Chińscy urzędnicy od dawna sygnalizowali zainteresowanie uruchomieniem sieci satelitarnej, a może nawet kilku, w celu przesyłania sygnałów szerokopasmowego Internetu do Chin i innych państw znajdujących się w strefie wpływów Chin.

W Chinach trwają dwa poważne wysiłki mające na celu opracowanie rywala dla sieci Starlink firmy SpaceX, którą chiński rząd zakazał na swoim terytorium. Pierwsza partia 18 satelitów dla jednej z tych chińskich sieci została wystrzelona na niską orbitę okołoziemską we wtorek.

Rakieta Long March 6A dostarczyła 18 statków kosmicznych na orbitę polarną po starcie o 2:42 rano czasu wschodniego (06:42 UTC) z bazy startowej Taiyuan w prowincji Shanxi w północnych Chinach. Long March 6A to jedna z najnowszych rakiet w Chinach — i pierwsza w kraju, w której zastosowano doczepiane rakiety wspomagające na paliwo stałe — z możliwością wystrzelenia ładunku o masie do 4,5 tony metrycznej (9900 funtów) na 700-kilometrową (435-milową) orbitę heliosynchroniczną.

Według China Aerospace Science and Technology Corporation, największego państwowego wykonawcy chińskiego programu kosmicznego, rakieta umieściła ładunek w postaci 18 satelitów Qianfan na właściwej orbicie, a misja startowa zakończyła się pełnym sukcesem.

Qianfan oznacza „Tysiąc żagli”, a 18 satelitów wystrzelonych we wtorek to pierwsze z potencjalnie tysięcy statków kosmicznych zaplanowanych przez Shanghai Spacecom Satellite Technology (SSST), firmę wspieraną przez szanghajski rząd miejski. Sieć opracowana przez SSST jest również nazywana „Spacesail Constellation”.

Urzędnicy z Szanghaju zaczęli ujawniać szczegóły tej konstelacji dopiero w zeszłym roku. Dokumentacja złożona w Międzynarodowym Związku Telekomunikacyjnym sugeruje, że twórcy megakonstelacji z siedzibą w Szanghaju planują początkowo rozmieścić 1296 satelitów na wysokości około 1160 kilometrów (721 mil).

Xinhua, chińska państwowa agencja prasowa, poinformowała, że ​​konstelacja „zapewni użytkownikom na całym świecie niskie opóźnienia, wysoką prędkość i niezwykle niezawodne usługi szerokopasmowego Internetu satelitarnego”.

Otworzyć tamy?

Sieć SSST nosiła wcześniej nazwę G60 Starlink, nawiązując do głównej autostrady międzystanowej w Chinach i zamierzenia projektu polegającego na imitowaniu usług szerokopasmowych SpaceX.

Thousand Sails może ostatecznie składać się z ponad 14 000 satelitów, ale podobnie jak inne megakonstelacje internetowe, wielkość floty prawdopodobnie wzrośnie w tempie proporcjonalnym do popytu. SSST zajmie wiele lat, aby wdrożyć konstelację 14 000 satelitów, jeśli kiedykolwiek to zrobi. SpaceX wprowadziło kilka generacji satelitów Starlink, aby zaoferować nowe usługi i większą pojemność, aby sprostać zapotrzebowaniu klientów.

Chińscy urzędnicy ujawnili niewiele szczegółów na temat satelitów Qianfan. Jednak zwolennicy projektu powiedzieli, że statek kosmiczny ma „standardową i modułową” konstrukcję płaskiego panelu. „Spełnia on potrzeby układania wielu satelitów w stos za pomocą jednej rakiety” — powiedział Shanghai Gesi Aerospace Technology, spółka joint venture utworzona przez SSST i Chińską Akademię Nauk w celu nadzorowania produkcji satelitów Qianfan.

Brzmi to bardzo podobnie do projektu satelitów Starlink firmy SpaceX, które są pakowane na płasko do startu rakietami Falcon 9. SpaceX było pionierem tego sposobu startu i rozmieszczania dużej liczby satelitów. Podejście zastosowane w przypadku Starlink, a najwyraźniej także w przypadku Qianfan, usprawnia integrację wielu satelitów z ich wyrzutnią na Ziemi. Upraszcza również ich oddzielenie od rakiety po wejściu na orbitę.

