Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego (NATO) obchodzi w czwartek 75. rocznicę swojego istnienia, reprezentując rozszerzony globalny sojusz 32 państw członkowskich oraz postęp wojskowy i technologiczny, który przetrwał w najbardziej niebezpiecznych i burzliwych okresach najnowszej historii.

Sojusz transatlantycki rozkwitał z biegiem czasu, rozrastając się z 12 członków założycieli w momencie jego utworzenia 4 kwietnia 1949 r. do obecnych 32 po niedawnym przyjęciu Szwecji i Finlandii do swoich szeregów. Ministrowie spraw zagranicznych zbierają się w czwartek w siedzibie NATO w Brukseli, a w dniach 9–11 lipca spotkają się w Waszyngtonie, gdzie podpisano traktat założycielski.

Pierwotnymi państwami członkowskimi NATO były Belgia, Kanada, Dania, Francja, Islandia, Włochy, Luksemburg, Holandia, Norwegia, Portugalia, Wielka Brytania i Stany Zjednoczone. Spośród obecnych członków 30 to kraje europejskie.

Eksperci twierdzą, że w ciągu ponad siedmiu dekad od II wojny światowej wiele się zmieniło pod względem potencjału wojskowego i uzbrojenia Newsweekprzyczyniając się do postępu technologicznego, który nadal trwa, mimo że wojna rosyjsko-ukraińska minęła już dwa lata.

„Sojusz przeszedł kilka faz” – powiedział emerytowany pułkownik piechoty morskiej USA Mark Cancian Newsweek. „Była faza zimnej wojny aż do 1991 r., kiedy pierwotni członkowie skupiali się zasadniczo na odstraszaniu Związku Radzieckiego. Bardzo udany, ale potem kończy się zimna wojna i to odchodzi.

„A potem był czas, gdy skupiało się na operacjach poza obszarem terytorialnym. Był to Irak i Afganistan oraz szereg innych działań. NATO było głęboko, głęboko zaangażowane zarówno w Irak, jak i Afganistan”.

Kolejna faza, która rozpoczęła się w 2014 r. wraz z aneksją Krymu przez Rosję aż do dnia dzisiejszego i utrzymującym się impasem militarnym na wschodniej Ukrainie, ponownie otoczyła NATO i zstawiła jego członków przeciwko Władimirowi Putinowi i Rosji.

Bronie

Wojna rosyjsko-ukraińska zapewniła NATO arenę do zaprezentowania swojej siły militarnej w postaci broni dostarczonej Ukrainie w celu zwalczania rosyjskiej agresji. Ale wiele z nich istnieje od dziesięcioleci.

czołgi

Niemieckie czołgi Leopard 2 i amerykańskie M1 Abrams stały się w ciągu ostatnich kilku lat gorącym towarem w Europie Wschodniej.

Leopard 2 został po raz pierwszy wprowadzony na rynek w 1979 roku, rok przed M1 Abramsem, ale tak naprawdę pokazał swoje możliwości dopiero podczas wojen w Afganistanie i Syrii. Od końca lat 70. XX w. zbudowano około 3600 Leopardów 2 różnych typów, wykorzystywanych na różne sposoby w 21 krajach.

Leopard 2 został zaprojektowany przez Krauss-Maffei. Jego armata została wykonana przez firmę Rheinmetall, a silnik przez MTU Friedrichshafen.

Leopard 2A4 – najprawdopodobniejszy wariant wysłania na Ukrainę – osiąga prędkość maksymalną około 70,2 km/h w przód i 30,2 km/h podczas jazdy do tyłu. 2A4 waży około 52 ton bez ładunku i 55 ton z wyposażeniem bojowym.

12-cylindrowy, podwójnie doładowany silnik wysokoprężny 2A4 o mocy 1500 koni mechanicznych ma pojemność 1160 litrów, co zapewnia zbiornikowi średni zasięg około 273 mil, zanim będzie musiał zatankować (210 mil po drodze, 236 mil w terenie).

Skonstruowano około 10 700 egzemplarzy M1 Abrams i ich wariantów, które służyły na przykład podczas wojny w Zatoce Perskiej, wojny w Afganistanie, wojny w Iraku i wojny domowej w Jemenie. Obecnie używany przez dziewięć krajów, jego najbardziej zaawansowaną wersją używaną przez siły amerykańskie jest M1A2 SEP.

M1 Abrams został po raz pierwszy zbudowany przez firmę Chrysler Defence, która później została przejęta i przekształciła się w General Dynamics Land Systems.

Maksymalna prędkość M1A2 SEP Abrams w przód to 42 mil na godzinę, a prędkość w tył to 25 mil na godzinę. Różne warianty SEP ważą od 69,5 do 73,6 ton.

M1A2 SEP wykorzystuje wielopaliwowy silnik turbinowy o mocy 1500 koni mechanicznych, który siły amerykańskie zazwyczaj napełniają paliwem do silników odrzutowych. Maksymalny zasięg wynosi około 264 mil.

„Broń ogromnie różni się od tej, którą widzieliśmy na początku sojuszu” – powiedział Cancian. „Na początku sojuszu nadal mieliśmy czołgi Sherman jeżdżące po Europie. Teraz mamy M1-A2 i Leopardy.

