Najwyższy dyplomata Chin ma w tym tygodniu omówić wojnę na Ukrainie z wyższymi rosyjskimi urzędnikami, podkreślając pogłębiające się więzi Pekinu z Moskwą, które wywołały niepokój w zachodnich stolicach.

Wang Yi, najwyższy rangą urzędnik chińskiej polityki zagranicznej, może spotkać się z prezydentem Rosji Władimirem Putinem przed pierwszą rocznicą konfliktu, poinformował Kreml w poniedziałek. Ogłoszenie pojawiło się dzień po tym, jak Stany Zjednoczone ostrzegły, że Pekin „mocno rozważa” wsparcie rosyjskich działań wojennych za pomocą dostaw broni.

„Agenda jest oczywista i bardzo obszerna. Mamy dużo do omówienia” – powiedział w poniedziałek dziennikarzom rzecznik Kremla Dmitrij Pieskow.

Planowana wizyta Wanga w Moskwie, pierwsza wizyta wysokiego rangą chińskiego urzędnika od czasu, gdy Putin zarządził inwazję, stanowi wyraźny kontrast z niespodziewaną podróżą Joe Bidena do Kijowa w poniedziałek, gdzie prezydent USA spotkał się ze swoim ukraińskim odpowiednikiem Wołodymyrem Zełenskim i obiecał „niezachwiane wsparcie” dla swój opór wobec rosyjskiej ofensywy.

Wizyta jest ostatnim etapem europejskiej trasy – pierwszej od czasu, gdy chiński prezydent Xi Jinping zakończył trzyletnią izolację Chin w ramach polityki „zero-Covid” pod koniec zeszłego roku – którą Wang wykorzystał do przedstawienia Chin jako potencjalnego rozjemcy na Ukrainie i odbudować więzi Pekinu z Zachodem.

Przemawiając w Budapeszcie w poniedziałek, Wang powiedział, że Chiny „chętnie będą współpracować z innymi krajami miłującymi pokój, aby jak najszybciej zakończyć obecne działania wojenne”.

Ale pojednawcze uwagi Wanga przeczą posunięciom Chin do pogłębienia więzi z Rosją, nawet gdy wojna pozostawia Putina coraz bardziej odizolowanego na arenie międzynarodowej.

Chiny nie potępiły inwazji, zamiast tego traktują Rosję jako użyteczny bastion w rosnącej konkurencji z Waszyngtonem.

Przemawiając w niedzielę na Konferencji Bezpieczeństwa w Monachium, Wang nazwał decyzję USA o zestrzeleniu chińskiego balonu szpiegowskiego „histeryczną i absurdalną” i bronił więzi swojego kraju z Rosją, mówiąc, że Pekin nigdy nie pozwoli USA dyktować stosunków między tymi krajami.

Chiny skrytykowały również kraje zachodnie za dostawy zaawansowanej broni na Ukrainę i bezprecedensowe sankcje gospodarcze wobec Rosji.

Zamiast tego Pekin, który nie przystąpił do sankcji, pomógł Moskwie zrekompensować szkody wyrządzone przez sankcje, zwiększając zakupy rosyjskiej ropy i gazu, a także dostarczając komponenty w celu zastąpienia zachodniego importu z czarnej listy.

Według danych celnych śledzonych przez Bruegel, brukselski think-tank ekonomiczny, Chiny stanowią obecnie około połowy całego importu Rosji.

„Dla Rosji Chiny są główną linią ratunkową, która utrzymuje gospodarkę na powierzchni”, powiedział Alexander Gabuev, starszy członek Carnegie Endowment for International Peace. Zauważył, że w ich nowym związku Moskwa jest „coraz bardziej młodsza i podporządkowana” Pekinowi. „Istnieje wiele powodów, dla których Chiny chcą, aby Rosja utrzymała się na powierzchni”.

Chińskie MSZ odmówiło w poniedziałek komentarza w sprawie wizyty Wanga w Moskwie. Powtórzono jednak, że chińska gazeta z propozycją politycznego rozwiązania „kryzysu ukraińskiego” zostanie opublikowana w tym tygodniu, co zbiegnie się z pierwszą rocznicą wojny.

Dokument powtórzy propozycje Xi dotyczące pokoju, w tym poszanowania suwerenności wszystkich narodów, że nigdy nie należy toczyć wojny nuklearnej i że należy chronić cywilne obiekty jądrowe, powiedział MSZ.

Dyplomaci w Pekinie byli sceptyczni, czy wizyta Wanga w Moskwie czy proponowany plan pokojowy zmienią sytuację na Ukrainie. Xi i Putin w grudniu zobowiązali się do pogłębienia stosunków dwustronnych w ramach tego, co określili jako partnerstwo „bez ograniczeń”, podczas gdy Rosja coraz głośniej popierała stanowisko Chin w sprawie Tajwanu.

Powiedzieli, że Xi jeszcze nie rozmawiał bezpośrednio z prezydentem Ukrainy Wołodymyrem Zełenskim, co utrudnia odgrywanie przez Chiny roli rozmówcy pokojowego.

Chiny zaprzeczyły w poniedziałek, jakoby rozważały udzielenie Rosji śmiercionośnej pomocy. „To Stany Zjednoczone stale dostarczają broń, nie my” – powiedział rzecznik ministerstwa spraw zagranicznych.