Polscy i europejscy konsumenci coraz częściej interesują się ekologicznymi technologiami, dzięki którym mogą ogrzewać swoje domy. Do wzrostu zainteresowania przyczyniły się między innymi programy dofinansowań realizowane przez NFOŚiGW, takie jak „Czyste Powietrze”, „Mój Prąd” czy „Moje Ciepło”. Równocześnie, choć od wielu lat w Polsce rynek urządzeń grzewczych wykorzystujących OZE dynamicznie rośnie (głównie pomp ciepła), a w naszym kraju działa blisko 20 polskich producentów pomp ciepła, ich udział w sprzedaży tych urządzeń na polskim rynku jest daleko niewystarczający. W  zależności od technologii, oscyluje on w granicach od kilku do kilkunastu procent. Prowadzone programy dotacyjne, to ogromna szansa na rozwój polskiej branży grzewczej, znaczący wzrost jej konkurencyjności, a w perspektywie także wzmocnienie polskiej gospodarki, co podkreśla Polska Organizacja Rozwoju Technologii Pomp Ciepła. Organizacja zwraca również uwagę, że już niebawem motorem działań w tym zakresie będą nowe unijne regulacje dotyczące przemysłu bezemisyjnego w Unii Europejskiej – Net Zero Industry Act, którego celem jest wsparcie krajowego potencjału w tym zakresie. 

Apel branży

Wyzwania związane z zapewnieniem możliwie szybkiego, a jednocześnie harmonijnego i perspektywicznego rozwoju polskiej branży urządzeń grzewczych OZE i ogólnie – polskiego rynku grzewczego są motywem przewodnim dzisiejszej konferencji. Podczas wydarzenia przeanalizowano m.in. szanse polskich producentów na zwiększenie produkcji urządzeń OZE i ich komponentów. Rozmawiano również o tym, jak ważne jest odpowiednie kształtowanie wymogów dotyczących jakości pomp ciepła czy kotłów na pellet, które są dofinansowywane w krajowych programach wsparcia NFOŚiGW, a także o potrzebie ich stopniowego zaostrzania. Poruszono również kwestie dalszego dofinansowywania urządzeń korzystających z paliw kopalnych oraz potrzebę wprowadzenia specjalnych taryf elektrycznych dla użytkowników pomp ciepła i zagwarantowania prawidłowej proporcji między ceną energii elektrycznej a ceną gazu. Konferencję prowadził Paweł Lachman, prezes zarządu Polskiej Organizacji Rozwoju Technologii Pomp Ciepła (PORT PC), Adam Nocoń, prezes Izby Gospodarczej Urządzeń OZE oraz Grzegorz Burek, redaktor naczelny GLOBENERGIA.

W trakcie konferencji rozmawialiśmy o tym, dlaczego należy i warto postawić na polską produkcję urządzeń grzewczych OZE, w tym kotłów na pellet i pomp ciepła. Jest to niepowtarzalny moment związany z tym, że już teraz wiele krajów zaczyna wspierać finansowo lokalną produkcję pomp ciepła. Dzieje się to między innymi we Francji i w Niemczech. Nie powinniśmy czekać na finalne unijne akty prawne, takie jak Net Zero Industry Act czy też tak zwany unijny akcelerator pomp ciepła. Warto dodać, że producenci urządzeń grzewczych OZE w Polsce nie doczekali się systemowych rozwiązań wspierających, takich jak porozumienia sektorowe. Jest to ostatnia branża OZE w Polsce, która nie doczekała się takie wsparcia rządowego. Jest to potrzebne tu i teraz, transformacja tego sektora w Europie będzie trwać tylko kilka lat

mówi dla redakcji GLOBENERGIA Paweł Lachman, prezes PORT PC.

10 postulatów

Najważniejszym elementem konferencji było jednak ogłoszenie listu otwartego branży, który został skierowany do premiera Mateusza Morawieckiego. List dotyczy koniecznych i niezbędnych zdaniem branży działań dotyczących rozwoju produkcji urządzeń grzewczych OZE. Branża wyróżniła 10 najważniejszych postulatów. Oto one:

