Aktualizacje na żywo z Sudanu: co najmniej 97 zabitych i setki rannych w walkach
Zaczynając jako handlarz wielbłądów, który dowodził budzącą postrach milicją oskarżoną o okrucieństwa w Darfurze, generał broni Mohamed Hamdan stale gromadził wpływy i bogactwa w Sudanie przez ostatnie dwie dekady, wspinając się na szczyt władzy.
Nawet gdy jego dawny patron, autokratyczny władca, prezydent Omar Hassan al-Bashir, został obalony przez prodemokratycznych demonstrantów w 2019 r., generał Hamdan obrócił to na swoją korzyść – szybko porzucając pana al-Bashira, a w ubiegłym roku odkrywa siebie na nowo jako narodzony na nowo demokrata z aspiracjami, by samemu przewodzić Sudanowi.
Jednocześnie sprzymierzył się z Rosją i jej prywatną kompanią wojskową Wagnera, której najemnicy strzegą kopalni złota w Sudanie i która zaopatrywała jego siły w sprzęt wojskowy.
Ale generał Hamdan stanął przed prawdopodobnie najtrudniejszym jak dotąd wyzwaniem w sobotę, gdy w stolicy szalały walki między jego potężną grupą paramilitarną a armią sudańską pod dowództwem generała Abdela Fattaha al-Burhana.
„Ten człowiek jest przestępcą” – powiedział generał Hamdan w sobotnim wywiadzie dla Al Jazeera, atakując generała al-Burhana, szefa armii, który do soboty był formalnie jego szefem, a teraz jest jego śmiertelnym wrogiem.
– Ten człowiek to kłamca – kontynuował generał Hamdan. „Ten człowiek jest złodziejem. Zniszczył Sudan”.
Armia odpowiedziała, a rzecznik zdyskredytował generała Hamdana jako „buntownika”. Ale gorący język uświadomił wielu Sudańczykom, że pomimo wcześniejszych przemówień o demokracji, generał Hamdan, dowódca z długą historią bezwzględnych działań, dosłownie walczył o swoją przyszłość.
Było to przypomnienie przygnębiającej rzeczywistości: chociaż w 2019 r. protestujący obalili powszechnie zniesławionego pana al-Baszira, przywódcy wojskowi, którzy prosperowali w jego brutalnym systemie rządów, nadal walczą o dominację w kraju.
Generał Hamdan zaciął się jako dowódca milicji Dżandżawi, która dokonała najgorszych okrucieństw w zachodnim regionie Darfuru. Konflikt, który rozpoczął się w 2003 roku, doprowadził do przesiedlenia milionów ludzi i śmierci aż 300 000 osób.
Jego zdolność do miażdżenia lokalnych grup rebeliantów zapewniła mu lojalność pana al-Bashira, który w 2013 roku mianował go dowódcą nowo utworzonych Sił Szybkiego Wsparcia.
Po tym, jak protestujący zalali ulice Chartumu na początku 2019 r., domagając się obalenia pana al-Baszira, generał Hamdan zwrócił się przeciwko niemu, pomagając odsunąć go od władzy.
Ale dwa miesiące później, w czerwcu 2019 r., kiedy protestujący domagający się natychmiastowego przejścia na rządy cywilne odmówili opuszczenia miejsca protestu, Siły Szybkiego Wsparcia generała Hamdana przeprowadziły brutalny atak.
Według licznych relacji protestujących i świadków, jego żołnierze palili namioty, gwałcili kobiety i zabijali dziesiątki ludzi, wrzucając część z nich do Nilu. Według sudańskich lekarzy zginęło co najmniej 118 osób.
Generał Hamdan zaprzeczył jakiejkolwiek roli w przemocy i jeżył się na tych, którzy nazywali jego bojowników janjaweed, pomimo kluczowej roli milicji w dojściu do władzy. „Janjaweed oznacza bandytę, który okrada cię na drodze”, powiedział The New York Times. „To tylko propaganda opozycji”.
Od tego czasu Siły Szybkiego Wsparcia przekształciły się w coś więcej niż uzbrojoną motłoch. Według niektórych szacunków, siły te mają około 70 000 bojowników i zostały rozmieszczone w celu stłumienia powstań w całym Sudanie i walki o wynagrodzenie w Jemenie w ramach koalicji kierowanej przez Arabię Saudyjską.
Wojna uczyniła także generała Hamdana bardzo bogatym, zainteresowanym wydobyciem złota, budownictwem, a nawet wypożyczalnią limuzyn.
Okazał się także zaskakująco zwinnym politykiem, podróżującym po regionie Rogu Afryki i Bliskiego Wschodu, by spotykać się z przywódcami i nawiązywać bliskie stosunki z Moskwą.
