To była rozgrzewka. Wizyta Wang Yi, czołowego chińskiego dyplomaty, w Moskwie w tym tygodniu miała na celu zapoczątkowanie nowego chińskiego podejścia do stosunków dwustronnych prawie rok po tym, jak Rosja wydała rozkaz inwazji na Ukrainę.

Chociaż w nagłówkach cytatów ze spotkania Wanga z prezydentem Władimirem Putinem wykorzystano obietnice „pogłębienia politycznego wzajemnego zaufania” i „wzmocnienia strategicznej koordynacji”, według chińskich oficjalnych źródeł i komentatorów rzeczywiste cele Pekinu są znacznie bardziej złożone.

Jednym z jej głównych celów jest naprawa poważnie nadszarpniętego wizerunku Chin na Zachodzie – zwłaszcza u wiodących partnerów handlowych w Europie – poprzez pokazanie wysiłków zmierzających do nakłonienia Moskwy do politycznego rozstrzygnięcia wojny. Ma również na celu poinformowanie mocarstw zachodnich, że Chiny zdecydowanie sprzeciwiają się użyciu broni nuklearnej przez Rosję.

„Podczas pogłębionej wymiany poglądów na temat kwestii ukraińskiej z Putinem Wang docenił potwierdzenie przez Rosję gotowości do rozwiązywania problemów na drodze dialogu i negocjacji” — czytamy w oświadczeniu Chin ze spotkania Putin-Wang.

„Chiny, jak zawsze, utrzymają obiektywne i uczciwe stanowisko i odegrają konstruktywną rolę w politycznym rozwiązaniu kryzysu” – dodano.

Li Mingjiang, profesor na Uniwersytecie Technologicznym Nanyang w Singapurze, mówi, że impuls do poszukiwania politycznego rozwiązania wojny nabiera znaczenia w Pekinie.

„Składając to oświadczenie, Wang chciał dobitnie przekazać rosyjskiemu przywódcy wiadomość, że Chiny coraz poważniej podchodzą do politycznego rozwiązania wojny na Ukrainie i że nie wszystko w chińskiej propozycji może uszczęśliwić Moskwę” – mówi.

Chiny mają wydać „dokument przedstawiający stanowisko” w piątek – w pierwszą rocznicę inwazji Rosji – który ma wzmocnić wezwanie Pekinu do politycznego rozwiązania wojny.

Chiński urzędnik, który odmówił identyfikacji, mówi, że dyskusyjna wizyta w Moskwie przywódcy Chin, Xi Jinpinga, była oparta na tym, że po raz pierwszy otrzymał pozytywną informację zwrotną od Rosji na temat chińskiego wezwania do dialogu i negocjacji. Pekin obawia się, że bez takiego potwierdzenia Putin mógłby wykorzystać wizytę Xi tylko po to, by wzmocnić swoją pozycję.

Według oświadczenia Kremla Putin powiedział Wangowi, że Moskwa „spodziewa się” wizyty Xi. Pekin jednak jeszcze oficjalnie nie potwierdził, czy taka wizyta się odbędzie.

Ta rozbieżność jest jedną z kilku wskazówek, że w stosunkach chińsko-rosyjskich istnieją zakulisowe napięcia. „Rzeczywiście, wiele elit politycznych w Chinach powiedziałoby, że Moskwa przysporzyła Chinom dużego kłopotu, rozpoczynając wojnę na Ukrainie”, mówi Li.

Kilku wyższych urzędników chińskich powiedziało Financial Times, że Putin nie poinformował Xi o swoich planach pełnej inwazji na Ukrainę, kiedy obaj spotkali się na początku lutego ubiegłego roku, i wydali komunikat opisujący ich więzi jako „bez ograniczeń”.

Od tego czasu Chiny usunęły zwrot „bez ograniczeń” ze swoich oficjalnych komunikatów, a Wang nie użył go podczas swojej wizyty w Moskwie. „W chińskiej społeczności politycznej istnieje ogólna refleksja, że ​​chińscy urzędnicy w ogóle nie powinni byli używać tego wyrażenia”, mówi Li.

Pekin jest w pułapce. Bez względu na to, jak bardzo jest rozdrażniona Moskwą, nie może sobie pozwolić na zerwanie z „wszechstronnym strategicznym partnerstwem” z Rosją. Niemniej jednak chce też odbudować swoją reputację wśród kluczowych europejskich partnerów handlowych. Pozycjonowanie się jako posłańca pokoju jest strategią, na którą wpadł, aby pogodzić te sprzeczne interesy.

james.kynge@ft.com