Badanie holenderskich bliźniaków ujawniło niewielki związek między wyższą inteligencją a zmniejszonym ryzykiem psychopatologii, głównie ze względu na wspólne czynniki genetyczne. Oznacza to, że te same genetyczne wpływy, które przyczyniają się do wyższej inteligencji, wydają się również chronić przed rozwojem pewnych problemów ze zdrowiem psychicznym. Co ciekawe, dziedziczność lęku i negatywnych emocji — cech związanych z zaburzeniami nastroju, takimi jak depresja — okazała się największa u osób z inteligencją poniżej przeciętnej. Badanie to opublikowano w czasopiśmie Genetyka zachowania.

Inteligencja, zdolność uczenia się, rozumienia i stosowania wiedzy w celu rozwiązywania problemów, obejmuje różne funkcje poznawcze, takie jak rozumowanie, pamięć i podejmowanie decyzji. Przejawia się w wielu różnych dziedzinach życia i w wielu różnych formach. Inteligencja nie ogranicza się do wiedzy akademickiej, ale obejmuje również zdolność do adaptacji do nowych sytuacji i środowisk we wszystkich dziedzinach życia.

Poprzednie badania konsekwentnie wykazały negatywny związek między inteligencją a psychopatologią. Oznacza to, że osoby o niższych wynikach w zakresie inteligencji są generalnie bardziej narażone na rozwój różnych problemów ze zdrowiem psychicznym, w tym lęku, depresji i zaburzeń behawioralnych. Pomimo tej dobrze udokumentowanej korelacji, przyczyny stojące za nią pozostają przedmiotem trwających badań. Naukowcy byli szczególnie zainteresowani zrozumieniem, czy ten związek jest napędzany przez czynniki genetyczne, wpływy środowiskowe, czy też kombinację obu.

Aby zbadać tę zależność dalej, autorka badania Susanne Bruins i jej współpracownicy zbadali związek między inteligencją, ocenianą za pomocą testów psychologicznych, a pięcioma aspektami psychopatologii u 7-letnich bliźniaków. Pięć aspektów psychopatologii, na których się skupili, to: negatywny afekt (w tym objawy depresyjne i wycofane zachowanie), lęk (obejmujący objawy związane z lękiem i fobią), zaburzenie opozycyjno-buntownicze (obejmujące nieposłuszne i buntownicze zachowanie), autyzm (odnoszący się do problemów z komunikacją, afektem i elastycznością) oraz zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD), który obejmuje problemy z uwagą, nadpobudliwość i impulsywne zachowanie.

Naukowcy wykorzystali dane z Young Netherlands Twin Register, długoterminowego badania, które rekrutuje bliźnięta przy urodzeniu i śledzi je przez całe życie. Rodzice bliźniąt regularnie wypełniają ankiety dotyczące rozwoju i zachowania swoich dzieci. Rejestr ten, zainicjowany w 1986 r., dostarczył badaczom cennego źródła danych longitudinalnych.

W tym badaniu naukowcy skupili się na podgrupie 1089 bliźniąt z rejestru, w szczególności tych, dla których dostępne były zarówno wyniki testów inteligencji, jak i szczegółowe dane psychopatologiczne. Ta podgrupa obejmowała 543 kompletne pary bliźniąt, z 262 parami bliźniąt jednojajowych (identycznych) i 281 parami bliźniąt dwujajowych (braterskich). Bliźnięta jednojajowe mają 100% wspólnego materiału genetycznego, podczas gdy bliźnięta dwujajowe mają około 50% wspólnego materiału genetycznego, podobnie jak rodzeństwo niebędące bliźniętami. Ta różnica w podobieństwie genetycznym pozwoliła badaczom na wyciągnięcie wniosków na temat względnego wkładu czynników genetycznych i środowiskowych zarówno w inteligencję, jak i psychopatologię.

