Kilka dniu przed liturgicznym wspomnieniem św. Jana Kantego bp Roman Pindel poświęcił 15 października 2023 r. kościół w Malcu, noszący wezwanie tego świętego – patrona pobliskich Kęt. Jak przypomniał hierarcha, to jedna ze 150 parafii, którą erygował niegdyś śp. kard. Franciszek Macharski na terenie ówczesnej archidiecezji krakowskiej. Podczas uroczystego poświęcenia świątyni biskup bielsko-żywiecki umieścił w ołtarzu relikwie męczenników z Peru – bł. Michała Tomaszka i bł. Zbigniewa Strzałkowskiego.

Zdaniem proboszcza parafii w Malcu ks. Mariana Mazurka, wprowadzone niedawno podczas misji parafialnych relikwie pierwszych polskich męczenników misyjnych, teraz umieszczone w ołtarzu, wyznaczają ważny moment w historii wspólnoty. „Od tej chwili będziemy, tak jak to było w pierwszych wiekach, sprawować Mszę św. w kościele poświęconym Panu Bogu na grobie męczenników” – podkreślił.

W rozmowie proboszcz przyznał, że uroczystość dedykacji kościoła poprzedziły kilkuletnie starania materialne i przygotowania duchowe. „Wspólnota parafii podjęła się bardzo wielkiego wyzwania przygotowania kościoła do konsekracji. Z tym również szły przygotowania duchowe, a więc modlitwy wstawiennicze do naszych świętych, których relikwie tutaj mamy. Są naszymi orędownikami. Bezpośrednio przed uroczystością konsekracji były misje parafialne” – wyliczył.

Proboszcz zauważył, że poświęcenie dokonuje się na progu rozpoczynającego się w diecezji bielsko-żywieckiej Roku św. Jana Kantego, a to z kolei przypomina, że 50 lat temu, w przededniu 500. rocznicy śmierci pochodzącego z Kęt świętego, modlił się 23 grudnia 1973 roku podczas Eucharystii w Malcu kard. Karol Wojtyła. Duchowny zapowiada, że w 50. rocznicę tamtej Mszy św. powstanie specjalna pamiątkowa tablica.

Według kapłana, moment poświęcenia świątyni to symboliczne „kładzenie na posadzce kościoła, na której w przeszłości przodkowie zostawili swoje ślady, przychodząc na spotkanie z Panem, nowych śladów i świadectwa wiary obecnego pokolenia”. „Tej generacji, która dostaje od swoich przodków wspaniałą świątynię. To już jest dom na zawsze poświęcony Bogu” – zaznaczył, wskazując na odnowiony krzyż misyjny, noszący elementy poprzedniego symbolu wiary – już starego i zniszczonego. „To także cząstka dziedzictwa wiary przodków. Ta specjalna nakładka z poprzedniego krzyża ma przypominać, że wiara to jest coś, co się przejmuje, co trzeba wziąć tak, jak ten krzyż na swoje barki” – dodał.

Szczegółową historię parafii w Malcu zaprezentował podczas niedzielnych uroczystości przedstawiciel wspólnoty Bolesław Paw. Przypomniał, że już od zamierzchłych czasów kościołem parafialnym dla wsi Malec był kościół pod wezwaniem św. Andrzeja Apostoła w Osieku, a zamiar budowy nowego kościoła zasugerował osiecki proboszcz ks. Władysław Groks 6 grudnia 1946 roku na spotkaniu opłatkowym Ochotniczej Straży Pożarnej w Malcu.

W homilii bp Pindel przybliżył szczegóły geopolitycznych uwarunkowań, w jakich powstawały w Malcu kościół i parafia. Przypomniał o czasach, gdy o wszystkim decydowała partia komunistyczna i obowiązywała doktryna, że w kraju socjalistycznym nie może powstać nowy kościół.

Zwrócił uwagę, że malecka parafia powstała w 1991, w czasie, kiedy należała jeszcze do archidiecezji krakowskiej  „Wasza parafia należy do 150 parafii erygowanych przez kardynała Macharskiego, który bardzo się starał, by że tam, gdzie jest potrzeba, powstawały parafia i kościół” – wspomniał.

Wskazał, że pierwsze kościoły w historii chrześcijaństwa powstawały na zasadzie powiązania domu i zgromadzenia wierzących. „Tak jest do dziś: jakaś wspólnota wiary szuka swojego domu, w którym by mogła się gromadzić i przeżywać swoje spotkanie z Panem, słuchać słowa Bożego i przyjmować sakramenty” – powiedział.

