Ilustracja: Xia Qing/GT

Chińscy naukowcy odkryli gen, który pomaga chronić mieszkańców południowych Chin i Azji Południowo-Wschodniej przed otyłością, rzucając więcej światła na potencjalne rozwiązanie narastającego problemu globalnego.

Otyłość jest globalnym problemem zdrowotnym spowodowanym nieprawidłowym lub nadmiernym gromadzeniem się tłuszczu. Mitochondria odgrywają rolę fabryki energii w ludzkim ciele, a łańcuch oddechowy odpowiada za produkcję 80-90 procent energii potrzebnej ludzkiemu ciału.

Ponadto mitochondria odgrywają kluczową rolę w metabolizmie, szczególnie w metabolizmie tłuszczów, w całym procesie życia. Zmienność genetyczna związana z funkcją mitochondriów może być związana z występowaniem otyłości.

W oparciu o tę teorię profesor nadzwyczajny Zheng Hongxiang, profesor Jin Li i profesor Wang Jiucun z Uniwersytetu Fudan przeprowadzili projekt badawczy wraz z innymi naukowcami, w ramach którego przeanalizowali 2877 próbek z trzech niezależnych populacji w południowo-zachodnim regionie Guangxi, wschodniej prowincji Jiangsu i środkowej Chiński Henan.

Odkryli, że typ mitochondrialnego DNA, który jest powszechny w południowych Chinach i Azji Południowo-Wschodniej, może działać jako czynnik ochronny przed otyłością.

Naukowcy z Uniwersytetu Fudan zbadali skład genetyczny 16 haplogrup podstawowego mitochondrialnego DNA i odkryli, że grupa wariantów znana jako M7 była konsekwentnie powiązana z niższym ryzykiem otyłości. Dalsze badania wykazały, że konkretna podgrupa, M7b1a1, jest głównym czynnikiem przyczyniającym się do tego efektu ochronnego.

Jak Zheng powiedział w wywiadzie dla „Global Times”, linia M7b1a1 występuje głównie w południowych Chinach i Azji Południowo-Wschodniej, a jej częstość występowania wynosi około 5–14 procent w grupie etnicznej Han w Chinach.

Dodał, że analiza ewolucyjna wykazała, iż linia ta doświadczyła gwałtownej ekspansji w populacji około 15 000 lat temu, co czyni ją ważnym rozszerzeniem mitochondrialnego DNA w populacji chińskiej.

Wyniki badania opublikowano w zeszłym miesiącu w recenzowanym czasopiśmie Journal of Genetics and Genomics.

Naukowcy twierdzą, że wcześniejsze badania epidemiologiczne wskazują, że wskaźnik otyłości jest stosunkowo niski wśród populacji Azji Wschodniej, w tym wśród Chińczyków, Japończyków i Koreańczyków, podczas gdy wskaźnik otyłości jest ogólnie wyższy w obu Amerykach, regionie Pacyfiku i regionie Morza Śródziemnego.

Badanie opublikowane w czasopiśmie Lancet donosiło wcześniej, że w Chinach wskaźnik otyłości wzrósł z 2,0 procent w 1990 r. do 7,8 procent w 2022 r. w przypadku kobiet i z 0,8 procent do 8,9 procent w przypadku mężczyzn. Częstość występowania otyłości w Chinach zajęła 11. miejsce na liście najniższych (190. najwyższe) na świecie wśród kobiet i 52. miejsce na liście najniższych (149. najwyższe) na świecie wśród mężczyzn w 2022 r.

Jednak otyłość staje się coraz poważniejszym problemem w Chinach.

Zhang Zhongtao, zastępca dziekana Beijing Friendship Hospital afiliowanego przy Capital Medical University, zwrócił uwagę na konferencji w 2023 r., że otyłość stanowi ogromne obciążenie pod względem chorób i gospodarki na całym świecie i stała się poważnym problemem zdrowia publicznego w Chinach. Szacuje się, że do 2030 r. wydatki Chin na opiekę zdrowotną związane z otyłością będą stanowić około 22 procent całkowitych krajowych wydatków medycznych.

„Liczba pacjentów w Chinach poddanych operacji odchudzania i operacji metabolicznej osiągnęła 10 000 w ciągu trzech lat od 2018 do 2021 r., ale osiągnięcie 20 000 zajęło tylko rok, od 2021 do 2022 r.”, powiedział Zhang. Istnieją dwa główne wyzwania stojące przed rozwojem chirurgii odchudzania i operacji metabolicznej w Chinach: jak promować ekspansję wysokiej jakości zasobów medycznych i zrównoważony rozwój regionalny oraz jak poprawić kliniczne możliwości diagnostyki i leczenia specjalistycznego oraz poziom bezpieczeństwa, zauważył Zhang.

Zheng stwierdził, że otyłość to złożona choroba, na którą wpływa wiele czynników, w tym geny i czynniki środowiskowe. Dodał, że jego zdaniem genotypy mitochondrialnego DNA mogą przyczyniać się do ryzyka otyłości, ale niekoniecznie muszą być czynnikiem głównym.

Zheng wyraził opinię, że jego badanie jest nadal badaniem podstawowym i wciąż jest pewien dystans do badań klinicznych. Powiedział jednak, że badanie to oferuje wgląd w czynniki genetyczne leżące u podstaw otyłości i potencjalne środki leczenia w przyszłości.