Kwestia – lata pracy do emerytury – zaczyna interesować nas zazwyczaj gdy już bliscy jesteśmy zakończenia aktywności zawodowej i myślimy o przyszłym świadczeniu z ZUS. Szczególne powody do niepokoju o staż pracy mają osoby, które dużą część aktywności zarobkowej spędziły w oparciu o umowę zlecenie. Jak to wpływa na lata do emerytury i samą emeryturę?

Spis treści

1. Czy umowa zlecenie wlicza się do stażu pracy?
2. Umowa zlecenie – jak wpływa na emeryturę?
3. Umowa zlecenie – staż emerytalny

Pewne jest jedno: im więcej składek na ubezpieczenie emerytalne odprowadziliśmy do ZUS, tym nasza emerytura będzie wyższa. Jednak staż pracy dla celów emerytalnych jest też ważny.

Czy umowa zlecenie wlicza się do stażu pracy?

Pierwsze co trzeba wyjaśnić, to zasady liczenia stażu pracy. Pojęcia tego używa się zarówno w odniesieniu do kodeksu pracy jak i w sprawach emerytalnych. Tymczasem inne są zasady ustalania stażu pracy na gruncie kodeksu pracy, a inne dla celów emerytalnych.

Dla przykładu w stażu pracy, od którego zależy wymiar płatnego urlopu wypoczynkowego, nagród jubileuszowych, długości wypowiedzenia umowy o pracę, czy nawet wysokości odprawy emerytalnej uwzględnia się nie tylko okres studiów, ale i czas nauki w szkole średniej. Dla celów emerytalnych do stażu liczy się wyłącznie okres studiów.

Jak to jest z umowami na zlecenie? Są to umowy cywilne, okres świadczenia pracy na ich podstawie nie jest więc uznawany za okres pracy i w tym sensie nie wlicza się do stażu pracy. Nawet osoba, która kilkanaście lat przepracowała na zleceniach i zawiera dopiero pierwszą umowę o pracę z tytułu samej pracy ma staż zero i np. najkrótszy urlop wypoczynkowy czy okres wypowiedzenia umowy.

Inaczej jest dla celów emerytalnych. Tu istotne jest czy od umowy zlecenia płacona była składka na ubezpieczenie emerytalne. Jeśli tak, to czas jej trwania uznaje się za okres składkowy i uwzględnia w stażu dla celów emerytalnych.

Umowa zlecenie – jak wpływa na emeryturę?

Dla osób urodzonych od 1 stycznia 1949 r. nie ma znaczenia, ile wynosi ich staż, popularnie określany latami pracy do emerytury, jeśli chodzi o samo prawo do świadczenia z ZUS.

Jedynym warunkiem jest spełnienie ustawowego wieku emerytalnego – 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn, zakładając w ogóle, że osoba zainteresowana emeryturą wcześniej zapłaciła jakąkolwiek składkę emerytalną. Kto ma na koncie ZUS, subkoncie ZUS albo w formie kapitału początkowego, jakiekolwiek zgromadzone fundusze emerytalne, ten dostanie emeryturę. Jednak niekoniecznie będzie to emerytura w gwarantowanej minimalnej wysokości – aktualnie 1 588,44 zł.

By mieć zagwarantowaną minimalną emeryturę trzeba mieć albo zgromadzoną odpowiednią ilość składek na kontach w ZUS – adekwatną do liczby miesięcy dalszego trwania życia, albo staż emerytalny, który wynosi 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn.

Gdy ma się udokumentowany taki staż, a z podzielenia zgromadzonych funduszy emerytalnych w ZUS, przez pobrane ze specjalnych tablic GUS miesiące dalszego trwania życia osoby wnioskującej o emeryturę, wyjdzie kwota niższa od najniższej emerytury, to i tak będzie się otrzymywało minimalną emeryturę, waloryzowaną co roku 1 marca według zasad przewidzianych dla minimalnej emerytury.

Umowa zlecenie – staż emerytalny

Jak już to wyjaśnialiśmy, okres umowy zlecenie będzie uznawany za okres składkowy, ale pod warunkiem, że od tej umowy odprowadzane były składki na ubezpieczenie emerytalne.

Choć co do zasady umowa zlecenie podlega obowiązkowym składkom na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, to w praktyce od tej ogólnej zasady są liczne wyjątki. Gdy więc składka emerytalna z jakichś względów nie była odprowadzana, to okres takiego zlecenia nie będzie uwzględniany w latach do emerytury.

Może też się zdarzyć, że za część okresu na jaki została zawarta umowa zlecenie płacona była składka emerytalna, a za część nie było składek. Wtedy do stażu jako okres składkowy zostanie zaliczony tylko ta część (okres) umowy, gdy do ZUS trafiały pieniądze z tytułu składki na ubezpieczenie emerytalne.