Czy niektóre prawa człowieka są ważniejsze od innych? Zwolennicy wolności religijnej często stawiają ją na pierwszym miejscu
Każdego roku amerykańska Komisja ds. Międzynarodowej Wolności Religijnej (USCIRF) publikuje raport na temat prześladowań religijnych na całym świecie, zalecając Departamentowi Stanu, aby określił określone kraje jako szczególnie poważne gwałciciele. W tegorocznym raporcie, opublikowanym 1 maja 2023 r., Iran spotkał się ze szczególną krytyką po miesiącach protestów i aresztowań wywołanych przez ustawy o chustach na głowach. Sri Lankę, Kubę i Nikaraguę również wskazano jako obszary budzące niepokój; Nikaragua jest szczególnie oskarżana o prześladowania katolików.
Utworzona na mocy Międzynarodowego Aktu o Wolności Religijnej z 1998 r., komisja jest przykładem tego, jak prawo do wolności wyznania zaczęło odgrywać znaczącą rolę w amerykańskich dyskusjach na temat praw człowieka – i to nie tylko za granicą. Ustawodawstwo i niedawne orzeczenia Sądu Najwyższego stworzyły nowy krajobraz prawny, w którym roszczenia dotyczące wolności religijnej stały się bardziej prawdopodobne w domu, w tym dobrze znane sprawy sądowe, takie jak orzeczenie Hobby Lobby w sprawie antykoncepcji.
U podstaw wielu debat na temat tego, jak sądy i polityka traktują religię, leży często niewypowiadane pytanie: czy jakiekolwiek prawo człowieka – w szczególności wolność religijna – jest ważniejsze od innych? A co się dzieje, gdy roszczenia dotyczące praw człowieka wchodzą w konflikt?
Jako naukowiec zajmujący się prawami człowieka i religią uważam, że ważne jest, aby rozwikłać te pytania – i odkryć różnicę, jaką wywierają one na życie ludzi dotkniętych polityką USA na całym świecie.
Dla jednego, dla wszystkich
Przez ostatnie kilkadziesiąt lat Organizacja Narodów Zjednoczonych starała się opisywać wszystkie prawa człowieka jako współzależne. Z tego punktu widzenia ochrona jakiegokolwiek prawa człowieka wymaga ochrony wszystkich praw człowieka.
Jako przykład pomyśl o dwóch odrębnych prawach uznanych w Deklaracji Praw Człowieka: prawie do odpowiedniego pożywienia i prawie do protestu. Osoba, która nie ma wystarczającej ilości jedzenia, aby przeżyć, prawdopodobnie nie będzie miała zdrowia i energii, by protestować, a osoba pozbawiona żywności z powodu polityki rządu może uznać za konieczne protestowanie, aby domagać się swojego prawa do żywności.
ONZ i wielu obrońców praw człowieka argumentowało również, że wszystkie prawa są równe: żadne prawo człowieka nie przeważa nad innym.
Zgodnie z tym poglądem jedynym dopuszczalnym powodem czasowego zawieszenia jednego prawa jest ochrona innego prawa. Nawet wtedy ograniczenie pierwokupu powinno być ostatecznością i powinno być jak najszybciej przywrócone.
Na przykład osoba z aktywną gruźlicą lub inną chorobą zakaźną może zostać objęta kwarantanną przez pewien czas. Przymusowa kwarantanna ogranicza prawo jednostki do swobodnego poruszania się, ale uważa się, że pilniejsza jest ochrona praw innych osób do życia i zdrowia.
Innymi słowy, prawa mogą czasami być ze sobą sprzeczne, ale wszystkie zależą od siebie nawzajem i co do zasady mają jednakowe znaczenie. Żadnego prawa człowieka nie można ignorować ani bagatelizować.
Wybierać i wybierać?
Międzynarodowa dyskusja na temat praw człowieka nie zawsze odzwierciedlała ten pogląd.
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka została przyjęta w 1948 r., po okropnościach Holokaustu i II wojny światowej. Uchwycono w nim ogólny międzynarodowy konsensus, że ochrona praw powinna kształtować międzynarodową politykę humanitarną. Kiedy jednak Zgromadzenie Ogólne ONZ próbowało nadać prawom zawartym w deklaracji wykonalność w prawie międzynarodowym, nieporozumienia co do znaczenia różnych rodzajów praw doprowadziły do zawarcia nie jednego, ale dwóch traktatów: Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych oraz międzynarodowego paktu Prawa gospodarcze, społeczne i kulturalne. Niektóre kraje nie ratyfikowały pierwszego, w tym Chiny i Arabia Saudyjska; inne nie ratyfikowały drugiej, w tym Stany Zjednoczone.
Również dzisiaj wielu przywódców politycznych nie uważa wszystkich praw za równie ważne. Na przykład wiadomo, że rząd chiński regularnie narusza prywatność obywateli i brutalnie represjonuje grupy mniejszościowe. Chińscy przywódcy i państwowe media podkreślają, że promowanie praw społecznych i ekonomicznych ludzi, takich jak pokój i prawo do podstawowych środków utrzymania, ma pierwszeństwo przed dochodzeniem praw obywatelskich i politycznych.