„To, co widzisz, myślę, że zwłaszcza w przypadku bogatszych krajów, to zastąpienie kapitału pracą. Innymi słowy, z czasem stają się one bardziej kapitałochłonne. Myślę, że odzwierciedla to zarówno rosnące bogactwo, jak i zmniejszającą się liczbę personelu”.

Systemy rakietowe

MIM-104 Patriot, zbudowany przez amerykańskiego wykonawcę Raytheona i obecnie używany w wielu krajach na całym świecie, zyskał sławę po użyciu podczas wojny w Zatoce Perskiej w 1991 roku i jest chwalony za swoją zdolność nie tylko do przechwytywania i obrony przed rakietami balistycznymi, ale także do razić cele z dużej odległości.

Uważane za jedną z najskuteczniejszych broni dalekiego zasięgu do obrony przed nadlatującymi rakietami balistycznymi i manewrującymi, Patrioty są w stanie zestrzelić rosyjskie rakiety i samoloty z dala od zamierzonych celów na Ukrainie.

Storm Shadow to wystrzeliwany z powietrza pocisk szturmowy dalekiego zasięgu, produkowany przez francuską firmę MBDA Systems, głównie dla sił zbrojnych Wielkiej Brytanii i Francji. Może działać w ekstremalnych warunkach, zarówno w dzień, jak i w nocy, oferując możliwość głębokiego uderzenia z zasięgiem przekraczającym 250 kilometrów (155 mil), czyli o około 30 mil mniej od zasięgu amerykańskiego pocisku taktycznego ziemia-ziemia. Systemy (ATACMS).

Pociski Storm Shadow mają nieco mniejszy zasięg niż ATACMS, który według producentów Lockheed Martin może sięgać nawet 286 mil, czyli 300 kilometrów.

Stany Zjednoczone dostarczyły także Ukrainie systemy rakiet artyleryjskich dużej mobilności (HIMARS), które mogą razić cele w odległości około 80 km (50 mil).

Moc powietrza

Myśliwce F-16 i F-35 zapewniły sojusznikom NATO przewagę powietrzną.

Od około trzydziestu lat ponad 1000 samolotów F-16 zostało obsłużonych przez takie kraje, jak Holandia, Belgia, Grecja, Turcja, Norwegia, Dania, Portugalia, Izrael, Egipt i Polska.

Wyprodukowany przez Lockheed Martin odrzutowiec F-35A Joint Strike Fighter jest nowy i znacznie ulepszony, zwłaszcza ze względu na możliwości przenoszenia zarówno broni konwencjonalnej, jak i nuklearnej, co czyni go pierwszym samolotem piątej generacji zdolnym do przenoszenia broni nuklearnej.

Może być wyposażony w bomby atomowe B61-12 w ramach samolotu określanego jako nowy standard, który z czasem wyprze starsze i mniej niezawodne samoloty.

USA pozostają najważniejszym członkiem NATO

„Nie ma absolutnie żadnych wątpliwości”, że Stany Zjednoczone są najważniejszym partnerem NATO ze względu na ich potencjał wojskowy, powiedział John Erath, starszy dyrektor ds. polityki w Centrum Kontroli Zbrojeń i Nieproliferacji Newsweek.

Opisał rozwój militarny NATO jako „sytuację dobrych wiadomości i złych wiadomości”, przy czym zła wiadomość jest taka, że ​​zamierzony wzrost PKB w zakresie zdolności obronnych sojuszu miał zostać przeprowadzony podczas 50. rocznicy sojuszu w 1999 r., ale nigdy nie dotarł do 2. cel procentowy.

„To oczywiście nie miało miejsca i dopiero 2-procentowy gol w 2014 roku zaczął przesuwać piłkę w górę” – powiedział. „Tak więc proces ulepszania zdolności obronnych był historycznie nieco opóźniony w stosunku do oczekiwań administracji USA.

„Ale dobra wiadomość jest taka, że ​​dzieje się to teraz, zwłaszcza od mniej więcej 2018 roku i zwłaszcza od rozpoczęcia obecnej fazy wojny na Ukrainie. To był prawdziwy sygnał pobudkowy dla wielu Europejczyków”.

W zeszłym roku wkład Stanów Zjednoczonych wyniósł około 68 procent, czyli 860 miliardów dolarów z 1,26 biliona dolarów wydanych przez NATO, co stanowiło 3,49 procent całkowitego PKB Ameryki. Kanada wniosła 1,38 procent swojego PKB, wynoszący 28,95 miliarda dolarów (2,29 procent całkowitych składek), podczas gdy zbiorowi europejscy sojusznicy wydali 375,1 miliarda dolarów (29,68 procent) całkowitego budżetu.

W ubiegłym roku Polska przeznaczyła na ten cel 3,9 proc. swojego PKB, procentowo wyprzedzając USA. Grecja, Estonia, Litwa, Finlandia, Rumunia, Węgry, Łotwa, Wielka Brytania i Słowacja wniosły wkład większy niż w zeszłym roku 2-procentowe wytyczne.