Nowa fabryka satelitów Qianfan w Szanghaju może produkować do 300 statków kosmicznych rocznie, jak powiedzieli urzędnicy projektu w grudniu. Urzędnicy wcześniej powiedzieli, że pierwszych 108 satelitów dla konstelacji Thousand Sails zostanie wystrzelonych w tym roku.

SSST ogłosiło w lutym, że zebrało ponad 900 milionów dolarów z chińskich państwowych funduszy inwestycyjnych, samorządu miejskiego Szanghaju i źródeł kapitału podwyższonego ryzyka. Pochodzenie SSST jest powiązane z chińskim joint venture z niemiecką firmą o nazwie KLEO Connect, która miała na celu opracowanie mniejszej konstelacji satelitów na niskiej orbicie okołoziemskiej do usług przekazywania danych.

Chiny wystrzeliły cztery satelity demonstracyjne technologii, rzekomo związane z przedsięwzięciem KLEO Connect, aby przetestować sprzęt telekomunikacyjny i systemy napędów elektrycznych na orbicie. Wspólne przedsięwzięcie rozpadło się wraz z falą pozwów, a niemiecki rząd zablokował w zeszłym roku całkowite przejęcie KLEO Connect przez chińskich inwestorów.

Teraz SSST działa sam z siecią Thousand Sails. Szybko zwiększyło moce produkcyjne satelitów w Szanghaju. Ale poza Starlink firmy z pomysłami na megakonstelacje napotkały poważne przeszkody.

OneWeb ogłosił upadłość w 2020 r., zanim ostatecznie uruchomił całą swoją pierwszą sieć 633 satelitów internetowych. Amazon odłożył pełne wdrożenie swojej megakonstelacji Project Kuiper, a uruchomienie pierwszych operacyjnych satelitów internetowych Kuiper może zostać ponownie opóźnione do 2025 r. Przyszłość sieci satelitarnego Internetu Unii Europejskiej IRIS² jest niepewna po nieporozumieniach między rządami europejskimi w sprawie finansowania projektu.

Konstelacja Thousand Sails jest mniej znana niż inna planowana chińska sieć internetowa znana jako Guowang, czyli „krajowa sieć”, która jest wspierana przez chiński rząd centralny. Guowang jest własnością wspieranej przez państwo firmy SatNet, a jej architektura będzie składać się z 13 000 satelitów. Chiny nie wystrzeliły jednak jeszcze żadnego statku kosmicznego na potrzeby projektu Guowang.

Nie jest jasne, czy sieć Thousand Sails i konstelacja Guowang będą bezpośrednimi konkurentami. Mogłyby być ukierunkowane na różne segmenty rynku szerokopasmowego. W obu przypadkach restrykcyjna polityka internetowa Chin w odniesieniu do sieci naziemnych prawdopodobnie rozleje się na segment satelitarny.

Chińscy urzędnicy dostrzegają wojskową użyteczność satelitarnych usług internetowych, takich jak Starlink, które od 2022 r. wspierają ukraińskie siły zbrojne walczące z wojskami rosyjskimi. Lokalna usługa podobna do Starlink bez wątpienia okazałaby się przydatna dla chińskiej armii.

Obok potencjalnych krajowych użytkowników cywilnych Chiny mogłyby wykorzystać swoje satelitarne sieci internetowe jako narzędzie dyplomatyczne do budowania istniejących partnerstw między chińskim rządem a krajami rozwijającymi się. To mogłoby „doprowadzić do momentu skokowego, w którym kraje afrykańskie zdecydują się na chińską konstelację internetową zamiast zachodnich dostawców z uwagi na fakt, że znaczna część ich infrastruktury jest już zbudowana przez Chińczyków”, napisał w raporcie z zeszłego roku brytyjski think tank Royal United Services Institute.

Choć pozostają otwarte pytania dotyczące sposobu, w jaki Chiny wykorzystają swoje megakonstelacje satelitarne, ich rozmieszczenie będzie wymagało znacznego zwiększenia zdolności startowych kraju, co wymusi rozwój nowych komercyjnych rakiet, w tym wielokrotnego użytku rakiet nośnych, co pozwoli obniżyć koszty i zwiększyć częstotliwość lotów.