Tajwan zostaje złapany w sam środek niebezpiecznego trójkąta miłosnego.

Czas raczej nie jest przypadkowy. W USA panuje głęboka i rosnąca wrogość wobec Chin. A to prowadzi do coraz bardziej otwartych pokazów poparcia dla Tajwanu, gdzie Demokraci i Republikanie konkurują, by prześcignąć się nawzajem.

To duży powód, dla którego była przewodnicząca Izby Reprezentantów Nancy Pelosi tak bardzo chciała wylądować w Tajpej zeszłego lata, mimo że wywołało to wściekłą reakcję Chin. Samorządna wyspa, którą Pekin uważa za część swojego terytorium, jest prawdopodobnie największym punktem zapalnym między Stanami Zjednoczonymi a Chinami.

„Osobiście byłem bardzo przeciwny wizycie Pelosi” – mówi profesor William Stanton, były dyrektor Instytutu Amerykańskiego na Tajwanie. „Dla polityka wysokiego szczebla ze Stanów Zjednoczonych wizyta na wyspie była po prostu szturchaniem Chin bez wielkiej nagrody. A konsekwencje były dość przerażające”.

Chińskie pociski przeleciały nad wyspą, gdy Pekin wygłaszał mrożące krew w żyłach groźby. W stolicach regionu rządy zaczęły poważnie rozmawiać o harmonogramie chińskiej inwazji na Tajwan.

Mimo to, gdy tylko w styczniu tego roku został wybrany na przewodniczącego Izby Reprezentantów, republikanin McCarthy zadeklarował zamiar pójścia za przykładem pani Pelosi. Ale prezydent Tsai zdecydował, że to nie jest dobry pomysł, mówi prof. Stanton.

„Myślę, że było całkiem jasne, że Kevin McCarthy chciał wyciągnąć Pelosi” — mówi. „Ale Tsai Ing-wen powiedziała:„ Nie, dziękuję, a może zamiast tego napijemy się razem herbaty w Kalifornii ”.

Prezydent Tsai może nie chcieć jeszcze kolejnej kontrowersyjnej wizyty przywódcy USA na Tajwanie – ale musi też pokazać Chinom, że nie uda im się zerwanie kontaktów między demokratycznie wybranym rządem w Tajpej a jego najpotężniejszym sojusznikiem w Waszyngtonie.

I tak spotkanie w Kalifornii. Pan McCarthy daleki jest od bagatelizowania tego, nazywając spotkanie „dwustronnym”, pomimo ostrzeżenia Chin, że Stany Zjednoczone „igrają z ogniem w kwestii Tajwanu”.

Ta tak zwana „dyplomacja tranzytowa” ma kluczowe znaczenie dla Tajwanu, mówi Wen-Ti Sung, politolog z Australian National University.

Przez lata Chinom udało się zdobyć wielu formalnych sojuszników Tajwanu, zmniejszając liczbę rządów uznających Tajpej do zaledwie 13.

„Te międzynarodowe wizyty odpowiadają potrzebom społeczeństwa Tajwanu w zakresie międzynarodowego uznania” – mówi Sung. „Gdy brakuje międzynarodowego uznania, ważne są te inne zastępcze wskaźniki międzynarodowego wsparcia [the] Tajwańczyk”.

W międzyczasie Komunistyczna Partia Chin rozpoczęła własną ofensywę uroku, zapraszając poprzednika prezydenta Tsai, Ma Ying-jeou, na wycieczkę po kontynencie.

Pan Ma udał się w bezprecedensową podróż po pięciu miastach, rzekomo po to, by złożyć hołd swoim przodkom. Rzeczywiście odwiedził ich groby w środkowych Chinach. Ale podróż ma również charakter polityczny. W rzeczywistości jest to pierwszy raz, kiedy były prezydent Tajwanu został zaproszony do Chińskiej Republiki Ludowej od czasu jej powstania w 1949 roku.

„Pekin próbuje złagodzić ton wobec Tajwanu… zdobywając więcej serc i umysłów, a także unikając fali tajwańskiego nacjonalizmu podczas [2024] kampanii prezydenckiej” – mówi Sung.

Dodaje, że wizyta pana Ma zapewniła niezbędną „przykrywkę polityczną”, aby to zrobić.

Kiedy w zeszłym tygodniu wylądował w Nanjing, pan Ma wygłosił uderzająco polityczne przemówienie: „Ludzie po obu stronach Cieśniny Tajwańskiej to Chińczycy. Obaj są potomkami cesarzy Yan i Żółtych”.

„Pekin jest miły dla Ma Ying-jeou, ponieważ reprezentuje on kapitulację” – mówi prof. Stanton. „Mówi„ wszyscy jesteśmy Chińczykami ”. Jest to coś, co do czego on i Chińczycy są zgodni, ale nie jest to coś, co do czego zgadzają się Tajwańczycy”.

Ryzyko w strategii pana Ma polega na tym, że według badań ponad 60% mieszkańców Tajwanu określa się jako Tajwańczycy, a nie Chińczycy.

Ale za kulisami może też czekać nagroda. Sondaże pokazują, że ponad połowa Tajwanu uważa, że ​​wojna z Chinami jest obecnie prawdopodobna. A celem pana Ma jest przekonanie tajwańskich wyborców, że tylko jego partia – Kuomintang (KMT) – może uniknąć tej wojny, mówi Sung.

„Chodzi o umocnienie jego spuścizny jako pomostu między dwiema stronami Cieśniny Tajwańskiej. A na poziomie polityki krajowej Tajwan rozpoczyna kampanię prezydencką. Argumentem KMT jest to, że możemy zawrzeć pokój z Chinami”.

Ale słoń w pokoju to pogarszające się stosunki między dwoma tajwańskimi zalotnikami – Waszyngtonem i Pekinem. Te stosunki są dziś gorsze niż kiedykolwiek od czasu oficjalnego uznania USA i Chin w 1979 roku, mówi Bonnie Glaser, szefowa programu azjatyckiego w German Marshall Fund w Stanach Zjednoczonych.

„Oni [Beijing] nie odbierają telefonów od prezydenta Bidena ani Pentagonu. Kongres uznał Chiny za egzystencjalne zagrożenie” – mówi.

Przez dziesięciolecia Waszyngton utrzymywał raczej delikatne status quo, uznając, jeśli nie wspierając, stanowisko Pekinu, że istnieje tylko jeden chiński rząd – ten na kontynencie. Od 1979 r. utrzymuje oficjalne stosunki z tym rządem, a nie z Tajwanem. Pozostaje jednak niezłomnym sojusznikiem Tajpej, gwarantującym pomoc wyspie w obronie.

Ale obawa jest taka, że ​​Chiny wierzą teraz, że Stany Zjednoczone są zdeterminowane, by zmienić status quo, które pomogło utrzymać pokój w Cieśninie Tajwańskiej przez ostatnie 40 lat.

„Prezydent Biden powiedział Xi Jinpingowi, że nie używa Tajwanu jako broni, że nie popiera oddzielenia Tajwanu od Chin” – mówi Glaser.

Dodaje jednak, że takie zapewnienia raczej nie będą miały większego znaczenia w następstwie kontrowersyjnych wizyt państwowych lub oficjalnych spotkań z przywódcami Tajwanu.

Tak więc, podczas gdy pan Ma podróżuje po Chinach, a pani Tsai pije herbatę w Kalifornii, Tajwan potrzebuje również, aby pan Xi odebrał telefon.