Jak wynika z corocznego raportu dotyczącego wydatków na obronę krajów NATO, w ciągu ostatnich 75 lat Stany Zjednoczone przekazały 21,9 biliona dolarów do budżetu obronnego NATO.

„Jeśli chodzi o konkretne technologie, są Stany Zjednoczone i wszyscy inni” – powiedział Erath. „Można powiedzieć, że w porównaniu jeden do jednego kraje europejskie mogą budować czołgi całkiem podobne do Abramsa. Mogą budować helikoptery, Apache; mogą zbudować rakietę manewrującą, która działa nieco porównywalnie z Tomahawkiem. USA mają ogromną przewagę nad wszystkimi innymi, ponieważ integrujemy wszystkie te systemy.

Dodał: „Amerykański czołg może przystąpić do akcji, wiedząc, że ma nadzór z powietrza, wsparcie nalotów i wsparcie artyleryjskie – wszystko jest połączone w sieć, dzięki czemu można go skupić na tym samym punkcie krytycznym. Nikt inny nie robi tego w takim stopniu”.

Na co warto zwrócić uwagę w nadchodzących latach

– powiedział Eric Gomez, starszy pracownik Instytutu Cato Newsweek że Polska powinna być krajem wartym obserwacji w nadchodzących latach ze względu na duży wzrost wydatków na obronę.

Kupują wiele bardzo zaawansowanych amerykańskich zdolności, które zostaną dostarczone do końca lat 20. XXI wieku, a być może na początku lat 30. XX wieku, powiedział, co z kolei może przełożyć się na powstanie jednej z najpotężniejszych sił zbrojnych NATO.

„Polska zabiega także o zakupy broni z Korei Południowej, co mogłoby stanowić model dla innych państw, które chcą podnosić jakość swojej armii bez konieczności płacenia składek i czekania na dostawy broni z USA” – powiedział Gomez.

„Zdolności amerykańskie są lepsze niż południowokoreańskie, ale Korea Południowa ma więcej wolnych zdolności do szybszej budowy, a jej sprzęt wojskowy jest dość zbliżony do sprzętu amerykańskiego pod względem ogólnej jakości, więc może być atrakcyjnym dostawcą dla krajów NATO, które chcę kupić więcej rzeczy za tę samą kwotę. Przestrzeń warta obejrzenia” – powiedział.

Niektórzy amerykańscy prawodawcy już zadają pytanie, jak sojusznicy z NATO patrzą na sytuacje takie jak Ukraina, zapewniając jednocześnie swoich obywateli, że krajowa produkcja jest wystarczająca.

Gomez powiedział, że wojna w dalszym ciągu wpływa na decyzje dotyczące baz przemysłu obronnego, zwłaszcza w USA, w przeciwieństwie do większości innych krajów członkowskich. Stany Zjednoczone skupiły także większą uwagę na Chinach jako głównym przeciwniku.

„Wojna wywarła dużą presję na USA i NATO, aby zwiększyły potencjał przemysłu obronnego, ale Ukraina walczy w zupełnie inny sposób niż USA i NATO” – powiedział Gomez. „Czy w perspektywie długoterminowej strategiczne znaczenie ma dla USA i NATO zwiększanie produkcji takich towarów, jak niekierowane pociski artyleryjskie kal. 155 mm, których Ukraina bardzo potrzebuje, jeśli podstawowe kompetencje NATO obejmują inną broń i sposoby walki?”

– powiedział Nikołaj Sokow, starszy pracownik Wiedeńskiego Centrum ds. Rozbrojenia i Nieproliferacji Newsweek że na froncie nuklearnym Wielka Brytania ogłosiła opracowanie nowej głowicy nuklearnej, podczas gdy Francja pracuje nad własnym nowym pociskiem balistycznym wystrzeliwanym z łodzi podwodnej (SLBM).

„Ale wszystkie wydarzenia są symbolem powolnej ewolucji, która charakteryzuje NATO od wielu lat” – powiedział Sokow. „Jak dotąd NATO jest wciąż w fazie debat i rozważa odbudowę bazy przemysłowo-obronnej”.

„Coś „istotnego” do zaobserwowania to możliwość współdzielenia broni nuklearnej z Polską i wyraźna chęć Francji do objęcia wiodącej roli w europejskim odstraszaniu nuklearnym – dodał, opierając się nie tyle na technologii, ile na strategii – co oznacza zmianę stanowiska i polityki.

„Jesteśmy w trzecim roku wojny na Ukrainie i minęło dziesięć lat od Krymu, ale sądzę, że było więcej słów niż czynów” – powiedział Sokow. „W dużej mierze było to spowodowane strategiczną transformacją – nowymi zagrożeniami i wyzwaniami, na które nie jest jasne, jak zareagować.

„Drugim czynnikiem jest potrzeba ogromnych inwestycji oraz zmian politycznych i instytucjonalnych, aby ożywić, a nie ożywić – ożywić przemysł obronny. Takie decyzje są trudne do podjęcia w czasach oszczędności finansowych, spowolnienia gospodarczego i niepewności na rynku krajowym sceny polityczne w większości krajów NATO.”