Genetyka odgrywa bardzo ważną rolę w rozwoju cukrzycy typu 2, ale geny nie determinują wszystkiego w życiu.

Nowe badanie po raz pierwszy sugeruje, że nawet osoby genetycznie predysponowane do cukrzycy mogą powstrzymać rozwój choroby, podejmując odpowiednie decyzje dotyczące stylu życia.

Trzyletnia „interwencja” w Finlandii wykazała, że ​​zdrowa dieta i regularne ćwiczenia mogą zmniejszyć prawdopodobieństwo zachorowania na cukrzycę typu 2 u mężczyzn o „wysokim ryzyku genetycznym”.

Program pomógł pacjentom zrównoważyć poziom cukru we krwi i schudnąć, nawet w przypadku osób, u których stwierdzono niskie ryzyko genetyczne zachorowania na cukrzycę.

„Te odkrycia zachęcają każdego do wprowadzania zmian w stylu życia, które sprzyjają zdrowiu. Ponadto, pokazują skuteczność grupowego i internetowego poradnictwa w zakresie stylu życia, które oszczędza zasoby opieki zdrowotnej” — mówi Maria Lankinen, dietetyk kliniczny z University of Eastern Finland.

Nie jest to pierwsze badanie wykazujące, że zmiana stylu życia może zmniejszyć częstość występowania cukrzycy typu 2.

Niedawno w Anglii przeprowadzono roczny program leczenia cukrzycy, w ramach którego ustalono, że całkowita zmiana codziennej diety może spowodować ustąpienie cukrzycy typu 2 u 32 procent pacjentów, co oznacza, że ​​nie muszą oni już przyjmować leków.

Najnowsze badanie pomaga jednak rozwikłać kwestię roli, jaką geny i środowisko mogą odgrywać w powstawaniu cukrzycy.

Naukowcy z Uniwersytetu Wschodniej Finlandii i Szpitala Uniwersyteckiego w Kuopio w Finlandii włączyli do badania interwencyjnego ponad 600 mężczyzn w wieku powyżej 50 lat.

Uczestnicy przeszli sesje grupowe na temat znaczenia zdrowej diety i aktywności fizycznej. Otrzymali również indywidualne informacje zwrotne dotyczące odżywiania od dietetyków klinicznych oraz przewodnik dietetyczny i ćwiczeniowy na kolejne trzy lata. W tym czasie przeprowadzono doustny test tolerancji glukozy i badanie fizykalne dwa razy.

Około połowa grupy objętej interwencją miała wysokie ryzyko genetyczne cukrzycy typu 2, a druga połowa miała niskie ryzyko genetyczne. Oceniono to na podstawie sumy 76 wariantów genów, o których wiadomo, że zwiększają ryzyko cukrzycy typu 2.

Grupę 345 uczestników płci męskiej, którzy nie przeszli interwencji, włączono jako grupę kontrolną. Ta grupa kontrolna obejmowała 149 osób z wysokim ryzykiem genetycznym i 196 osób z niskim ryzykiem genetycznym.

W porównaniu z osobami z grupy kontrolnej o wysokim ryzyku genetycznym, osoby z grupy wysokiego ryzyka genetycznego, które wzięły udział w 3-letniej interwencji, miały o 6 procent mniejsze prawdopodobieństwo zachorowania na cukrzycę typu 2.

U osób z grupy interwencyjnej, u których ryzyko genetyczne było niskie, nie zaobserwowano znaczących różnic w porównaniu z osobami z grupy kontrolnej o niskim ryzyku genetycznym, jednak i tak zaobserwowano u nich utratę wagi i korzyści metaboliczne na poziomie porównywalnym z grupą interwencyjną wysokiego ryzyka.

Na przykład wraz z wiekiem kontrola poziomu cukru we krwi ma tendencję do pogarszania się, ale te niekorzystne skutki były znacznie mniejsze w grupie interwencyjnej niż w grupie kontrolnej.

Sugeruje to, że uczestnicy z niskim ryzykiem genetycznym również odniosą korzyści ze zmiany stylu życia.

Potrzeba więcej badań, aby potwierdzić ten efekt w większych i bardziej zróżnicowanych grupach, ale naukowcy twierdzą, że badanie to pokazuje, że cukrzycy typu 2 można „zapobiegać lub opóźnić” jej wystąpienie dzięki dostępnemu podejściu.

Skupienie się na zdrowej diecie i aktywności fizycznej wśród mężczyzn w średnim i starszym wieku, zwłaszcza tych z wysokim ryzykiem genetycznym zachorowania na cukrzycę typu 2, może okazać się opłacalnym i praktycznym sposobem na zmniejszenie częstości występowania tej niezwykle powszechnej choroby metabolicznej.

„Dlatego” – podsumowuje zespół z Finlandii – „nasze wyniki sugerują, że wszystkie osoby zagrożone cukrzycą typu 2 należy zachęcać do zmiany stylu życia niezależnie od ryzyka genetycznego”.

Badanie opublikowano w Czasopismo Endokrynologii Klinicznej i Metabolizmu.