Dotychczas sądzono, że reakcja zapalna na gluten ma miejsce wewnątrz ściany jelita i obejmuje jedynie komórki układu odpornościowego. Jednak nowe badanie przeprowadzone przez naukowców z Kanady, USA, Australii i Argentyny ujawniło, że tajemnica tkwi gdzie indziej.

Badania wykazały, że wewnętrzna wyściółka górnego odcinka jelita, znana jako „nabłonek”, składa się z różnych komórek, które tradycyjnie nie są częścią układu odpornościowego, a odgrywają aktywną rolę w kierowaniu reakcją zapalną na gluten, co podważa tradycyjne rozumienie mechanizmu choroby.

Wykorzystując mikroskopijne biomateriały, naukowcy pod przewodnictwem Uniwersytetu McMaster w Kanadzie opracowali w laboratorium biologicznie funkcjonalny model nabłonka jelitowego.

Ten innowacyjny model pozwolił naukowcom wyizolować i zaobserwować specyficzne interakcje molekularne w komórkach nabłonkowych osób chorych na celiakię, co pozwoliło im uzyskać wiedzę, którą trudno uzyskać, badając złożone środowiska organizmów żywych.

Dzięki temu modelowi zespół zaobserwował, jak nabłonek ostrzega komórki odpornościowe o obecności glutenu, potwierdzając, że nabłonek jest kluczowy w aktywowaniu układu odpornościowego w celiakii. Oczekuje się, że to odkrycie przyspieszy rozwój nowych leków ukierunkowanych na rolę nabłonka w odpowiedzi immunologicznej, dając nadzieję na skuteczniejsze metody leczenia.

Osoby chore na celiakię muszą unikać glutenu – białka występującego w pszenicy, życie i jęczmieniu, aby zapobiec wystąpieniu bolesnych objawów jelitowych, problemów z wchłanianiem składników odżywczych i długoterminowym zagrożeniom dla zdrowia.

Pomimo że choroba ta występuje u około 1% populacji, a w ciągu ostatnich 25 lat liczba zachorowań podwoiła się, obecnie nie ma skutecznego leczenia tej choroby autoimmunologicznej.

„Obecnie jedyną metodą leczenia jest ścisła dieta bezglutenowa, co jest trudne i często niewystarczające” – powiedziała profesor Elena Verdu, dyrektor Instytutu Badawczego ds. Zdrowia Układu Pokarmowego Farncombe Family Digestive Health Research Institute przy McMaster.
​​​​​​​
Zauważył, że odkrycie może doprowadzić do kolejnych przełomów.