Współczesne badania genomiczne przedstawiają alternatywny model do obrazu „drzewa życia” przedstawiający ewolucję współczesnego człowieka.

Chociaż powszechnie przyjmuje się, że współcześni ludzie, Homo sapiensoddzieliły się od innych gatunków ludzkich w Afryce, zanim rozprzestrzeniły się na cały świat, kiedy i jak rozłam między współczesnymi ludźmi a innymi hominoidami, takimi jak neandertalczycy, nadal pozostaje obszarem niepewności.

Czytaj więcej: Starożytne ludzkie geny pokazują, że przystosowaliśmy się do zimnego klimatu przez ponad 30 000 lat

Klasyczna teoria głosi, że między 100 000 a 300 000 lat temu jedna populacja przodków człowieka oddzieliła się od innych w Homo rodzaju, prowadzącego do współczesnego rodu ludzkiego.

Inna teoria sugeruje, że ta centralna populacja przodków nie ewoluowała w izolacji, ale była wynikiem mieszania się współczesnych ludzi i podobnych do neandertalczyków homininów, setki tysięcy lat temu.

Dziesięciolecia badań nad zmiennością genomu człowieka wskazują, że klasyczny „drzewiasty” model niedawnej dywergencji populacji jest dokładny. Ale dowody kopalne sugerują coś innego.

„W różnych czasach ludzie, którzy przyjęli klasyczny model jednego pochodzenia dla Homo sapiens sugeruje, że ludzie po raz pierwszy pojawili się w Afryce Wschodniej lub Południowej”, mówi Brenna Henn, genetyk populacji w Departamencie Antropologii w Centrum Genomu na Uniwersytecie Kalifornijskim w Davis. „Ale trudno było pogodzić te teorie z ograniczonymi zapisami kopalnymi i archeologicznymi dotyczącymi ludzkiej okupacji z miejsc tak odległych jak Maroko, Etiopia i RPA, które pokazują, że Homo sapiens można było znaleźć żyjących na całym kontynencie już co najmniej 300 000 lat temu”.

Zespół Henna przyjął inne podejście. Zamiast patrzeć na skamieniałości, zbadali współczesne dane genetyczne.

Naukowcy wykorzystali współczesny materiał genomowy 290 osobników z czterech zróżnicowanych geograficznie i genetycznie grup afrykańskich, aby stworzyć pierwszy systematyczny test konkurencyjnych modeli współczesnej ewolucji człowieka.

Śledząc podobieństwa i różnice zakodowane w genomach grup na przestrzeni ostatnich milionów lat, naukowcom udało się uzyskać wgląd w genetyczne powiązania na całym kontynencie.

Grupy to Nama (Khoe-San z RPA); Mende (z Sierra Leone); Gumuz (niedawni potomkowie grupy łowców-zbieraczy z Etiopii); oraz Amhara i Oromo (rolnicy ze wschodniej Afryki).

Uwzględniono również trochę eurazjatyckiego materiału genetycznego, aby zanegować ślady najazdów kolonialnych i mieszania się w Afryce.

Czytaj więcej: Starożytny wisiorek z ludzkim DNA sprzed 20 000 lat znaleziony w Jaskini Denisowej

Następnie zespół wykorzystał algorytm do przetestowania setek możliwych scenariuszy. „Te z genami przepływającymi tam iz powrotem między populacjami w różnych częściach kontynentu na przestrzeni setek tysięcy lat dostarczyły znacznie lepszego wyjaśnienia zmienności genetycznej, którą obserwujemy dzisiaj” — wyjaśnia Simon Gravel, profesor nadzwyczajny na kanadyjskim Uniwersytecie McGill, i współstarszy autor artykułu.

Aby wyjaśnić swoje odkrycia, naukowcy przedstawili model „słabo ustrukturyzowanego pnia”, w którym przepływ genów między przodkami Homo populacji na przestrzeni setek tysięcy lat.

Badanie zostało opublikowane w Natura.