Venki Ramakrishnan jest biologiem molekularnym. Najbardziej znany jest ze swojej pracy nad wykorzystaniem informacji genetycznej do wytworzenia tysięcy białek tworzących życie. Proces ten ma kluczowe znaczenie dla wielu aspektów starzenia się. Wraz z Thomasem Steitzem i Adą Yonath otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii w 2009 roku za badania nad rybosomami. Jest także byłym prezesem Towarzystwa Królewskiego w Wielkiej Brytanii.

Poniżej Venki dzieli się pięcioma kluczowymi spostrzeżeniami ze swojej nowej książki: Dlaczego umieramy: nowa nauka o starzeniu się i poszukiwaniu nieśmiertelności. Posłuchaj wersji audio – czytanej przez samego Venkiego – w aplikacji Next Big Idea.

1. Napędza nas świadomość własnej śmiertelności.

Jednym z najbardziej traumatycznych doświadczeń w życiu jest świadomość, że pewnego dnia umrzemy i że wszyscy, których znamy – od rodziców po rodzeństwo i przyjaciół – również umrą. Robimy, co w naszej mocy, aby pogrzebać tę wiedzę, ale strach przed śmiercią napędzał ludzką kulturę na przestrzeni dziejów. Religie oferują różne wyjaśnienia tego, co dzieje się, gdy umieramy, ale wszystkie uważają śmierć za przejście do czegoś innego. Często nie możemy się nawet zdobyć na to, żeby powiedzieć, że to ktoś, kogo znamy zmarłi zamiast tego używamy eufemizmów takich jak przeszedł Lub odszedł.

Wiedza o śmiertelności jest unikalna dla ludzi. Zwierzęta instynktownie boją się śmierci, ale nie są świadome, że mają ograniczoną długość życia. Jesteśmy tego świadomi tylko dlatego, że rozwinęliśmy mózg ze świadomością, samoświadomością i językiem do przekazywania pomysłów.

Jaki dokładnie rodzaj śmierci nas dotyczy? Komórki w naszym ciele umierają i cały czas są wymieniane, ale tego nie zauważamy. Nawet kiedy umrzemy, większość naszych komórek wciąż żyje. Całe narządy są żywe i można je oddać biorcy przeszczepu. Śmierć, której się boimy, to utrata naszej zdolności do funkcjonowania jako świadoma jednostka.

Przez większą część ludzkiego życia niewiele mogliśmy zrobić w sprawie starzenia się i śmierci. Jednak obecnie biologia molekularna obiecuje zająć się wieloma przyczynami starzenia, co umożliwi nam dłuższe i zdrowsze życie.

2. Długość życia poszczególnych gatunków jest bardzo zróżnicowana.

Motyle i owady żyją przez kilka dni lub tygodni, podczas gdy żółwie olbrzymie oraz niektóre rekiny i wieloryby mogą żyć kilkaset lat. Można by pomyśleć, że dzieje się tak dlatego, że program biologiczny każdego gatunku określa, jak długo może on żyć, ale tak nie jest. Raczej ewolucja stara się głównie optymalizować nasze zdatność— termin używany przez biologów na określenie prawdopodobieństwa przekazania genów przez organizm.

Średnio im większe zwierzę, tym dłuższa jego żywotność. Wieloryby, rekiny, żółwie olbrzymie i słonie żyją dłużej niż myszy i szczury. Dzieje się tak dlatego, że powolne starzenie się małego zwierzęcia nie ma sensu, jeśli ma zostać zjedzone lub umrzeć z głodu dość szybko. Zwierzęta te szybko dojrzewają i rozmnażają się, dzięki czemu zwiększają się ich szanse na wychowanie potomstwa przed śmiercią. Z tego też powodu zwierzęta, które potrafią latać (a tym samym uciekają przed drapieżnikami i żerują na szeroką skalę) żyją na ogół znacznie dłużej niż zwierzęta o podobnej masie, które żyją na lądzie.

„Ludzie żyją prawie dwa razy dłużej, niż można by się spodziewać, biorąc pod uwagę naszą wagę”.

Istnieje kilka ciekawych wyjątków – takich jak my! Ludzie żyją prawie dwa razy dłużej, niż można by się spodziewać, biorąc pod uwagę naszą wagę. Oczywiście w ciągu ostatnich stu lat średnia długość życia podwoiła się dzięki poprawie zdrowia publicznego i medycyny.

Jedną z konsekwencji ewolucji optymalizującej naszą sprawność jest to, że te same rzeczy, które pomagają nam rosnąć i przetrwać, gdy jesteśmy młodzi, powodują, że się starzejemy, gdy jesteśmy starsi. Naukowcy odkryli, że wiele czynników, które zapobiegają nowotworom we wczesnym okresie życia, jest przyczyną późniejszego starzenia się, po upływie okna reprodukcyjnego. Ewolucji nie interesuje, co się z nami stanie po przekazaniu genów.

