Kijów, Ukraina – Nowy najwyższy generał Rosji odwiedził linię frontu na Ukrainie tylko raz podczas trwającej prawie rok inwazji Moskwy, w maju.

Według niektórych doniesień Walerij Gierasimow, człowiek obecnie odpowiedzialny za rozwiązanie konfliktu przeciągającego się, sprzeciwił się wojnie, zanim się zaczęła.

67-letni szef Sztabu Generalnego, a obecnie najwyższy rangą generał Rosji, stoi od środy na czele tego, co Kreml nazywa „specjalną operacją wojskową” na Ukrainie, zastępując Siergieja Surowikina, który sprawował tę funkcję przez zaledwie trzy miesiące i nadzorował masowy ostrzał infrastruktury energetycznej i obiektów cywilnych na Ukrainie.

„Gerasimow nie planował i kategorycznie odrzucił [the war]– powiedział Anatolij Łopata, który w latach 90. był wiceministrem obrony Ukrainy i szefem Sztabu Generalnego.

Rzekomy opór Gierasimowa był sprzeczny z opinią jego szefa, ministra obrony Siergieja Szojgu, który należał do wąskiego kręgu najwyższych urzędników planujących inwazję, która zaskoczyła większość Kremla.

Ale pomimo jego sprzeciwu, Gierasimow i reszta najwyższych rosyjskich dowódców sprzeciwiających się wojnie w końcu ją przyjęli.

„Gierasimow nie poddał się, nie zastrzelił się – więc zaakceptował wojnę” – powiedział Al Jazeera Pavel Luzin, analityk ds. Obrony z think-tanku Jamestown Foundation.

Wstrząsy wojskowe nastąpiły po miesiącach niepowodzeń wojsk rosyjskich na Ukrainie i nastąpiły wraz ze wznowieniem działań wojennych, gdy spadające temperatury zamrażają grząski grunt i umożliwiają ruch czołgów i innych pojazdów opancerzonych.

Według Nikołaja Mitrochina, historyka z niemieckiego Uniwersytetu w Bremie, przetasowania oznaczały, że Moskwa nie zorganizowała nowej ofensywy na Kijów i północną Ukrainę.

„Wreszcie stało się jasne, że Rosja nie zrealizowała własnych planów rozpoczęcia masowej ofensywy w styczniu” – powiedział Al Jazeera.

Powiedział, że kontrahenci wojskowi i obronni nie byli w stanie zapewnić wystarczającej ilości sprzętu, a najwyżsi urzędnicy odwiedzali zakłady wojskowe i grozili ich kierownikom.

I pomimo wielomiesięcznych prób i ciężkich strat siłom rosyjskim nie udało się zająć wschodniego miasta Bachmut i przeniosło się do pobliskiego Soledaru, miasta wydobywającego sól z przedwojenną populacją liczącą 10 000 mieszkańców, które ostatecznie, jak twierdzili, zostało zdobyte późno w czwartek .

Zdegradowany generał Surowikin miał trudności z zarządzaniem rozmieszczeniem dziesiątek tysięcy nowo zmobilizowanych iw dużej mierze nieprzeszkolonych Rosjan.

Kijów powiedział, że w sylwestra do 400 takich przybyszów zgromadziło się w jednym budynku we wschodniej części miasta Makiejewka – i zginęło w wyniku ukraińskiego ataku.

Rosja, która rzadko przyznaje się do ogromnych strat, przyznała się do 89 ofiar śmiertelnych i obwiniła swoich żołnierzy za ujawnienie się wrogowi za używanie telefonów komórkowych bez zezwolenia.

Nowa ofensywa została najprawdopodobniej przesunięta na koniec lutego, ale tak późne rozpoczęcie może oznaczać, że pojazdy opancerzone utkną w topniejącej glebie, powiedział Mitrochin.

Ukraiński ekspert zgodził się, że nominacja Gierasimowa może zwiastować nową fazę wojny.

„Mówimy albo o nowej rosyjskiej ofensywie, albo o przygotowaniach do odparcia ewentualnego natarcia sił ukraińskich” — powiedział Al Jazeerze analityk z Kijowa Aleksiej Kuszcz.

Kremlowska wojna o wpływy

Setki kilometrów od Ukrainy toczy się kolejna bitwa – wojna o wpływy w murach Kremla o dostęp do prezydenta Władimira Putina, co przekłada się na większe fundusze i władzę.

Wśród walczących klanów są byli koledzy Putina i sąsiedzi z klubów country, których mianował na najwyższe stanowiska w 2000 roku – i którzy konkurują z młodszymi technokratami, których zaczął promować w ostatniej dekadzie.

