Ostatnie miesiące to okres wielu zawirowań na rynku kredytów hipotecznych. Seria podwyżek stóp procentowych sprawiła, że raty wzrosły nawet o kilkadziesiąt procent. Sytuacja ta powoli się normuje, ale powstał także specjalny, rządowy program „Bezpieczny Kredyt 2 proc.”. To propozycja rozwiązania na zmniejszoną obecnie dostępność kredytów hipotecznych wśród Polaków, które pozwala na zakup pierwszej nieruchomości. Narzędzie to daje możliwość uzyskania kredytu na preferencyjnych warunkach z dopłatami rządowymi. Program wystartował 1 lipca 2023 roku i wzbudza duże zainteresowanie. Odnotowuje się nawet wzrost cen nieruchomości. Na czym dokładnie polega program „Bezpieczny Kredyt 2 proc.”, kto może z niego skorzystać i na jakich zasadach? Adwokat Aneta Sołtysik z Kancelarii Kupilas&Krupa w Bielsku-Białej tłumaczy wszystkie te kwestie i zachęca do zadawania pytań.

Zasady i warunki udzielania bezpiecznego kredytu 2 proc. reguluje ustawa z dnia 1 października 2021 r. o rodzinnym kredycie mieszkaniowym i bezpiecznym kredycie 2 proc. Przez rozwiązanie to należy rozumieć kredyt zabezpieczony hipoteką, w tym kredyt, którego umowa przewiduje zabezpieczenie hipoteką po zakończeniu budowy domu jednorodzinnego lub wyodrębnieniu własności lokalu mieszkalnego, do którego rat przysługuje albo przysługiwała dopłata. Kluczowym założeniem programu jest stałe oprocentowanie kredytu hipotecznego w wysokości 2 proc., które obejmuje 120 pierwszych rat.

Należy przez to rozumieć, że kredytobiorca przez pierwsze 10 lat od momentu zaciągnięcia kredytu będzie spłacał miesięczne raty z oprocentowaniem 2 proc., dodając do tego marżę banku. Ponadto, bank ma możliwość także naliczenia prowizji, jak ma to miejsce nawet przy kredytach „komercyjnych”. Pozostałe koszty kredytu w programie przez te pierwsze 10 lat pokrywa państwo. Jak należy to rozumieć w praktyce? Dopłata rządowa stanowi różnicę pomiędzy średnim oprocentowaniem kredytów hipotecznych o stałej stopie procentowej (średnie oprocentowanie na koniec czerwca 2023 r. wynosiło 8,77 proc.), a stałym oprocentowaniem 2 proc. Teraz powstaje pytanie – co dalej po 10 latach? Po upływie tego okresu i terminowej spłacie 120 rat kredytu, kredytobiorca rozpocznie spłacanie kolejnych zobowiązań zgodnie z aktualnym poziomem oprocentowania stosowanym przez dany bank.

Kto może ubiegać się o kredyt na „bezpiecznych” warunkach?

W programie ustawodawca zawarł kilka kryteriów dotyczących możliwości ubiegania się o kredyt. O kredyt 2 proc. może wnioskować osoba indywidualna (singiel) oraz małżeństwo lub para, która pozostaje w związku nieformalnym i ma wspólne dziecko. Kolejnym elementem jest wiek kredytobiorcy – program jest dostępny tylko dla osób, które nie ukończyły 45. roku życia. W sytuacji, gdy o kredyt stara się małżeństwo lub osoby pozostające w związku i są rodzicami co najmniej jednego wspólnego dziecka, warunek maksymalnego wieku 45 lat musi spełnić przynajmniej jedna osoba. Drugim ważnym, jak nie najważniejszym kryterium, jest brak praw do innej nieruchomości. Oznacza to, że mogą się o niego starać osoby, które nie mają i w przeszłości także nie miały mieszkania, domu ani spółdzielczego prawa do lokalu lub domu.

W przypadku małżeństwa, żaden z małżonków nie może posiadać nieruchomości. Co istotne, zasada ta obowiązuje, nawet jeśli mają rozdzielność majątkową. Z kolei w sytuacji, gdy kredyt 2 proc. zaciągnie osoba samotna, a po jakimś czasie wejdzie w związek małżeński z osobą, która ma mieszkania bądź dom, zgodnie z ustawą nie straci prawa do dopłat. Ponadto Bezpieczny Kredyt 2 pro. zgodnie z zapisami ustawy, może zostać udzielony kredytobiorcy prowadzącemu gospodarstwo domowe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli: posiada obywatelstwo polskie albo nie posiada obywatelstwa polskiego i prowadzi gospodarstwo domowe wspólnie z osobą posiadającą takie obywatelstwo, a kredyt ten jest mu udzielany wspólnie z tą osobą. Kredyt może zostać udzielony również osobie, która w dniu złożenia wniosku o udzielenie tego kredytu nie jest ani nie była stroną umowy innego kredytu hipotecznego, zawartej w okresie 36 miesięcy przed dniem złożenia tego wniosku w celu pokrycia wydatków ponoszonych w związku z nabyciem lokalu mieszkalnego, domu jednorodzinnego albo spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego.

Na co można przeznaczyć Bezpieczny Kredyt 2 proc.?

Bezpieczny Kredyt 2 proc. może zostać udzielony do dnia 31 grudnia 2027 r. Warto jednak zwrócić uwagę, że do końca tego roku nie ma limitu przyznawanych kredytów, od 2024 roku z kolei pula będzie ograniczona. Co istotne, w przypadku tego kredytu, nie jest wymagany wkład własny kredytobiorcy, tak jak w przypadku kredytu komercyjnego. Jeśli kredytobiorca dysponuje wkładem, nie może on być wyższy niż 200 tys. zł. Wkład własny nie musi też mieć postaci pieniężnej (może to być np. działka własnościowa).