Inteligencję bliźniaków mierzono za pomocą szeregu testów IQ odpowiednich do wieku, w tym Revised Amsterdam Child Intelligence Test, Wechsler Adult Intelligence Scale (WAIS) i Wechsler Intelligence Scale for Children (WISC), w zależności od wieku dziecka w momencie badania. Psychopatologię oceniano za pomocą Child Behavior Checklist (CBCL), powszechnie stosowanego narzędzia, które identyfikuje objawy różnych zaburzeń zdrowia psychicznego u dzieci. CBCL jest zaprojektowany tak, aby był czuły w szerokim zakresie zdolności intelektualnych, co czyni go odpowiednim narzędziem do tego badania.

Badanie wykazało, że wszystkie pięć analizowanych grup objawów psychopatologicznych — negatywny afekt, lęk, zaburzenie opozycyjno-buntownicze, autyzm i ADHD — były nieco mniej powszechne u uczestników z wyższą inteligencją. Chociaż związek był statystycznie istotny, był bardzo niewielki, co wskazuje, że sama inteligencja nie jest silnym predyktorem wyników zdrowia psychicznego.

Jednym z najciekawszych odkryć było to, że związek między inteligencją a objawami lęku, ADHD i autyzmu był przede wszystkim napędzany przez wspólne czynniki genetyczne. Sugeruje to, że te same genetyczne wpływy, które przyczyniają się do wyższej inteligencji, zmniejszają również ryzyko rozwoju tych problemów ze zdrowiem psychicznym. Jednak związek między inteligencją a lękiem lub zaburzeniem opozycyjno-buntowniczym nie wydawał się być napędzany wyłącznie przez czynniki genetyczne, co wskazuje, że inne wpływy środowiskowe lub rozwojowe mogą mieć znaczenie.

Badanie wykazało również, że dziedziczność lęku i negatywnych emocji różniła się w zależności od poziomu inteligencji. W szczególności dziedziczność lęku i negatywnych emocji była najwyższa u uczestników z inteligencją poniżej przeciętnej. Oznacza to, że czynniki genetyczne przyczyniające się do tych schorzeń są bardziej widoczne u dzieci z niższymi wynikami w zakresie inteligencji. Natomiast czynniki środowiskowe wydawały się odgrywać bardziej znaczącą rolę u dzieci z wyższą inteligencją, szczególnie w rozwoju lęku.

„Odkryliśmy, że inteligencja koreluje negatywnie z negatywnym afektem, lękiem, ODD, ADHD i autyzmem. Te korelacje częściowo odzwierciedlają wspólne efekty genetyczne, przy czym czynniki genetyczne, które zwiększają inteligencję, zmniejszają psychopatologię. Efekty genetyczne i środowiskowe na negatywny afekt i lęk (odpowiednio) były moderowane przez inteligencję, tak że dziedziczność zarówno lęku, jak i negatywnego afektu była największa u dzieci z niższym IQ [intelligence quotient]„– podsumowali autorzy badania.

Badanie rzuca światło na czynniki stojące za związkiem między psychopatologią a inteligencją. Należy jednak zauważyć, że związek między inteligencją a psychopatologią był bardzo niski, praktycznie nieistotny, a badanie przeprowadzono na wybranej grupie bliźniaków — tych, którzy mieli wszystkie niezbędne dane w rejestrze. Biorąc pod uwagę te bardzo słabe związki, możliwe jest, że wyniki mogłyby nie być obecne, gdyby badanie przeprowadzono na mniej wybranej próbie bliźniaków.

Artykuł „Czy genetyczne i środowiskowe czynniki ryzyka psychopatologii są wzmacniane u dzieci z inteligencją poniżej przeciętnej? Badanie bliźniąt na bazie populacji” został napisany przez Susanne Bruins, Elsje van Bergen, Maurits W. Masselink, Stefanię A. Barzevę, Catharinę A. Hartman, Roya Ottena, Nandę N. J. Rommelse, Conora V. Dolana i Dorret I. Boomsmę.