Jeden z nowych klanów w korytarzach władzy powstał między „szefem kuchni” a „buldogiem” Putina.

„Szefem kuchni” jest Jewgienij Prigożyn, były przestępca skazany za rabunek i oszustwa w latach 80., który wykorzystywał swoje więzienne doświadczenia do znajdowania nowych rekrutów na wojnę.

Prigozhin zdobył swój przydomek po wygraniu niezliczonych kontraktów cateringowych od początku XXI wieku.

Następnie założył Grupę Wagnera, prywatną armię wojskową, która walczyła na frontach wojny separatystycznej na Ukrainie w 2014 roku oraz w Syrii.

Oprócz tysięcy najemników Prigożyn zaczął werbować dziesiątki tysięcy więźniów z rosyjskich więzień, obiecując im amnestię i wysokie pensje.

Jednym z nich był Siergiej Mołodcow, który został skazany na 11,5 roku więzienia za zabójstwo swojej matki, został zabity we wschodniej Ukrainie i pochowany w zachodnim mieście Sierow w tym tygodniu.

Prigożyn twierdził, że jego siły stanęły na czele rosyjskiej ofensywy na południowo-wschodniej Ukrainie i powiedział, że samodzielnie zajęły miasto Soledar.

Generał Surowikin był podobno najbardziej zaufanym sojusznikiem „szefa kuchni” wśród najwyższych władz.

Ale największym sojusznikiem Prigożyna był czeczeński siłacz Ramzan Kadyrow, nazywany „buldogiem Putina”, który również chwalił się wysłaniem swoich lojalistów do okopów, choć ich rzeczywista rola była kwestionowana, a nawet wyśmiewana.

Zarówno Prigożyn, jak i Kadyrow spierają się z czołową władzą Rosji o finansowanie i rolę w kampanii.

Zachodni analitycy postrzegali awans Gierasimowa jako sygnał ostrzegawczy dla Prigożyna.

Nominacja Gierasimowa jest „polityczną decyzją mającą na celu przywrócenie prymatu rosyjskiego Ministerstwa Obrony w wewnętrznej walce o władzę w Rosji” – powiedział w środę Instytut Studiów nad Wojną, międzynarodowa grupa analityków wojskowych.

Ale top mosiądz również został podzielony.

Wrogość między Shoigu i Gierasimowem sięga 2012 roku.

Gierasimow „a priori nie może być w przyjaznych stosunkach z Szojgu”, pomniejszym urzędnikiem komunistycznym i kierownikiem budowy, który od 1994 r. kierował rosyjskim Ministerstwem ds. Sytuacji Nadzwyczajnych, powiedział Ukrainiec Łopata.

Nominacja Szojgu prawdopodobnie zantagonizuje całą rosyjską elitę, powiedział Łopata, który spotkał Gierasimowa w latach 90.

Gierasimow „był człowiekiem rozsądnym, nie głupim, nie sabotażystą. Należy do kasty przywódców wojskowych” – powiedział.

Ta „kasta”, która rozpoczęła karierę pod koniec ery sowieckiej, poczuła się odsunięta na boczny tor, gdy Putin zainicjował reformy wojskowe i radykalnie zmniejszył rozmiary rosyjskich sił zbrojnych.

Szojgu nadzorował aneksję Krymu i wspieranie przez Rosję separatystów na południowo-wschodniej Ukrainie w 2014 roku.

Za faktycznym planowaniem stał Gierasimow, a w 2015 roku ukraińscy prokuratorzy nazwali go „głównym ideologiem” separatystycznej wojny, w której zginęło ponad 13 tys.

Jednak wielu separatystów było bardzo sceptycznych wobec Gierasimowa.

„Jestem w świętym podziwie, czekając na nowe wybitne zwycięstwa, które odniesie ten powszechnie uznany geniusz wojskowy” – napisał sarkastycznie w Telegramie Igor Striełkow, były „minister obrony” separatystów w Doniecku.

I wielu na Ukrainie, gdzie opór i nadzieja są silne, zgadza się, że nowemu dowódcy nie uda się powstrzymać Rosji przed przegraniem wojny.

„Nie ma znaczenia, kto dowodzi, to po prostu pokazuje, że Rosja jest w trudnej sytuacji, jeśli chodzi o sukcesy, potencjalne sukcesy na Ukrainie” – powiedział Al Jazeerze Ołeksij Haran, profesor polityki z Akademii Kijowsko-Mohilaskiej.