Do końca listopada do banków wpłynęło łącznie 72,4 tys.
wniosków o „Bezpieczny kredyt 2 procent”. Podpisano w tym czasie 44,4 tys.
umów, poinformowała w pierwszych dniach grudnia Agnieszka Wachnicka ze Związku
Banków Polskich. Te liczby to jednoznaczne potwierdzenie olbrzymiego
zainteresowania hipotekami z dopłatami.

Popyt przekroczył wielokrotnie zakładane przez pomysłodawców
wartości. Podczas prezentacji założeń „Pierwszego mieszkania” rok temu podawano
szacunki mówiące o ok. 10 tys. umów. Teraz jest już pewne, że środki zarezerwowane
na 2024 rok są na wyczerpaniu. W 2023 r. limitu wniosków nie przewidziano, ale
dopłaty na przyznane kredyty obciążają pulę z kolejnych 12 miesięcy.

Koniec pieniędzy na dopłaty oznacza faktyczne zamrożenie
programu na kolejny rok. Bank Gospodarstwa Krajowego, obsługujący rezerwację
finansowania dopłat, wskazał, że banki mają obowiązek zarejestrować wszystkie
wnioski przyjęte w 2023 r. do 7 stycznia 2024 r. „Przed tą datą BGK nie będzie
publikował komunikatów o wstrzymaniu przyjmowania przez banki nowych wniosków o
udzielenie bezpiecznego kredytu. W przypadku gdyby limit dopłat na 2024 r.
został wyczerpany, to BGK może opublikować w BIP informację o wstrzymaniu
przyjmowania wniosków przez banki kredytujące najwcześniej 8 stycznia 2024 r.”
– ustalił na podstawie odpowiedzi biura prasowego BGK serwis Interia.

Wizję zatrzymania akcji kredytowej opartej na preferencyjnych
warunkach mogłoby oddalić zwiększenie ustawowych limitów finansowania. Pod
koniec listopada na
taki krok zdecydował się rząd Mateusza Morawieckiego. To jednak pusty gest,
jeśli wziąć pod uwagę układ sił w parlamencie, który musiałby poprzeć
nowelizację ustawy.

Kiedy banki powiedzą „stop”?

Ostatnie chwile dostępności kredytów z dopłatami mogą okazać
się nerwowe dla kredytobiorców „złapanych” w trakcie starania o finansowanie.
Pierwszym źródłem niepewności jest ostateczny termin złożenia wniosku. Jeśli oprzeć
się na stanowisku BGK i literalnym odczytaniu ustawy, to na kredyt mogliby
liczyć klienci wnioskujący także w pierwszych dniach stycznia. Ważne jednak
okażą się szczegóły, a zwłaszcza etap procedury, który gwarantuje otrzymanie
dopłat.

„Do tej pory wyłącznie mBank precyzyjnie wskazał moment, do
jakiego przyjmowane będą wnioski o »Bezpieczny kredyt 2 proc.». Na dopłaty będą
mogły liczyć osoby, których kompletnie zarejestrowana aplikacja znajdzie się w
systemie banku do godziny 23:59 w dniu, w którym BGK wyda komunikat o
zaprzestaniu przyjmowania wniosków” – komentuje Łukasz Sroczyński, ekspert
finansowy. Wnioskowi musi towarzyszyć pełny zestaw wymaganych przez bank dokumentów.

„W pozostałych przypadkach nie ma jeszcze jasno
sformułowanych wytycznych. To rodzi ryzyko dla osób, które np. wpłaciły zadatek
na poczet transakcji i dopiero starać się będą o finansowanie” – podkreśla ekspert.

Odprawieni z kwitkiem mogą mieć pretensje

Drugą z budzących emocje kwestii okazać się może jeden z
fragmentów ustawy o kredycie hipotecznym. „Przed zawarciem umowy o kredyt
hipoteczny kredytodawca, pośrednik kredytu hipotecznego oraz agent są
obowiązani przekazać konsumentowi, na trwałym nośniku, zindywidualizowane
informacje niezbędne do porównania kredytów hipotecznych dostępnych na rynku,
oceny konsekwencji ich zaciągnięcia i podjęcia przez konsumenta świadomej
decyzji dotyczącej zawarcia umowy o kredyt hipoteczny” – wskazano w ustawie.
Ten zestaw informacji ma postać formularza informacyjnego, którego ważność
wynosi co najmniej 14 dni.

„Ustawa o kredycie hipotecznym wskazuje, że jeśli
kredytobiorca w terminie ważności formularza informacyjnego złoży wniosek, to
dane w nim zawarte są wiążące dla banku-kredytodawcy. Nie wiadomo jednak, jak
interpretować ten zapis w kontekście kredytów z dopłatami przyznawanymi przez
zewnętrzny podmiot (jakim jest tutaj Bank Gospodarstwa Krajowego)” – zauważa
Łukasz Sroczyński.

Klienci, którzy liczą na wykorzystanie art. 11 ustawy jako pewnego
rodzaju obietnicy otrzymania kredytu z dopłatami do rat, zapewne poczują się rozczarowani,
jeśli w międzyczasie BGK ogłosi wstrzymanie przyjmowania wniosków.

Niepewne perspektywy preferencyjnych hipotek

Spekulacje o następcy „Bezpiecznego kredytu 2 procent” będą
zapewne jednym z gorących tematów przełomu 2023 i 2024 roku. Na razie kurczy się
oferta nieruchomości dostępnych w ramach programu, zwłaszcza w dużych miastach,
a banki przyjmują kolejne tysiące aplikacji tygodniowo. Poszerzyła
się także lista instytucji, w których można wnioskować o hipotekę z dopłatami
do rat. Ostatnie tygodnie roku mają szansę stać się kolejnym przykładem,
jak działa efekt FOMO w praktyce.