Tajemniczy Ogród na nieużytku cmentarza żydowskiego to wspólna inicjatywa Klubu Gaja, Miasta Bielska-Białej i Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Bielsku-Białej. W ogrodzie Klub Gaja od kilku lat prowadzi aktywną edukację łącząc ekologię, kulturę i sztukę, włączając mieszkańców w społeczną opiekę nad tym cennym i unikatowym miejscem.

– Idea Tajemniczego Ogrodu na niegrzebalnej części cmentarza żydowskiego w Bielsku-Białej przybrała bardzo konkretny wymiar. Dyskusja społeczna, jak ma to miejsce wyglądać i jak służyć obywatelom i obywatelką, skończyła się projektem budowlanym i zmierza w kierunku realizacji. Tajemnice tego miejsca odkrywamy z różnymi grupami społecznymi i wiekowymi już od jakiegoś czasu. Pracujemy, poznajemy ale też uczymy się od przyrody i siebie nawzajem korzystając z unikalności miejsca i jego historii – komentuje Jacek Bożek, założyciel i lider Klubu Gaja.

Święto Drzewa w Tajemniczym Ogrodzie odbędzie się w środę 4 października o godzinie 10.00. Na początku Klub Gaja zaprosi gości do wspólnej akcji wyrywania rdestowca ostrokończystego. Następnie dla dzieci i młodzieży odbędą się różnorodne zajęcia. Podczas działania warsztatowego „Szałas” z artystą Dariuszem Fodczukiem uczestnicy będą budować efemeryczne, symboliczne szałasy – rzeźbiarskie konstrukcje z obumarłych gałęzi, naturalnych i nienaturalnych materiałów znalezionych w Tajemniczym Ogrodzie.

Dariusz Fodczuk, artysta, dziekan Wydziału Sztuki Mediów Akademii Sztuk w Szczecinie, mówi: „Szałasy to działania warsztatowe wykorzystujące kontekst wyjątkowego (na skalę chyba światową) miejsca – enklawy dziko wybujałej gęstwy drzew i różnorodnej roślinności, dla której schronieniem stała się niegrzebalna część cmentarza żydowskiego w Bielsku-Białej. Termin przeprowadzenia warsztatów wypada na trwające w tym czasie żydowskie Święto Szałasów, które odnosi się do biblijnej ucieczki z Egiptu. Przesłaniem święta jest życie w gotowości do wyzwolenia – ucieczki z Egiptu„.

– Praca nad rzeźbiarską formą będzie dobrą okazja do uwrażliwienia uczestników nie tylko na kontekst kulturowy i historyczny, ale również na rozwiązania formalne oraz na estetyczne i etyczne relacje rzeźby z otoczeniem. W oparciu o wybrane doświadczenia sztuki współczesnej z obszaru land artu, sztuki partycypacyjnej, działań postartystycznych, będziemy starali się wypracować estetyczną strategię, która pozwoli rozluźnić obowiązujące konwencje, stworzyć prace nie poddające się jednoznacznej interpretacji – dodaje Fodczuk.

Wyruszając na „Ścieżkę wiersza” – spacer z czytaniem performatywnym, uczestnicy warsztatów doświadczą przyrody miejsca i związku natury z kulturą. Inspiracją do działań artystycznych prowadzonych przez Jacka Bożka będzie haiku – japońska forma poetycka .

Tradycyjnie, dla uczestników Święta Drzewa w Tajemniczym Ogrodzie przygotowano zajęcia nt. gatunków inwazyjnych połączone ze sprzątaniem i usuwaniem rdestowca ostrokończystego. Warsztaty budowy budek lęgowych dla ptaków połączono z zajęciami na temat jak je czyścić po okresie lęgowym. Ważne aby budki sprzątać co roku, by nie narażać na grzyby, bakterie i pasożyty ptaki, które zasiedlą ją w przyszłym sezonie. Wiele gatunków ptaków, które nie odlatują na zimę, wykorzystują także budki lęgowe na miejsce do przezimowania. Podczas kolejnych warsztatów o pszczołach uczestnicy będą mogli zapoznać się ze zwyczajami pszczół i tych miodnych i dzikich, zobaczyć pasiekę edukacyjna Klubu Gaja i zrobić świecę z węzy.

Święto Drzewa w Bielsku-Białej 2023

Patronat Honorowy – Prezydent Miasta Bielska Białej

Współpraca – Gmina Wyznaniowa Żydowska

Dofinasowanie – Miasto Bielsko-Biała oraz Fundusz Partnerstwa w ramach w ramach Green Print, LLC Program Clean AdvantageTM