Indie mają największą na świecie liczbę pacjentów z chorobą Parkinsona o wczesnym początku (EOPD), co wynika z wielkości populacji, pomimo skromnego wskaźnika zachorowalności. Ostatnie postępy w badaniach genetycznych rzuciły światło na genetyczne składniki choroby Parkinsona, umożliwiając spersonalizowane podejście do leczenia.

Choroba Parkinsona to zaburzenie ośrodkowego układu nerwowego (Zdjęcie: Pixabay)

Nowe Delhi: Choroba Parkinsona (PD) to złożona, postępująca choroba neurodegeneracyjna, którą po raz pierwszy opisał James Parkinson w 1817 r. Według badania Global Burden of Disease Study (2018) w ciągu ostatnich dwudziestu lat liczba przypadków choroby Parkinsona na całym świecie podwoiła się, podczas gdy w Indiach liczba ta wynosi za około 10 procent światowego obciążenia.

Dr Ramesh Menon, zastępca dyrektora ds. medycyny genomicznej w oddziałach genomiki osobistej w Departamencie Bioinformatyki MedGenome Labs, powiedział: „Średni wiek zachorowania na PD w Indiach wynosi 51 lat, czyli o 10 lat mniej niż w kilku krajach o wysokim wskaźniku PD. Indie mają największą na świecie liczbę pacjentów z PD o wczesnym początku (EOPD), ze względu na wielkość populacji, pomimo skromnego wskaźnika zapadalności. Warto zauważyć, że ponad 40 procent pacjentów z chorobą Parkinsona w Indiach to osoby z EOPD, u których objawy motoryczne występują w wieku 22–49 lat”.

Patologia PD jest złożona i często charakteryzuje się utratą neuronów dopaminergicznych zlokalizowanych w śródmózgowiu. Donoszono również o uszkodzeniu innych obszarów mózgu z udziałem neuronów niedopaminergicznych. Rozpoznanie kliniczne choroby Parkinsona opiera się przede wszystkim na cechach motorycznych, takich jak drżenie, bradykinezja (spowolnienie ruchu) itp. Do niemotorycznych objawów choroby Parkinsona zalicza się utratę pamięci, utratę węchu, zaparcia, depresję, zaburzenia snu itp.

Epidemiologia, która bada, jak często choroby występują w różnych grupach i dlaczego, ma kluczowe znaczenie w badaniach nad chorobą Parkinsona, podobnie jak wyniki kliniczne i patologia. Pomaga w planowaniu strategii profilaktycznych i prowadzeniu pacjenta. Przed latami pięćdziesiątymi opisy PD ograniczały się do cech i objawów klinicznych, ale od tego czasu populacyjne badania epidemiologiczne poszerzyły naszą wiedzę. Badania te nie tylko badają rozkład choroby Parkinsona w populacjach, ale także badają jej przyczyny, w tym dziedziczność, zakażenia, narażenie na substancje toksyczne, genetykę i interakcje gen-środowisko.

Badania przeprowadzone na badaniach genetycznych

Ostatnie postępy w badaniach genetycznych rzuciły światło na genetyczne składniki choroby Parkinsona, umożliwiając spersonalizowane podejście do leczenia. Istnieją dwa różne rodzaje badań genetycznych w chorobie Parkinsona – jeden, w przypadku którego dana osoba już choruje na chorobę Parkinsona, a zatem wykrycie i potwierdzenie za pomocą testu genetycznego może pomóc danej osobie w leczeniu choroby, drugi to badania przesiewowe genetyczne, w przypadku których osoba z rodziną wywiad może ocenić ryzyko rozwoju choroby Parkinsona w ciągu ich życia.

Pierwszy z nich (genetyczny test diagnostyczny) polega na wykryciu chorobotwórczych mutacji genetycznych w genach takich jak PRKN, LRRK2, GBA, PINK1, DJ1 itp., które występują u 5–10% osób dotkniętych chorobą Parkinsona. Badania genetyczne mogą pomóc w leczeniu choroby poprzez zmianę stylu życia, zdrowe odżywianie i regularne ćwiczenia. W wysiłkach badawczych testy genetyczne mogą pomóc w identyfikacji genów dla heterogennej grupy pacjentów poprzez zdefiniowanie podgrup genetycznych do leczenia celowanego lub opracowanie programów leczenia dla większej populacji.

MedGenom przeprowadziło pierwsze tego rodzaju badanie w Indiach, którego celem było rozpoczęcie populacyjnej analizy genetycznej choroby Parkinsona o młodym początku (YOPD) w populacji indyjskiej. Badanie wykazało, że rzadkie odmiany genetyczne wraz z powszechnymi wariantami w populacji indyjskiej. W badaniu potwierdzono istniejące ustalenia dotyczące populacji europejskich i zidentyfikowano główne mutacje genetyczne w genach, takich jak PRKN, GBA, PINK1 i LRRK2, a także dokonano godnego uwagi odkrycia rzadkiej mutacji specyficznej dla Azji Południowej w genie GBA, w tym p. Ser164Arg, potwierdzony badaniami eksperymentalnymi.

Tej mutacji genetycznej nie obserwuje się w innych populacjach na świecie. W badaniu zebrano powszechne różnice genetyczne w punktację ryzyka wielogenowego (PD-PRS), wprowadzając genetyczny test przesiewowy do oceny ryzyka rozwoju choroby Parkinsona.

Jest to pierwsze w Indiach badanie genetyczne pod kątem choroby Parkinsona u osób z grupy wysokiego ryzyka i rodzin dotkniętych tą chorobą.

W miarę coraz większego nacisku na medycynę personalizowaną korzystanie z narzędzi do oceny ryzyka, takich jak ocena ryzyka wielogenowego (PRS), umożliwi lekarzowi przewidzenie genetycznej podatności danej osoby na choroby rzadkie i dziedziczne z dużym wyprzedzeniem, zanim zaczną pojawiać się objawy.

Wyniki mogą zostać ocenione przez klinicystów i genetyków, aby pomóc pacjentom we wczesnej interwencji, łagodzeniu ryzyka choroby i lepszych strategiach leczenia.

Modyfikacje stylu życia w chorobie Parkinsona

Dr Menon powiedziała: „Chociaż nie u każdego z tymi zmianami genetycznymi rozwinie się choroba Parkinsona, pewne markery mogą zwiększać ryzyko. Dzięki temu badaniu przesiewowemu można zidentyfikować osoby, które mogą skorzystać z wczesnych interwencji, takich jak modyfikacja stylu życia lub terapie celowane, aby potencjalnie opóźnić wystąpienie objawów lub im zapobiec. Zazwyczaj genetyczne badania przesiewowe w kierunku choroby Parkinsona obejmują proste badanie krwi lub śliny, które następnie analizuje się w laboratorium pod kątem specyficznych zmian genetycznych związanych z tą chorobą”.

Ponad dwa wieki później nie udało nam się jeszcze znaleźć terapii neuroprotekcyjnej w leczeniu PD. Jednakże wraz z rozwojem technologii i postępem badań genetycznych w ciągu ostatnich dwudziestu lat nastąpił ogromny postęp w zrozumieniu molekularnych podstaw neurodegeneracji w chorobie Parkinsona, co, miejmy nadzieję, przybliża nas stopniowo do opracowania terapii rzeczywiście modyfikujących przebieg choroby.