W zeszłym tygodniu indyjski parlament przyjął trzy nowe ustawy, które mają zastąpić przepisy karne z epoki kolonialnej, co jest reklamowane jako największa reforma krajowego wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych od czasu, gdy kraj znajdował się pod panowaniem brytyjskim.

Nowe przepisy – wprowadzone w pośpiechu pod nieobecność ponad 40 parlamentarzystów z opozycji, których zawieszono za protestowanie w niezwiązanej sprawie – zastępują indyjski kodeks karny z czasów kolonialnych, kodeks postępowania karnego i indyjską ustawę o dowodach.

Minister spraw wewnętrznych Indii Amit Shah, który przedstawił projekty ustaw parlamentowi, powiedział, że mają one na celu usunięcie archaicznych odniesień do monarchii brytyjskiej i innych „oznak naszego niewolnictwa”.

Korzyścią czy zmorą dla wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych?

Nowe przepisy obejmują przepisy wydłużające okres zatrzymania w areszcie policyjnym z obecnych 15 dni do maksymalnie 90 dni, co obejmuje terroryzm, korupcję i przestępczość zorganizowaną w ramach zwykłego ustawodawstwa i po raz pierwszy dekryminalizuje homoseksualizm i cudzołóstwo.

Pozyskanie seksu poprzez przyrzeczenie małżeństwa kobiecie będzie po raz pierwszy traktowane jako przestępstwo i będzie zagrożone karą 10 lat więzienia. Poza tym nowe prawo szczegółowo definiuje pojęcie zgody.

Stanowi, że w przypadku przestępstw zagrożonych karą siedmiu lat więzienia lub wyższą, za które w całym kraju zostanie utworzonych więcej laboratoriów, należy wykorzystać dowody kryminalistyczne.

Obrońcy praw człowieka i krytycy twierdzą, że nowe przepisy dają władzom zbyt dużą władzę.

Eksperci zwrócili uwagę, że nowe ustawodawstwo nie ma charakteru antykolonialnego ani transformacyjnego. Wielu twierdzi, że jest to stracona szansa na naprawienie nadmiernej kryminalizacji i przekazanie większej władzy państwu i policji.

„Przepisy uchwalone przez ten rząd są 10 razy bardziej drakońskie” – powiedział DW prawnik zajmujący się prawami człowieka Colin Gonsalves.

„W okresie brytyjskim można było przetrzymywać osobę w areszcie policyjnym maksymalnie przez 15 dni. Obecnie wydłużenie tego okresu do 90 dni i więcej jest szokującym przepisem umożliwiającym policyjne tortury”.

Sprzeciwy wobec konsolidacji władzy państwowej

Gonsalves zwrócił także uwagę, że szczególnie problematyczne jest rezygnacja z zapewnienia pomocy prawnej już w momencie zatrzymania.

„Zgodnie z obowiązującym prawem pomoc prawna jest świadczona od momentu aresztowania. W nowej ustawie nie ma takiego przepisu. To jest zdumiewające” – powiedział Gonsalves.

Starszy prawnik Sądu Najwyższego Shahrukh Alam, który dokładnie przestudiował ustawy karne, zauważył, że obecne ustawy wzmacniają władzę i nieproporcjonalnie faworyzują organy ścigania i państwo ścigające.

„Czytanie nowych kodeksów ma wrażenie, że społeczeństwo i państwo są zawsze atakowane z nieznanych stron, a państwo musi zawsze działać przeciwko swoim obywatelom, jakbyśmy byli w stanie wyjątkowym” – powiedział Alam DW.

„Nieprzejrzystość, dwuznaczność, arbitralność, zerwanie, przemoc strukturalna, centralizacja władzy – wszystko to są elementy kolonializmu i autorytaryzmu” – dodała.

Alam stwierdził ponadto, że agencjom śledczym przyznano ogromne jednostronne uprawnienia bez żadnych zabezpieczeń, a kilka regresywnych przepisów przyznaje policji większe uprawnienia kosztem obywateli.

Politolog i naukowiec Pratap Bhanu Mehta w swoim ataku był zjadliwy, wskazując, że w imię dekolonizacji prawa oznaczały po prostu większą arbitralną władzę dla państwa.

„Brak oburzenia projektami ustaw lub wręcz zawieszeniem praktycznie całej opozycji może po prostu wynikać z faktu, że nie ma już apetytu na reformy konstytucyjne. Ustawy świadczą o odwróconej polityce naszych czasów” – powiedział Mehta. DW.

Podobnie G. Mohan Gopal, były dyrektor Krajowej Akademii Sądownictwa, stwierdził, że w ustawach nie ma rzeczywistego wysiłku na rzecz zwiększenia odpowiedzialności policji i że są one receptą na nasilenie represji.

„Podobnie jak wiele innych historycznych aktów prawnych, te trzy kluczowe ustawy, które będą miały głęboki wpływ na życie wszystkich Hindusów, również zostały przeforsowane przez parlament w wyraźnym celu uniknięcia jakiejkolwiek znaczącej debaty lub prawdziwej dyskusji na ich temat” – powiedział Gopal DW.

Reforma indyjskiego systemu sądownictwa karnego to najnowsze przedsięwzięcie rządu premiera Narendry Modiego w ramach jego kampanii mającej na celu usunięcie zalegających symboli rządów kolonialnych z instytucji politycznych kraju.

Oczekuje się, że ustawy staną się obowiązującym prawem po wyrażeniu zgody przez prezydenta Draupadi Murmu, co uważa się za formalność.

Edytowany przez: Keith Walker