WASZYNGTON/WARSZAWA, 11 kwietnia 2024 r. – Bank Światowy podniósł swoją roczną prognozę wzrostu PKB dla Polski do 3,0% w 2024 r., przede wszystkim w związku z ożywieniem spożycia prywatnego, ale aktywnością gospodarczą we wschodzących i rozwijających się gospodarkach Europy i Jak wynika z Aktualizacji ekonomicznej dla regionu, region Azji Środkowej prawdopodobnie ulegnie w tym roku spowolnieniu, ponieważ słabsza gospodarka światowa, rygorystyczna polityka pieniężna, spowolnienie w Chinach i niższe ceny surowców negatywnie wpływają na perspektywy wzrostu regionu.

Prognoza wzrostu PKB dla Polski została podwyższona o 0,4 pkt. proc. w porównaniu do październikowych projekcji Banku. Szybszy wzrost oczekiwany jest głównie dzięki czynnikom wspierającym konsumpcję: spadającej inflacji, wzrostowi płac realnych, zacieśnieniu rynków pracy, a także wyższym transferom i świadczeniom socjalnym.

Prognoza wzrostu dla Polski na 2025 rok pozostała na niezmienionym poziomie 3,4% w porównaniu do poprzednich projekcji Banku. Wzrost inwestycji, napędzany reformami strukturalnymi i odblokowanymi funduszami unijnymi, będzie dodatkowo wspierał polski wzrost w 2025 roku.

Wzrost regionalny prawdopodobnie spowolni w tym roku do 2,8% po znacznym wzmocnieniu do 3,3% w 2023 r., gdy gospodarki zarówno Rosji, jak i dotkniętej wojną Ukrainy powróciły do ​​wzrostu, a także dzięki silniejszemu ożywieniu w Azji Środkowej. W 2025 r. regionalny wzrost produkcji prawdopodobnie pozostanie zasadniczo niezmieniony.

Przeciwności tej perspektywy są liczne. Wolniejsze niż oczekiwano ożywienie u kluczowych partnerów handlowych, szczególnie w strefie euro, restrykcyjna polityka pieniężna oraz zaostrzenie rozwoju sytuacji geopolitycznej mogą w dalszym ciągu osłabić wzrost w całym regionie.

„Kraje Europy i Azji Środkowej w dalszym ciągu borykają się z wieloma kryzysami, zaostrzonymi przez wymagające warunki globalnego wzrostu” – powiedziała Antonella Bassani, wiceprezes Banku Światowego na region Europy i Azji Środkowej. „Ożywienie wzrostu produktywności poprzez stymulowanie dynamiki biznesowej i poprawę odporności na zagrożenia wynikające ze zmiany klimatu może pomóc chronić ludność regionu i przyspieszyć wzrost gospodarczy”.

Powolny wzrost jeszcze bardziej opóźni ożywienie regionu po niedawnych wstrząsach, w tym trwającej inwazji Rosji na Ukrainę, pandemii i kryzysie kosztów utrzymania w 2022 r.

Inflacja spadła szybciej niż oczekiwano na rynkach wschodzących i gospodarkach rozwijających się (EMDE) Europy i Azji Środkowej, głównie z powodu gwałtownych spadków światowych cen energii i żywności. Średnia roczna inflacja cen konsumpcyjnych w regionie spadła do lutego 2024 r. do 4,2% z 15% na początku 2023 r. Niemniej jednak kryzys kosztów utrzymania w 2022 r. w dalszym ciągu dotyka gospodarstwa domowe pomimo wzrostu dochodów realnych w zeszłym roku.

Przewiduje się, że na Ukrainie tempo ożywienia gospodarczego spowolni w tym roku do 3,2% z 4,8% w 2023 r., co będzie odzwierciedlać mniejsze zbiory i utrzymujący się niedobór siły roboczej. Perspektywy gospodarcze kraju pozostają uzależnione od wsparcia darczyńców i czasu trwania rosyjskiej inwazji. Według ostatnich szacunków Banku Światowego i instytucji partnerskich koszt odbudowy i odbudowy Ukrainy wzrósł do 486 miliardów dolarów, czyli ponad dwukrotnie więcej niż wielkość przedwojennej gospodarki Ukrainy w 2021 roku.

Wzrost w Turcji również prawdopodobnie osłabnie w tym roku do 3% – najniższego poziomu od 2009 r., z wyjątkiem lat dotkniętych pandemią – ponieważ oczekuje się, że wysiłki na rzecz konsolidacji makroekonomicznej ograniczą popyt krajowy. Niskie światowe ceny ropy pogorszą perspektywy w całej Azji Środkowej, a wzrost gospodarczy spowolni w tym roku do 4,1% z szacunkowych 5,5% w 2023 r.

Raport zawiera specjalny rozdział poświęcony uwolnieniu siły sektora prywatnego. Zauważa, że ​​rozwój gospodarczy w regionie to historia przejścia od gospodarki planowej do gospodarki rynkowej, szeroko zakrojonych i głębokich reform strukturalnych oraz pojawienia się prywatnej inicjatywy, głównej siły napędowej wzrostu i dobrobytu.

W niecałe trzy dekady 12 krajów regionu przystąpiło do Unii Europejskiej (UE). Przejście tych krajów do gospodarki rynkowej zintegrowanej z UE z solidnymi instytucjami i strukturami produkcyjnymi ilustruje powodzenie głębokich reform niektórych krajów, które również osiągnęły status osób o wysokich dochodach.

„Sektor prywatny w kilku krajach regionu boryka się z barierami, które ograniczają jego zdolność do rozwoju i innowacji” – powiedział Ivailo Izvorski, główny ekonomista Banku Światowego na Europę i Azję Środkową. „Zwiększenie dynamiki biznesowej będzie wymagało stawienia czoła kilku wyzwaniom, w tym poprawienia otoczenia konkurencyjnego, zmniejszenia zaangażowania państwa w gospodarkę, poprawy jakości edukacji i zwiększenia dostępności finansowania dla firm”.

Wysiłki na rzecz wspierania konkurencji i wolnych rynków powinny koncentrować się na zmniejszaniu barier wejścia i ułatwianiu wyjścia nieproduktywnym firmom. Znacząca obecność przedsiębiorstw państwowych jest również główną przeszkodą w wyrównywaniu szans przedsiębiorstw prywatnych.

Przedsiębiorstwa prywatne borykają się również z niedostatecznie wykształconą siłą roboczą i dużymi brakami w kwalifikacjach, co stanowi główne ograniczenie wzrostu. Wysokie wskaźniki emigracji młodych i wykwalifikowanych pracowników nie pomagają na krótką metę. Lepiej wykształcona siła robocza wiąże się z wyższą produktywnością i może prowadzić do większej liczby innowacji.

Kredyty bankowe dla sektora prywatnego są stosunkowo niskie i nie wzrosły w ciągu ostatniej dekady. Kredyty mają także charakter bardziej krótkoterminowy. Aby poprawić wzrost produktywności i innowacje, firmy potrzebują dostępu do długoterminowego finansowania.

Podsumowanie wzrostu PKB w latach 2020–25