1. Jednoznaczne wskazanie urządzeń grzewczych korzystających z OZE, tzn. pomp ciepła i kotłów na  biopaliwo stałe w postaci peletu, jako technologii wspieranych przez polski rząd.
2. Wprowadzenie zmian w zasadach dofinasowań do urządzeń grzewczych, w tym przede wszystkim  zaprzestanie dofinansowywania urządzeń korzystających z paliw kopalnych. 
3. Wyrażenie poparcia przez Polski Rząd dla planu Komisji Europejskiej odejścia od obrotu  samodzielnych kotłów na paliwa kopalne od 2029 r. 
4. Wprowadzenie zmian w prawie budowlanym promujących urządzenia grzewcze OZE oraz oficjalną  zapowiedź zakończenia stosowania urządzeń korzystających z paliw kopalnych w nowych  budynkach. 
5. Stopniowe, zgodnie z wypracowanym harmonogramem, zwiększanie wymogów w zakresie jakości  pomp ciepła i kotłów na pelet (np. wyższa premia w programach dotacyjnych do pomp ciepła  pracujących na czynnikach naturalnych, wymogi dotyczące generowanego hałasu czy też wycofania  wsparcia dla pomp ciepła o klasie energetycznej A+). 
6. Zrównanie w programach dotacyjnych NFOŚiGW kwoty dofinansowania do kotłów na pelet o  podwyższonym standardzie emisyjnym (obniżonej emisyjności cząstek stałych o wartości ≤ 20  mg/m3) z kwotami dofinansowania do pomp ciepła typu powietrze-woda na poziomie  podstawowym − mając na uwadze fakt, że polska branża producentów kotłów na biopaliwa stałe  wykonała ogromną pracę i poniosła wysokie koszty, aby dostosować swoje urządzenia do  wymogów ecodesign.  
7. Wprowadzenie taryf elektrycznych dedykowanych użytkownikom pomp ciepła oraz  zagwarantowanie prawidłowej proporcji cen energii elektrycznej, gazu ziemnego i peletu  drzewnego. 
8. Zmniejszenie podatku VAT na paliwa wykorzystywane do produkcji energii z odnawialnych źródeł oraz na energię elektryczną zużywaną do zasilania pomp ciepła, a także wprowadzenie 0% podatku  VAT na urządzenia grzewcze wykorzystujące OZE do produkcji ciepła. 
9. Wprowadzenie obowiązku potwierdzenia przez system certyfikacji ENplus, DINplus lub Łukasiewicz  – CTD wytwarzanych i kierowanych na polski rynek biopaliw stałych w postaci peletu drzewnego. 
10. Wprowadzenie dodatkowych wymagań dla urządzeń OZE dotowanych w krajowych programach  wsparcia (pompy ciepła, kotły na pelet), zgodnych z wymogami ekoprojektu i potwierdzonych przez  jednostki akredytowane. Obecnie w programach NFOŚiGW wszystkie dotowane kotły na biopaliwa  stałe posiadają certyfikaty wydane przez europejskie laboratoria akredytowane, podczas gdy część  pomp ciepła jest dofinansowywanych na podstawie niezweryfikowanych deklaracji. Niezbędna jest również wyrywkowa kontrola wymogów ekoprojektu (badania kontrolne produktów) dla wszystkich  grup urządzeń dotowanych w krajowych programach wsparcia. Jej brak powoduje, że wymogi  ekoprojektu nie są w ogóle realizowane.

W liście branża zwraca się z prośbą o pilne wsparcie Premiera zarysowanego kompleksowego kierunku działań w zakresie polskiej  produkcji urządzeń grzewczych OZE, w tym kotłów na pelet oraz sprężarkowych pomp ciepła. Co jest kluczowe w wyróżnionych 10 punktach?

Kluczowe jest przede wszystkim podpisanie porozumienia sektorowego z branżą i to jest de facto punkt jedenasty, ale najważniejszy. Natomiast z tych 10 punktów ważne jest bezpośrednie pochylenie się nad troskami branży tu i teraz, a także w najbliższych latach. Chodzi między innymi o kwestie wsparcia w produkcji urządzeń grzewczych, zapowiedzi końca stosowania paliw kopalnych w nowych budynkach czy też postulat wsparcia propozycji Komisji Europejskiej, żeby od 2029 roku pojawił się zakaz obrotu samodzielnymi kotłami na paliwa kopalne, czyli gazowymi, olejowymi czy też węglowymi

komentuje Paweł Lachman, Prezes PORT PC.

Zdaniem organizacji podpisanie porozumienia sektorowego w tym obszarze jest niezbędne. Branża urządzeń grzewczych OZE jest ostatnią branżą OZE w Polsce, z którą ani nie podpisano takiego porozumienia, ani nawet nie podjęto rozmów w tej sprawie. 

Branża w liście skierowanym do premiera podkreśla również o potrzebę równowagi  rozwoju technologii OZE w Polsce, która przyczyni się do stabilizacji zapotrzebowania na nośniki energii, a co  za tym idzie – stabilizacji kosztów ich nabycia i wzrostu zaufania ze strony konsumentów, którzy w ostatnim czasie odczuwają dużą niepewność dotyczącą przyszłych cen nośników energii i biopaliw, co powoduje niechęć do podejmowania decyzji o modernizacji źródeł ciepła. 

Źródło: PORT PC, własne