Alicja Ptak

Na początku tego miesiąca Polska obchodziła 20. rocznicę przystąpienia do Unii Europejskiej.

W tym czasie kraj doświadczył bezprecedensowego wzrostu, począwszy od wielkości gospodarki po długość autostrad. Z tej okazji przygotowaliśmy 20 wykresów pokazujących zmiany, jakie zaszły w Polsce w tym czasie.

1. Silne poparcie dla członkostwa

Jak wynika z danych państwowej agencji badawczej CBOS, w ciągu ostatnich 20 lat niezmiennie zdecydowana większość Polaków wyrażała poparcie dla członkostwa w UE.

Najniższy wskaźnik, wynoszący 60%, odnotowano w lutym 2004 r., tuż przed przystąpieniem Polski do UE. Największe poparcie, wynoszące 92%, pojawiło się w kwietniu 2022 r., tuż po inwazji Rosji na Ukrainę.

Od tego czasu poparcie polskiego społeczeństwa spadło jednak do 77%, najniższego poziomu od 2013 roku.

2. Zaufaj

Choć poparcie dla członkostwa utrzymuje się na przestrzeni lat na wysokim poziomie, jak wynika z badania Eurobarometru Komisji Europejskiej, odsetek osób deklarujących zaufanie do UE jest zawsze niższy.

Dane dla Polski są jednak stale wyższe od średniej UE.

3. Szybki wzrost

Wzrost gospodarczy Polski przyspieszył po wejściu do UE, a według danych Banku Światowego w latach 2004-2022 jej nominalny PKB wzrósł o prawie 170% do 688,13 mld dolarów.

4. Cudowne dziecko, nawet wśród swoich rówieśników

Według obliczeń polskiego banku Pekao realny PKB, skorygowany o różnice cen, wzrósł w tym okresie o 100%, najwięcej spośród wszystkich wschodnich krajów członkowskich, które przystąpiły do ​​UE w 2004 roku.

5. Powolny i stały wygrywa wyścig

Polska znacząco wzrosła także w standardowym unijnym mierniku zamożności: PKB na mieszkańca z uwzględnieniem różnic cenowych (standardy siły nabywczej, PPS).

Kiedy Polska przystąpiła do bloku, jej PKB na mieszkańca w PPS wynosił zaledwie 51% średniej UE. Z wstępnego odczytu danych wynika, że ​​w zeszłym roku osiągnęło ono 80%.

6. Poza PKB

Polska awansowała także we wskaźniku rozwoju społecznego (HDI), który oprócz zamożności uwzględnia takie czynniki, jak oczekiwana długość życia i liczba lat spędzonych w szkole. W 2022 roku Polska osiągnęła wynik 0,881 w skali od 0 do 1, drugi najwyższy w swoim regionie po Czechach.

7. Polacy żyją i uczą się dłużej

Polska wykazała poprawę w zakresie poszczególnych czynników składających się na HDI.

8. Największy beneficjent netto

Polska jest największym beneficjentem netto budżetu UE, otrzymując o prawie 12 mln euro więcej niż zapłaciła w 2021 roku.

9. Składki na mieszkańca

W przeliczeniu na mieszkańca Polska jest jednak dopiero ósmym największym beneficjentem budżetu UE.

10. Składki a wpływy

Zwiększają się składki Polski, ale nadal otrzymuje ona ponad dwukrotnie więcej niż wpłaca do budżetu UE.

11. Wyciąganie Polaków z biedy

Sukces gospodarczy przełożył się także na pomoc wielu Polakom w wyjściu z biedy. W ciągu ostatnich 20 lat udział osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym spadł w Polsce najbardziej spośród wszystkich krajów regionu.

12. Rosnące płace

W ciągu 20 lat członkostwa Polski w UE nominalne przeciętne wynagrodzenie wzrosło w kwietniu 2024 r. o 267% do 8409 zł (1942 euro) brutto, a minimalne wynagrodzenie wzrosło o prawie 415% do 4242 zł (980 euro) brutto.

Od lipca 2024 r. płaca minimalna zostanie ponownie podniesiona do 4300 zł (993 euro).

13. Niskie bezrobocie

Rosnącym płacom towarzyszy także spadająca stopa bezrobocia, która w ostatnich latach regularnie utrzymuje się na poziomie jednej z najniższych w UE.

14. Zmieniający się charakter przepływów migracyjnych

W latach po wejściu Polski do UE wielu Polaków wyemigrowało do innych krajów europejskich w poszukiwaniu lepszej pracy. Jednak w ostatnich latach wielu wróciło, a kraj – niegdyś kojarzony z emigracją – zaczął przyciągać wielu imigrantów swoim prężnym rynkiem pracy i dobrymi warunkami życia.

15. Studenci zagraniczni

Od momentu przystąpienia Polski do UE znacząco wzrósł także udział studentów zagranicznych wśród ogółu studentów studiujących na polskich uczelniach – z 0,5% w 2004 r. do 8,5% w 2022 r.

W roku akademickim 2022/23 liczba studentów zagranicznych na polskich uczelniach po raz pierwszy przekroczyła 100 tys.

16. Poprawa infrastruktury

Członkostwo Polski w UE przyspieszyło także inwestycje w infrastrukturę. Od 2004 r. do początku 2024 r. długość dróg ekspresowych i autostrad w Polsce wzrosła o ponad 550% do 5117 km.

17. Rowerzyści też mile widziani

Polska usprawniła także sieć tras rowerowych. Według Państwowego Urzędu Statystycznego (GUS), łączna długość sieci ścieżek rowerowych w 2011 roku wyniosła blisko 5,8 tys. km, natomiast w 2022 r. przekroczyła 19,8 tys. km.

18. Niebo jest granicą

Znacząco wzrosła także liczba osób korzystających z polskich portów lotniczych, osiągając w 2023 roku 52 miliony, czyli prawie sześciokrotnie więcej niż w 2004 roku.

19. Boom budowlany

Rosnącemu bogactwu towarzyszył rozkwit budownictwa w ciągu ostatnich dwóch dekad.

Jednak w Polsce nadal brakuje mieszkań, co powoduje, że ceny również gwałtownie rosną. W ostatnim kwartale 2023 roku Polska odnotowała największy wzrost cen mieszkań w UE.

20. Emisje

Wraz z rozwojem polskiej gospodarki wzrosły także jej emisje. Kiedy przystąpiła do bloku, jej emisja CO2 na osobę była niższa niż w całej UE, ale obecnie jest znacznie wyższa.

W przeliczeniu na mieszkańca jest piątym co do wielkości emitentem w bloku, natomiast pod względem emisji na jednostkę PKB – drugim.

Notatki z Polski są prowadzone przez niewielki zespół redakcyjny i wydawane przez niezależną fundację non-profit, która utrzymuje się z datków naszych czytelników. Bez Waszego wsparcia nie możemy zrobić tego, co robimy.

Źródło zdjęcia głównego: Tomasz Stańczak / Agencja Wyborcza.pl

Alicja Ptak jest starszym redaktorem w Notes from Poland i dziennikarką multimedialną. Wcześniej pracowała dla Reutersa.