W Stanach Zjednoczonych jest odwrotnie. Przywódcy amerykańscy i wpływowi myśliciele często argumentowali, że prawa obywatelskie i polityczne, takie jak prawo do głosowania lub sprawiedliwego procesu, są bardziej fundamentalne niż prawa gospodarcze i społeczne, że ich przestrzeganie jest bardziej praktyczne lub lepiej pasują do historii myśli politycznej kraju. Na przykład niektórzy republikańscy politycy, tacy jak senator z Wisconsin, Ron Johnson i senator z Kentucky, Rand Paul, argumentowali, że opieka zdrowotna jest przywilejem, a nie prawem.
Prawa dwupoziomowe?
Pytania o to, jak polityka zagraniczna USA powinna równoważyć ochronę różnych rodzajów praw, znalazły się w centrum uwagi w 2019 r., kiedy ówczesny sekretarz stanu Mike Pompeo utworzył „Komisję ds. Praw Niezbywalnych”. Deklarowanym celem tej komisji było doradzanie rządowi USA w zakresie praw człowieka, opierając się zarówno na Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, jak i dokumentach założycielskich Stanów Zjednoczonych.
USCIRF nie był zaangażowany w Komisję ds. Praw Niezbywalnych, ale wydał oświadczenie na poparcie swojej pracy. W tym czasie prezydentem USCIRF był Tony Perkins, najbardziej znany ze swojego przywództwa w ewangelicznej non-profit Family Research Council. W oświadczeniu Perkins odniósł się do wolności religijnej jako „najbardziej fundamentalnego” prawa podstawowego.
Raport komisji spotkał się zarówno z pochwałami, jak i krytyką ze strony adwokatów i naukowców za próbę odróżnienia praw „niezbywalnych”, które z natury przysługują wszystkim jednostkom, od praw „pozytywnych”, które opierają się na prawie zwyczajowym i pisanym. Raport twierdzi, że „z punktu widzenia założycieli” prawa własności i wolność religijna są najważniejsze, a rządy powinny promować prawa ekonomiczne tylko w takim zakresie, w jakim prawa te nie naruszają praw własności i wolności religijnej.
W raporcie opisano również kilka rodzajów roszczeń dotyczących praw, które są przedmiotem debaty, a nie ustalonego prawa, takich jak prawo do małżeństw osób tej samej płci, które nazywa jedną z kilku „powodujących podziały kontrowersji społecznych i politycznych”, w których „jest wspólne dla obu stron”. sformułować swoje roszczenia w zakresie praw podstawowych”. Dwa zdania dalej autorzy argumentują, że „wzrost roszczeń o prawa, w pewnym sensie spóźniony i sprawiedliwy, doprowadził do własnych ekscesów”.
Krótko mówiąc, komisja potraktowała priorytetowo prawa własności i roszczenia dotyczące wolności religijnej. Departament Stanu Pompeo działał zgodnie z tymi priorytetami, organizując dwa szczyty w sprawie wolności religijnej z udziałem przywódców obywatelskich i religijnych z całego świata. Departament Stanu utworzył również „Międzynarodowy Sojusz na rzecz Wolności Religijnej” z ponad dwudziestoma narodami, bez podobnych inicjatyw dotyczących innych praw człowieka.
Kurs przed nami
Pod rządami prezydenta Joe Bidena Komisja ds. Praw Niezbywalnych została odłożona na półkę. Sekretarz stanu Antony Blinken argumentował, że wszystkie prawa człowieka są „równe” i skrytykował raport komisji za tworzenie „hierarchii” praw.
Departament Stanu pod przewodnictwem Bidena wyraził zamiar popierania roszczeń dotyczących praw osób LGBTQ +. Niedawno zagroziła Ugandzie sankcjami w związku z nową ustawą, która nakładałaby kary tak surowe, jak śmierć za związki osób tej samej płci.
Najnowszy raport International Religious Freedom pokazuje, że prawo do wolności religijnej jest zagrożone w wielu miejscach. Cały świat ma przed sobą długą drogę, jeśli chodzi o zapewnienie odpowiedniej ochrony. Jednocześnie toczą się gorące debaty na temat tego, czy ochrona tego prawa powinna kiedykolwiek oznaczać naruszanie innych.
Ten artykuł został ponownie opublikowany z The Conversation, niezależnej witryny informacyjnej non-profit, której celem jest dzielenie się pomysłami ekspertów akademickich. Jeśli uznasz to za interesujące, możesz zapisać się do naszego cotygodniowego biuletynu.
Napisali ją: Laura E. Alexander, Uniwersytet Nebraski Omaha.
Czytaj więcej:
Laura E. Alexander otrzymuje fundusze jako członek publiczny Public Religion Research Institute.
