Naukowcy odkryli, że pomimo ograniczeń wskaźnika masy ciała (BMI) za pomocą tego narzędzia skutecznie sprawdzano dzieci i młodzież pod kątem zwiększonej otyłości, zarówno wyrażonej wskaźnikiem masy tłuszczowej (FMI), jak i procentem tkanki tłuszczowej.

Wśród dzieci w wieku od 8 do 19 lat ryzyko wystąpienia wysokiego FMI u osób z wysokim BMI było 29 razy większe niż u osób z niższym BMI – poinformował dr David Freedman, obecnie emerytowany z CDC, wraz ze współpracownikami.

Wysokie BMI było również czynnikiem prognostycznym, choć w mniejszym stopniu, wysokiego poziomu procentowej zawartości tkanki tłuszczowej w organizmie oraz wskaźnika masy beztłuszczowej, dla których ryzyko względne wynosiło odpowiednio 12 i 15, jak zauważyli naukowcy w Pediatria.

„Chociaż przewidywania nie były doskonałe” – zauważył Freedman i współpracownicy w swojej pracy, „BMI ≥ 95. percentyla CDC był bardzo dobrym wskaźnikiem wysokiego FMI i dobrym wskaźnikiem wysokiego [percentage of body fat].”

To nie było dane.

„BMI opiera się wyłącznie na masie ciała i wzroście, co może być słabym wskaźnikiem otyłości u osób z prawidłową lub stosunkowo niską otyłością” – zauważyli Freedman i współpracownicy. BMI nie radzi sobie dobrze z rozróżnianiem masy tłuszczowej od beztłuszczowej ani z charakterystyką rozkładu tkanki tłuszczowej w organizmie – dodali, a niektóre wcześniejsze badania sugerowały niską czułość w wykrywaniu dużej otyłości.

Chociaż wcześniejsze badania wykazały, że „dzieci z wysokim BMI prawdopodobnie będą miały dużą otyłość, nie uwzględniły one zgodności BMI i FMI w całym zakresie otyłości ani nie oceniły związku BMI z otyłością u dzieci z bardzo dużą otyłością. BMI (np. ≥97 percentyla)” – dodali.

Dzięki tym nowym odkryciom „pediatrzy mogą mieć pewność, że identyfikacja podwyższonego BMI (≥95 percentyla) w dalszym ciągu jest skuteczną metodą wykrywania zwiększonej otyłości” – Jaime Moore, lekarz medycyny, MPH i Stephen Daniels, doktor medycyny, MPH, zarówno ze Szpitala Dziecięcego w Kolorado, jak i Uniwersytetu Kolorado w Aurorze, napisano w komentarzu dołączonym do badania.

„Podwyższone BMI w dzieciństwie utrzymuje się w wieku dorosłym u 4 na 5 dzieci i jest silnie powiązane z rozwojem licznych, ograniczających życie powikłań kardiometabolicznych” – zauważyli. „W rzeczywistości ulepszona standaryzacja identyfikacji otyłości u dzieci i ciężkiej otyłości na podstawie BMI, w połączeniu z sprawiedliwym leczeniem, może pomóc w przeciwdziałaniu wpływowi na wagę i zmniejszeniu rozbieżności w wynikach zdrowotnych związanych z otyłością”.

Niektóre badania sugerują, że BMI nie ma takiego samego związku z otyłością w zależności od tożsamości rasowej i etnicznej, ale Freedman i współpracownicy zauważyli, że w niedawnym artykule analizującym dane krajowe nie stwierdzono spójnych różnic w wynikach BMI wśród młodzieży latynoskiej i czarnej w porównaniu z innymi młodymi osobami.

Pomimo zapewnień co do skuteczności BMI w badaniach przesiewowych młodzieży, „pierwszym krokiem jest standaryzowane wykorzystanie BMI do identyfikacji pacjentów z otyłością” – podkreślili Moore i Daniels. „Dodatkowa stratyfikacja ryzyka dotycząca wpływu określonego BMI na zdrowie danej osoby powinna koncentrować się na osobie i uwzględniać dodatkowe dane z wywiadu i badań diagnostycznych. Ponadto cele leczenia powinny skupiać się na wynikach leczenia i jakości życia, a nie na liczba lub percentyl na wykresie wzrostu.”

W swoim badaniu Freeman i współpracownicy podali, że BMI przewidywało wysoki FMI przy statystyce kappa wynoszącej 0,85 i dodatniej wartości predykcyjnej oraz czułości na poziomie 88%. BMI miało statystyki kappa na poziomie około 0,70 dla wysokiego poziomu procentowej zawartości tkanki tłuszczowej i wskaźnika masy beztłuszczowej (LMI).

Zauważyli, że sam wiek ma niewielki wpływ – od 1% do 11% – na zmienność FMI lub procent tkanki tłuszczowej, ale odpowiada za 47% i 26% zmienności LMI odpowiednio u chłopców i dziewcząt . Jednakże dodanie BMI „znacznie zwiększyło ich wyjaśnioną wariancję”, przy czym kombinacja ta odpowiada za 90–94% zmienności LMI i FMI oraz 68–71% zmienności procentowej zawartości tkanki tłuszczowej.

Z dalszych ustaleń wynika, że ​​w przypadku dzieci i młodzieży z BMI na poziomie 95. percentyla prawdopodobieństwo wysokiego FMI lub odsetka tkanki tłuszczowej wynosi około 60%. Prawdopodobieństwo wysokiego FMI zbliżało się do 100% na poziomie około 98. percentyla w przypadku chłopców i 97. percentyla w przypadku dziewcząt. Prawdopodobieństwo wysokiego odsetka tkanki tłuszczowej nie zbliżało się do 100%, dopóki BMI nie osiągnęło ≥99,5 percentyla. Dodali, że prawie wszyscy uczestnicy z bardzo wysokim BMI mieli wysoki poziom zarówno FMI, jak i LMI.

Aby zakończyć badanie, Freedman i współpracownicy zbadali przekrojowy związek BMI z otyłością wśród 6923 dzieci i młodzieży w ramach National Health and Nutrition Survey przeprowadzonym w latach 2011–2018. Uczestników badano za pomocą absorpcjometrii rentgenowskiej o podwójnej energii (DXA).

Ograniczenia badania obejmowały fakt, że około 15,6% uczestników dysponujących danymi dotyczącymi masy ciała i wzrostu nie posiadało prawidłowych informacji DXA oraz że mogą występować „istotne różnice w szacunkach DXA dotyczących otyłości w porównaniu z bardziej złożonymi metodami dotyczącymi składu ciała” – zauważyli Freedman i współpracownicy.

Ponadto „ponieważ BMI nie może scharakteryzować rozkładu tkanki tłuszczowej w organizmie, zaproponowano kilka alternatyw, a wiele z nich koncentruje się na obwodzie talii” – dodali.