Bezpieczny kKredyt udzielany jest w walucie polskiej na okres co najmniej 15 lat. Istotne jest również to, na co przeznaczymy zaciągnięty kredyt. Zgodnie z przepisami, można go uzyskać w celu pokrycia całości albo części wydatków służących zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych gospodarstwa domowego kredytobiorcy. Może być to zatem zakup: mieszkania z rynku pierwotnego, mieszkania z rynku wtórnego, domu z rynku wtórnego czy działki budowlanej z zamiarem budowy domu jednorodzinnego.

Kwota Bezpiecznego Kredytu 2 proc. nie może przekroczyć:

1. 500 000 zł lub

2. 600 000 zł, w przypadku gdy kredytobiorca prowadzi gospodarstwo domowe wspólnie z małżonkiem lub w skład gospodarstwa domowego kredytobiorcy wchodzi co najmniej jedno dziecko.

Kredyt można uzyskać na dokończenie rozpoczętej budowy. W tej sytuacji obowiązują inne ograniczenia:

1. Suma wartości działki, wykonanych prac i kwoty kredytu może wynieść maksymalnie 1 mln zł,

2. Maksymalna kwota kredytu w takim przypadku wynosi 100 tys. zł dla singla i 150 tys. zł dla rodziny.

Dopłaty do kredytu – co to oznacza w praktyce?

Zgodnie z przepisami ustawy, dopłaty rządowe do kredytu mają być wypłacane przez 10 lat. Należy pamiętać, że dopłaty w szczególnych sytuacjach mogą zostać wstrzymane. Taka możliwość istnieje, gdy:

1. w okresie 24 miesięcy od dnia zgłoszenia zakończenia budowy domu czy nabycia mieszkania, kredytobiorca nie zaczął zamieszkiwać w tym miejscu,

2. w okresie otrzymywania dopłat nieruchomość zostanie sprzedana (z wyjątkiem zbycia na rzecz drugiego z kredytobiorców),

3. w okresie otrzymywania dopłat nieruchomość zostanie wynajęta lub użyczona osobom trzecim,

4. w okresie otrzymywania dopłat zmieniony zostanie sposób użytkowania nieruchomości lub jej części, w sposób, który uniemożliwia zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych,

5. jeśli w okresie otrzymywania dopłat kredytobiorca nabył prawo własności innego lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego albo nabył spółdzielcze prawo dotyczące innego lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego –  jest jeden wyjątek – prawo to można nabyć tylko w drodze dziedziczenia,

6. w okresie otrzymywania dopłat kredytobiorca trwale zaprzestał prowadzenia gospodarstwa domowego w lokalu mieszkalnym albo domu jednorodzinnym, chyba że:

– jest w nim ono dalej prowadzone przez drugiego z kredytobiorców, albo

– zaprzestanie to nastąpiło w związku wyłączeniem tego lokalu albo tego domu z użytkowania, z przyczyn niezależnych od kredytobiorcy.

7. w okresie otrzymywania dopłat w stosunku do osoby, która zaciągnęła kredyt, ogłoszono upadłość,

8. w okresie otrzymywania dopłat stroną umowy „Bezpiecznego Kredytu 2 proc.” przestała być osoba, która w dniu udzielania tego kredytu, jako jedyna, spełniała warunek wieku poniżej 45 lat – ta sytuacja odnosi się głównie do par,

9. w okresie otrzymywania dopłat dokonano przedterminowej spłaty części bezpiecznego kredytu, z zaznaczeniem, chyba że spłaty takiej dokonano po upływie 3 lat od dnia udzielenia tego kredytu lub spłata ta dotyczyła części objętej gwarancją, lub łącznie z wniesionym wkładem własnym kredytobiorcy nie przekroczyła kwoty 200 000 zł,

10. w okresie otrzymywania dopłat zmieniono oprocentowanie ze stałego na zmienne,

11. w okresie otrzymywania dopłat pozwoli zamieszkać w mieszkaniu/domu osobie, która jest drugim rodzicem wspólnego dziecka, a która posiadała już mieszkanie lub dom. To samo wykluczenie dotyczy osoby, która nie jest rodzicem, ale w ostatnich 12 miesiącach była członkiem gospodarstwa domowego kredytobiorcy.

Jak wynika z danych program „Bezpieczny Kredyt 2 proc.” cieszy się dużym zainteresowaniem, szczególnie wśród młodych osób. Według informacji Ministerstwa Rozwoju i Technologii do 11 września 2023 roku ponad 47 tys. osób złożyło już wnioski o udzielenie tego typu kredytu. Zapraszamy do zadawania pytań dotyczących Bezpiecznego Kredytu 2 poc. i rządowego programu, na które odpowie adwokat Aneta Sołtysik.

Artykuł powstał przy współpracy z Kancelarią Prawną Kupilas&Krupa z Bielska-Białej.

***

Powyższa publikacja portalu bielsko.biala.pl jest częścią cyklu publikacji na temat aktualnych problemów prawnych, z jakimi spotyka się każdy z nas w życiu prywatnym czy pracy zawodowej. Opracowania powstały dzięki współpracy z ekspertami z renomowanej kancelarii prawniczej z Bielska-Białej, którzy odpowiadają na łamach portalu na pytania Czytelników w sprawach dotyczących poruszanych zagadnień. Pytania można zadawać pod artykułem, na naszym profilu w Facebooku i na adres: [email protected], a także na adres i w serwisach społecznościowych Kancelarii Prawnej Kupilas&Krupa.

Dotychczas w tym cyklu ukazały się następujące artykuły: