Wejdź do dowolnego supermarketu w Europie, a znajdziesz wiele produktów, które chwalą się wysoką zawartością białka. Od batoników czekoladowych o wysokiej zawartości białka po jogurty o wysokiej zawartości białka, trend wysokobiałkowy okazuje się silny. Ale podczas gdy korzyści płynące z diety bogatej w białko są dobrze nagłośnione, potencjalne szkody dopiero wychodzą na jaw.

FoodNavigator niedawno poinformował o potencjalnych szkodach, jakie dieta wysokobiałkowa może wyrządzić sercu. Następnie pojawiła się wiadomość, że batony i proszki proteinowe mogą być szkodliwe dla zdrowia jelit. Teraz nowe badanie bada potencjalny związek między dietą wysokobiałkową a uszkodzeniem zdrowia mózgu.

Czy dieta wysokobiałkowa jest szkodliwa dla zdrowia mózgu?​

Badania przeprowadzone przez University of Geneva (UNIGE) sugerują, że dieta wysokobiałkowa może powodować zaburzenia neurologiczne. Badanie opublikowane w Journal of Biological Chemistry wykazało, że wysoki poziom białka znacząco zwiększa produkcję amoniaku w organizmie. Te podwyższone poziomy mogą z kolei przeciążać wątrobę i prowadzić do zaburzeń neurologicznych.

Dlaczego promuje się diety wysokobiałkowe?​

Diety wysokobiałkowe są powiązane z całą masą korzyści, w tym ze zwiększeniem energii i wspomaganiem utraty wagi. I z tych powodów są tak popularne wśród konsumentów na całym świecie.

W szczególności pacjentom z cukrzycą typu 2 często zaleca się stosowanie diety wysokobiałkowej, aby pomóc zrównoważyć poziom cukru. Jednak naukowcy chcieli zrozumieć wpływ takich diet na resztę ciała.

”Diety bogate w białka zwierzęce i/lub roślinne, znane jako diety paleolityczne, mogą być stosowane w celu stabilizacji cukrzycy typu 2 i regulacji masy ciała”, mówi Pierre Maechler, profesor w Katedrze Fizjologii Komórki i Metabolizmu na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Genewskiego, który kierował badaniami nad potencjalnymi szkodami, jakie dieta wysokobiałkowa może wyrządzić zdrowiu mózgu. ”Ale jaki wpływ mają one na organizm? Czy są nieszkodliwe? To właśnie postanowiliśmy sprawdzić.”

Jak przeprowadzono badanie?​

Amon jest produktem ubocznym, wytwarzanym, gdy enzym, dehydrogenaza glutaminianowa (GDH), rozkłada białko. Jednak gdy spożywana jest dieta bogata w białko, dehydrogenaza glutaminianowa jest poddawana presji. Aby zbadać wpływ tego przeciążenia, profesor Maechler i jego zespół karmili zdrowe myszy oraz myszy pozbawione enzymu GDH w wątrobie dietą wysokobiałkową.

Zespół badawczy zaobserwował, że u zdrowych myszy, chociaż nadmiar białka zwiększał produkcję amoniaku, wątroba radziła sobie z tym nadmiarem dzięki działaniu enzymu GDH, który detoksykuje amon, zanim zdąży wyrządzić szkody.

Natomiast myszy pozbawione enzymu dehydrogenazy glutaminianowej odkryły, że wątroba nie była w stanie wyeliminować nadmiaru toksycznego amoniaku pochodzącego z białek. A wyniki zaobserwowano niemal natychmiast.

„Nie trzeba czekać tygodniami czy miesiącami; wystarczy zmiana diety na kilka dni, aby zaobserwować poważne konsekwencje” – powiedziała Karolina Łuczkowska, była doktorantka w Katedrze Fizjologii Komórki i Metabolizmu na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Genewskiego oraz pierwsza autorka badania.

Wyniki te sugerują, że w przypadku dysfunkcyjnych enzymów dehydrogenazy glutaminianowej diety wysokobiałkowe mogą powodować szkodliwy nadmiar amonu. Ten amon, nieeliminowany przez wątrobę, może powodować dalsze uszkodzenia organizmu, w szczególności uszkodzenia neurologiczne.

Naukowcy radzą, aby osoby planujące rozpocząć dietę wysokobiałkową wykonały badanie krwi w celu oceny aktywności dehydrogenazy glutaminianowej w wątrobie. Pomogłoby to zapobiec ryzyku przeciążenia metabolizmu białkami, szczególnie u osób, u których występuje niedobór enzymu dehydrogenazy glutaminianowej. „Dlatego ważne jest, aby być dobrze poinformowanym przed rozpoczęciem diety wysokobiałkowej” – podsumowuje Pierre Maechler.

Potencjalne wady badania​

Ważne jest, aby zauważyć, że podobnie jak wiele badań naukowych, badanie to przeprowadzono na myszach, a nie na ludziach. Ale dlaczego tak wiele badań naukowych przeprowadza się na myszach?

„Myszy doświadczają wielu takich samych chorób jak ludzie i mają takie same rodzaje organów i układów organizmu, co czyni je doskonałymi modelami chorób ludzkich. Około 95% genów kodujących białka jest identycznych u ludzi i myszy. Naukowcy mogą porównywać myszy z ludźmi, aby szukać podobieństw lub różnic (na przykład w objawach lub zmianach DNA), które mogą mieć znaczenie kliniczne i medyczne” — powiedział rzecznik Europejskiego Stowarzyszenia Badań nad Zwierzętami.

Raport z badania opublikowany w Journal of Biological Chemistry również nie zawierał szczegółowych informacji na temat tego, jakie rodzaje białek były spożywane. Czy były pochodzenia roślinnego, zwierzęcego, czy obu? Może to mieć lub nie mieć wpływu na wpływ wyników.

Źródło: Obciążenie białkiem w diecie wpływa na bilans energetyczny i azotowy, wymagając dehydrogenazy glutaminianowej wątroby w celu utrzymania aktywności fizycznej
Opublikowano online: 13 czerwca 2024 r.
Dokumentacja: https://doi.org/10.1016/j.jbc.2024.107473
Autorzy: Karolina Łuczkowska, Yan Zhou, Angela M. Ramos-Lobo, Thierry Brun, Pierre Maechler