Urodził się z piłką przy nodze. Każdy ruch, każde podanie, każdy gol był wyjątkowy. Zaimponował fanom swoją zwinnością, techniką i zamiłowaniem do gry.

W rocznicowej książce FIFA 1904-1984 Pele został okrzyknięty osobą, która uczyniła piłkę nożną formą sztuki. Organ zarządzający światową piłką nożną również nazwał brazylijskiego napastnika Piłkarzem Stulecia, a Międzynarodowy Komitet Olimpijski uznał go za swojego sportowca ubiegłego stulecia. Pele był królem futbolu — człowiekiem niskiego wzrostu, ale dla którego żadne superlatywy nie są zbyt wielkie.

Edson Arantes do Nascimento urodził się 23 października 1940 roku w Tres Coracoes w Brazylii i został nazwany na cześć amerykańskiego wynalazcy Thomasa Alvy Edisona. Jednak jego pseudonim na zawsze pozostanie tajemnicą nawet dla samego mężczyzny. Najbardziej powszechna teoria głosi, że jako dziecko był fanem bramkarza drużyny swojego ojca o imieniu „Bile”, ale błędnie wymówił to jako „Pile”. Pomimo jego frustracji z powodu imienia, utknęło i rozwinęło się w Pele.

Międzynarodowy przełom

W 1956 roku Pele podpisał kontrakt z brazylijską drużyną Santos i strzelił gola przeciwko St. Andre w swoim ligowym debiucie w wieku 15 lat. Wkrótce został powołany do reprezentacji Brazylii. Mając zaledwie 16 lat i 257 dni, zadebiutował w reprezentacji w przegranym 2:1 meczu z Argentyną, strzelając jedynego gola Brazylii w tym meczu.

Rok później na mundialu w Szwecji znalazł się w kadrze, choć musiał zadowolić się tym, że na starcie siedział na ławce rezerwowych. Ale potem mały magik strzelił sześć bramek w czterech meczach, pomagając swojemu krajowi w zdobyciu tytułu. W finale przeciwko gospodarzom Pele popisał się genialnym piłkarskim kunsztem i trikami. Narodziła się międzynarodowa gwiazda.

W swoim rodzinnym mieście Pele był uwielbiany jak żaden inny piłkarz od samego początku swojej kariery. Rząd Brazylii posunął się nawet do ogłoszenia go skarbem narodowym w wieku zaledwie 20 lat, aby uniemożliwić mu transfer za granicę. Kiedy Pele wyruszył poza granice Brazylii, został powitany jak głowa państwa. Jednak na mundialu w Chile w 1962 roku napastnik poniósł porażkę. Brazylia obroniła tytuł, ale najnowszy bohater piłkarza nie odegrał większej roli, doznając kontuzji w drugim meczu fazy grupowej.

Jakby chcąc nadrobić rozczarowującą kampanię, Pele poprowadził Brazylię do trzeciego tytułu w 1970 roku w Meksyku. Rok później super napastnik wystąpił po raz 92. w reprezentacji przed 180 000 fanów na kultowym stadionie Maracana w Rio de Janeiro. To był ostatni występ Pele w Selecao. Wielu uważało jego reprezentacyjną emeryturę za przedwczesną, biorąc pod uwagę, że Pele miał wtedy zaledwie 30 lat, ale mając na koncie 77 bramek i wyjątkowy styl, nikt nie mógł wątpić w jego zaangażowanie.

Pierwsza emerytura

Nawet dzisiaj przyczyny przejścia Pelego na emeryturę pozostają niejasne. Czy stało się to w wyniku sporu z udziałem ówczesnego prezesa brazylijskiego organu zarządzającego, Joao Havelange? Pele miał później przytoczyć powody polityczne, stwierdzając, że nie chce wspierać junty wojskowej swojego kraju. To, czy naprawdę był przeciwny dyktaturze, czy też miał dobre kontakty z ministrami, pozostaje pytaniem o życie Pelego.

Napastnik kontynuował karierę piłkarską w lidze brazylijskiej. Nie jest jasne, ile meczów i bramek zdobył dla Santosa. Oficjalnie jednak jego rekord to 1088 bramek w 1114 meczach. Niejasne pozostaje również to, kiedy strzelił swojego tysięcznego gola. Miał go strzelić z rzutu karnego w meczu z Vasco da Gamą i cała Brazylia świętowała to osiągnięcie 19 listopada 1969 roku. Biły nawet kościelne dzwony. Ale późniejsze badania sugerowały, że ten gol był w rzeczywistości jego 1002. golem.

Pele przerwał swoją karierę piłkarską w 1974 roku — przynajmniej tymczasowo. Rok później podpisał jednak kontrakt z New York Cosmos w mało wówczas znanej North American Soccer League. Powód? Przyjaciel sprzeniewierzył cały swój majątek i potrzebował gotówki. W Nowym Jorku Pele zarabiał miliony dolarów rocznie, co było wówczas najwyższą kwotą kontraktową. Ale oprócz zachęt finansowych Pele stał się także pionierem piłki nożnej w Stanach Zjednoczonych. Wraz z kapitanem RFN, zdobywcą Pucharu Świata w 1974 roku, Franzem Beckenbauerem, Pele pomógł spopularyzować ten sport w Stanach Zjednoczonych. W 1977 roku, po tym jak poprowadził Cosmos do tytułu Soccer Bowl, Pele odłożył buty na dobre.

Nawet dzisiaj Pele jest powszechnie uważany za najbardziej kompletnego ofensywnego gracza w historii piłki nożnej, obok nieżyjącego już Argentyńczyka Diego Maradony i nowo koronowanego zwycięzcy Pucharu Świata Lionela Messiego. Brazylijczyk z numerem 10 miał dwie dobre nogi i dobrze radził sobie w powietrzu. Przede wszystkim był znany ze swojej intuicyjnej natury w ocenianiu ruchów przeciwników. Rozpoznanie tego pozwoliło mu zagrać właściwe podanie lub strzelić dokładnie we właściwym czasie.

Ambasador UNESCO, minister rządu

Po zakończeniu kariery piłkarskiej Pele zajmował szereg stanowisk, w tym ambasadora dobrej woli UNESCO i nadzwyczajnego ministra sportu Brazylii, na którym próbował walczyć z korupcją w piłce nożnej w tym kraju. Miał też firmę telewizyjną, publikował autobiografie, grał w filmach i otrzymał całą masę nagród największych światowych mediów i mediów.

„Każde dziecko na świecie chce grać w piłkę nożną jak Pele – dlatego biorę na siebie odpowiedzialność, aby pokazać, jak być nie tylko dobrym piłkarzem, ale także dobrym człowiekiem” – powiedział kiedyś.

W ostatnich latach Pele miał wiele problemów zdrowotnych, przeszedł operację stawu biodrowego w 2012 roku, przeszedł infekcję dróg moczowych, operację usunięcia kamieni nerkowych i walczył z rakiem. W wywiadzie dla brazylijskiego nadawcy TV Globo w lutym 2020 r. Syn Pele, Edinho, powiedział, że jego raczej popadł w „depresję” i „zawstydzenie” pogarszającym się stanem zdrowia, pozostawiając go „samotnikiem”.

Jeśli chodzi o życie osobiste, Pele był trzykrotnie żonaty i miał kilka romansów, spłodził kilkoro dzieci zarówno w związku małżeńskim, jak i pozamałżeńskim. Ale świat zawsze będzie pamiętał Pelego jako króla futbolu.