Zaznaczył, że wybudowanie świątyni i poświęcenie nie są tylko wewnętrzną sprawą parafii. „Parafia jest związana z diecezją i dlatego nieraz bierze się kamień węgielny z katedry albo z fundamentów jednej z bazylik rzymskich. Każda świątynia rzymskokatolicka, nawet najbardziej oddalona od Rzymu ma w swojej zakrystii wypisane imię papieża oraz biskupa diecezji, na terenie której znajduje się ta parafia” – stwierdził.

Hierarcha, odwołując się do odczytanego fragmentu z Ewangelii, gdy Piotr zapytany przez Jezusa odpowiada za wszystkich: „Ty jesteś Mesjasz, Syn Boga żywego” – podkreślił, że poświęcenie tej świątyni to także złączenie jej z następcą św. Piotra, z bazyliką św. Piotra i całym Kościołem katolickim.

Biskup namaścił poświęconym olejem mensę ołtarza. Namaszczone zostały także zacheuszki – znaki krzyża, umieszczone w czterech miejscach świątyni. Wygłosił uroczystą modlitwę poświęcenia świątyni na wyłączną własność Boga. Wypowiedział m.in. słowa: „Dlatego pokornie prosimy Cię Panie, ześlij pełnię błogosławieństwa na ten kościół i ołtarz, aby zawsze były miejscem świętym i stołem przygotowanym do składania Chrystusowej Ofiary”.

Komentatorem objaśniającym treść poszczególnych znaków podczas liturgii był sekretarz biskupa ks. Piotr Góra.

W Eucharystii przy ołtarzu modlili się m.in. kapłani z dekanatu kęckiego, byli proboszczowie, zakonnicy oraz księża rodacy.

W latach 1848-49 wybudowano w Malcu kapliczkę – dziękczynne wotum za ocalenie z zarazy. Tu zatrzymywali się pątnicy, a w maju gromadzono się, aby odmawiać litanię i śpiewać pieśni maryjne. W 1892 r. odprawiona została pierwsza Msza św. Od 1941 roku kaplica służyła jako punkt spotkań konspiracyjnych, podczas których słuchano ukrytego w ołtarzu radia. Po wojnie umieszczono w ołtarzu nowe relikwie: bł. Jozafata Kuncewicza i św. Tomasza Becketta.

W roku 1956 pierwszy raz w historii wsi w Malcu odbyła się wizytacja biskupia. Do istniejącej już kapliczki dobudowano wtedy nowe pomieszczenie. Wkrótce rozpoczęto starania o pozwolenie na budowę świątyni. 22 listopada 1984 roku kard. Franciszek Macharski dokonał uroczystego wmurowania kamienia węgielnego poświęconego przez Ojca Świętego Jana Pawła II podczas II pielgrzymki do Polski.

Ks. Zdzisław Budek w 1988 r. na stałe zamieszkał w Malcu, organizując samodzielny Ośrodek Duszpasterski, a w roku 1989 celebrowano pierwszą sumę odpustową ku czci św. Jana Kantego w murach nowej świątyni.

W lutym 1991 roku dekretem metropolity krakowskiego erygowano w Malcu parafię pw. św. Jana Kantego. Jej pierwszym proboszczem został ks. Zdzisław Budek, a kolejnym, przez 15 lat – ks. Jacek Jaskiernia. Nową plebanię poświęcił bp Janusz Zimniak 17 października 1999 r.

W tym czasie wykonano elewację kościoła, posadzkę, ławki, konfesjonał, meble do zakrystii, drzwi wewnętrzne i przeszkloną ściankę dzielącą kaplicę od nawy głównej. Zakupiono elektryczne organy, żyrandole i kinkiety, piec, feretrony, chorągwie, sztandarki, naczynia liturgiczne i bieliznę liturgiczną, Drogę Krzyżową. Zagospodarowano teren wokół kościoła.

Dzięki życzliwości księdza prałata Władysława Gasidły, kustosza Grobu św. Jana Kantego w kościele akademickim św. Anny w Krakowie, przed rozpoczęciem Jubileuszu  Roku 2000 w Kościele parafia w Malcu otrzymała relikwie swego patrona.

W latach 2006 -2014 parafią kierował ks. Jan Gawlas, a następnie na ponad półtora roku ks. Waldemar Niemiec. Od sierpnia 2015 r. proboszczem jest ks. Marian Mazurek.