Aktywna mobilność oznacza chodzenie, jazdę na rowerze i jazdę na kółkach – docieranie tam, gdzie potrzebujemy i chcemy być, poruszając naszym ciałem. Zapewnia znaczne korzyści dla zdrowia, środowiska i jakości życia ludzi.

Paradoksem naszego współczesnego stylu życia jest to, że coraz więcej podróżujemy, a jednocześnie coraz mniej ruszamy ciałem. Światowa Organizacja Zdrowia nazywa brak aktywności fizycznej jednym z wiodących obecnie czynników ryzyka śmiertelności na całym świecie, ponieważ może prowadzić do chorób, takich jak cukrzyca typu 2 i rak.

Transport nie tylko wpływa na sposób, w jaki się poruszamy, ale także odgrywa ważną rolę w obecnym kryzysie klimatycznym. Jedna piąta światowego CO₂ emisje pochodzą z transportu, a ruch drogowy jest głównym źródłem. Ponadto ponad połowa światowej populacji mieszka na obszarach miejskich – w przyszłości będzie ich jeszcze więcej – a wiele miast jest zakorkowanych. Przestrzeni jest mało, zdrowie i zanieczyszczenie to główne problemy i bez względu na to, jak na to patrzymy, nie możemy uciec przed faktem, że musimy przemyśleć, jak się poruszamy.

W Buro Happold skupiam się na tworzeniu miejsc bardziej przyjaznych do życia, czyniąc aktywną mobilność integralną częścią naszych projektów dla miast i regionów w Europie i na całym świecie. Jak więc wygląda miasto zaprojektowane z myślą o aktywnej mobilności? Odpowiedź oczywiście zależy od wielkości populacji, warunków klimatycznych oraz kontekstu społecznego i kulturowego. Istnieje jednak zestaw wskazówek, które powinny stanowić podstawę każdej strategii projektowania pod kątem aktywnej mobilności: zwiększanie bliskości udogodnień, zwiększanie równości i dostępności w przestrzeni miejskiej oraz myślenie w różnych skalach, od lokalnej po regionalną.

Musimy projektować na krótkie wycieczki. Aby usprawnić ruch, planiści i politycy często koncentrują się na rozbudowie dróg i zwiększeniu prędkości. Ale budowanie dróg dla większej liczby samochodów i wyższych ograniczeń prędkości jest bardzo czasochłonne. Efektywne przepływy ruchu w miastach można łatwiej tworzyć, skracając odległości i zmniejszając prędkość. W dzielnicach, miastach i regionach musimy planować większą bliskość i gęstsze obszary, po których można chodzić i jeździć na rowerze. Wiele z tej bliskości przyjdzie naturalnie, po prostu dzięki myśleniu poza samochodami. Parkowanie samochodu wymaga 20m² powierzchni, podczas gdy zaparkowanie roweru zajmuje tylko 2m² przestrzeni. Wymaga to zmiany myślenia i długoterminowej transformacji, w którą zaangażowani są nie tylko planiści ruchu, ale także urbaniści, obywatele, decydenci i politycy.

Kolejna, znacznie łatwiejsza zmiana myślenia jest łatwa do osiągnięcia, jeśli zdamy sobie sprawę, jak wiele krótkich podróży odbywa się już dzisiaj. Sześćdziesiąt procent podróży miejskich na całym świecie jest krótszych niż 5 km. Wiele z nich można by zrobić rowerem lub pieszo, gdybyśmy tylko uczynili to bezpieczniejszym i bardziej atrakcyjnym.

W dużej mierze miasta, w których dziś żyjemy, zostały zaprojektowane dla samochodów, a nie dla pieszych i rowerzystów. Nasze ulice i drogi zostały zbudowane tak, aby pomieścić duże maszyny, ale ograniczyły dostępność innych środków transportu. Drogi, które ułatwiły kierowcom samochodów poruszanie się z dużą prędkością, sprawiły, że jest to trudniejsze i bardziej niebezpieczne dla innych użytkowników ulicy, odbierając swobodę poruszania się dzieciom, osobom starszym, i osób niepełnosprawnych. W tym miejscu aktywna mobilność staje się nie tylko kwestią zdrowia i zrównoważonego rozwoju, ale także równości i integracji. W przyszłości niektórzy ludzie nadal będą zależni od samochodu ze względu na sprawność fizyczną, słabą dostępność transportu publicznego, i długich podróży. Planowanie bardziej aktywnej mobilności nie polega na ograniczaniu swobody poruszania się. Przeciwnie, celem jest poprawa swobody przemieszczania się większej liczby osób.

Aby naprawdę dokonać zmiany w kierunku zdrowszego, bardziej zrównoważonego podejścia do sposobu, w jaki zamieszkujemy nasze miasta, niezbędne jest myślenie wykraczające poza bezpośrednią skalę. Musimy umieścić dzielnice, w których można chodzić pieszo, w miastach rowerowych w regionach, które mają solidną infrastrukturę, aby pomieścić wszystkie formy aktywnej mobilności. Potrzebny jest silny system transportu publicznego, dobre systemy wspólnego korzystania z samochodów, przepisy dotyczące inteligentnego planowania i programy motywacyjne. Przede wszystkim potrzebna jest wola współpracy, podzielana przez wielu interesariuszy. Było to sednem mojej pracy dla Cycle Superhighways of the Copenhagen Capital Region, gdzie współpracowaliśmy z decydentami i zainteresowanymi stronami ze społeczności miejskich, aby w pełni wykorzystać ponad 200 km wysokiej jakości ścieżek rowerowych w regionie Kopenhagi.

Projekt obejmował łącznie 29 gmin i Regionu Stołecznego, które wspólnie pracowały nad stworzeniem sieci tras rowerowych dla osób dojeżdżających do pracy przez granice gmin. W Buro Happold w pełni wykorzystujemy nasze doświadczenie w pracy w różnych skalach i kontekstach, aby sformułować aktywną mobilność jako całościowe rozwiązanie. Nasze podejście do planowania aktywnej mobilności jest interdyscyplinarne i oprócz inżynierii i projektowania obejmuje zarządzanie interesariuszami, doświadczenia użytkowników i zarządzanie na poziomie lokalnym, obywatelskim i regionalnym.

Łatwo jest patrzeć na miasta takie jak Kopenhaga i zastanawiać się, czy inne miejsca w stolicy Danii mogą kiedykolwiek liczyć na rozległą sieć dzielnic, po których można spacerować, ścieżki rowerowe i wysoko rozwiniętą infrastrukturę dla aktywnej mobilności. Ale zaledwie 50 lat temu Kopenhaga była miastem samochodów, a nie rajem dla rowerzystów. Globalny kryzys energetyczny z 1973 r. skłonił planistów i urzędników miejskich do ponownego przemyślenia infrastruktury transportowej w fundamentalnym, trwałym sensie.

Transformacja miasta w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat w model aktywnej mobilności pokazuje, jak ważne jest podejście do mobilności aktywnej jako długoterminowej strategii. Nie ograniczają nas również warunki pogodowe i mikroklimat; Na przykład strategiczne propozycje zacienienia jako elementu projektu urbanistycznego mogą sprawić, że planowanie mobilności stanie się integralną częścią miast nawet w najgorętszych regionach. Korzyści płynące z aktywnej mobilności są oczywiste. Planując i realokując przestrzeń dla bardziej aktywnej mobilności, możemy zrobić miejsce dla zdrowszego życia, zdrowszej planety i miast bardziej przyjaznych do życia dla wszystkich.