3. Mamy naturalną granicę długości życia, ale być może pewnego dnia uda nam się ją przekroczyć.

Jeanne Calment dożyła 122 lat, ale w ciągu 25 lat od jej śmierci nikt inny nie dożył 120 lat. Chociaż liczba stulatków rośnie z roku na rok dzięki postępowi medycyny, liczba osób, które dożyły 110 lat, nie jest już taka duża. Wydaje się, że granicą naszego naturalnego życia jest około 120 lat.

Wydaje się, że niektóre zwierzęta, takie jak hydry czy gatunki meduz, znalazły sposoby na spowolnienie lub nawet odwrócenie starzenia. Naukowcy pytają, czy potrafimy powtarzać sztuczki natury. W zasadzie nie ma prawa fizycznego ani chemicznego, które mówiłoby, że maksymalna długość życia musi wynosić 120 lat. Tyle, że praktycznie są ogromne trudności. Wkłada się wiele pracy w przywrócenie komórek do wcześniejszego etapu rozwoju, ale zanim będziemy mogli odnieść korzyści z tych wysiłków, potrzebne będą poważne przełomy.

4. Przełomy w rozumieniu starzenia się mają dziwne korzenie.

Uszkodzenia DNA są podstawową przyczyną starzenia się. Pomysł, że nasze DNA może zostać uszkodzone przez czynniki zewnętrzne (takie jak promienie rentgenowskie), wyszedł od Hermanna Mullera, przedwcześnie rozwiniętego Amerykanina-socjalisty, który spędził czas w Niemczech i Rosji w burzliwych latach trzydziestych XX wieku i dokonał wyjątkowego wyczynu sprowokowania zarówno FBI, jak i Stalina .

Nasze obecne rozumienie demencji (takiej jak choroba Alzheimera) sięga korzeniami badań Carletona Gajduska, Amerykanina, który odkrył, że choroby mózgu rozprzestrzeniają się wśród kanibali w Nowej Gwinei, ponieważ zjadali oni mózgi chorych ofiar. Gajdusek był błyskotliwym badaczem, którego niefortunny los spotkał zarówno laureata Nagrody Nobla, jak i skazanego za molestowanie dzieci.

„Wydaje się, że granicą naszej naturalnej długości życia jest około 120 lat”.

Jest też historia rapamycyny, związku o kuszącym potencjale spowalniania starzenia. Po raz pierwszy zidentyfikowano go jako środek przeciwgrzybiczy w próbkach gleby na Wyspie Wielkanocnej, znanej również jako Rapa Nui. Naukowiec Suren Sehgal był tak zdeterminowany, aby kontynuować badania, że ​​dużą partię bakterii wytwarzających rapamycynę umieścił w pudełku po lodach w swojej zamrażarce i opatrzył etykietą „Nie jedz!” kiedy przeniósł go z Kanady do New Jersey.

Temat starzenia się jest pełen dziwacznych historii i pokazuje, jak praca ciekawskich naukowców, często zajmujących się niepowiązanymi ze sobą fundamentalnymi pytaniami z biologii, dokonała ogromnych przełomów w długowieczności i zdrowiu ludzkim. Dokonali tego, badając wszelkiego rodzaju gatunki, od drożdży piekarskich, robaków, much i myszy po gigantyczne żółwie i brzydkie stworzenia, takie jak nagie kretoszczury.

5. Czasami rady oparte na zdrowym rozsądku działają lepiej niż leki przeciwstarzeniowe.

Zwalczanie przyczyn starzenia się to ogromne przedsięwzięcie. Tylko w ciągu ostatnich dziesięciu lat opublikowano ponad 300 000 artykułów naukowych na temat starzenia się. Ponad 700 start-upów, w które zainwestowano wiele miliardów dolarów, rozpoczęło działalność, aby zająć się przyczynami starzenia się. Niektóre z bardziej obiecujących przedsięwzięć poszukują związków naśladujących efekt stosowania diety niskokalorycznej; niszczenie starzejących się komórek, zwanych starzejącymi się komórkami, które powodują stan zapalny; próba przeprogramowania komórek, aby przywrócić je do wcześniejszego stanu; oraz próba identyfikacji czynników w młodej krwi, które po przetoczeniu starszym zwierzętom wydają się łagodzić wiele objawów starzenia.

Czekamy, aż ci inteligentni naukowcy wykorzystają coraz potężniejsze narzędzia do dokonania przełomów, ale są rzeczy, które możemy zrobić natychmiast. Niektóre odwieczne rady nadal działają lepiej niż leki przeciwstarzeniowe dostępne obecnie na rynku: ćwicz regularnie, odżywiaj się zdrowo i umiarkowanie oraz wysypiaj się. Po raz pierwszy starzejący się badacze pokazują, jak dokładnie wyjaśnia leżąca u podstaw biologia Dlaczego ta sprawdzona rada działa bardzo dobrze.

Aby posłuchać wersji audio czytanej przez autora Venkiego Ramakrishnana, pobierz już dziś aplikację Next Big Idea: