BAZYLEA, Szwajcaria – Według badania przeprowadzonego w Göteborgu w Szwecji ryzyko śmierci w wyniku udaru jest mniejsze u pacjentów o wyższych dochodach i wyższym poziomie wykształcenia.

W przypadku osób z większym wykształceniem ryzyko śmiertelności było o 25,7% niższe w porównaniu z osobami z wykształceniem jedynie podstawowym, a u osób o wysokich i niskich dochodach ryzyko było o 32,3% niższe, mówi dr n. med. Katharina Stibrant Sunnerhagen (Szpital Uniwersytecki Sahlgrenska i Uniwersytet im. Göteborg, Szwecja), o czym poinformowano tutaj podczas Europejskiej Konferencji Organizacji Udarowych (ESOC) 2024.

Co więcej, ryzyko śmierci po udarze mózgu wzrosło wraz ze wzrostem liczby niekorzystnych społecznych determinantów zdrowia, do których zaliczały się wykształcenie, dochody, powierzchnia zamieszkania i kraj urodzenia.

„Zawsze miałem przeczucie, że ludzie przynoszą ze sobą nie tylko chorobę, ale także swoją historię i warunki życia, a wszystko to ma wpływ na to, co robimy” – Sunnerhagen powiedział TCTMD. I rzeczywiście, ustalenia te są zgodne z wcześniejszymi badaniami przeprowadzonymi w Stanach Zjednoczonych i gdzie indziej, pokazującymi na przykład, że dorośli o większej „bezbronności społecznej” mają większe ryzyko przedwczesnej śmierci z powodu CVDw tym udar.

Ponieważ obecne badanie przeprowadzono w kraju, w którym opieka zdrowotna jest finansowana z podatków, zaobserwowanych różnic nie można wytłumaczyć jedynie dostępem do opieki, stwierdził Sunnerhagen, dodając jednak, że osoby o niższych dochodach rzadziej będą mogły wziąć wolne od pracy – i potencjalnie stracić wynagrodzenie – aby udać się do lekarza. Zauważyła również, że wyższe dochody są zazwyczaj powiązane z wyższym poziomem wykształcenia, co wiąże się z większą świadomością zdrowotną (tzn. wiedzą, jak dbać o zdrowie i kiedy szukać opieki).

To badanie powinno podnieść świadomość, że dysproporcje utrzymują się nawet w systemie płatników publicznych, stwierdził Sunnerhagen. „Są sprawy, nad którymi możemy pracować w służbie zdrowia, ale są też takie, których sami nie możemy rozwiązać, dlatego musimy zwrócić uwagę polityków, że istnieją pewne problemy [problems] w społeczeństwie, którymi należy się zająć, jeśli chcesz zapewnić swoim obywatelom bardziej równą sytuację zdrowotną”.

„Niepokojące” ustalenia

W badaniu, w którym wykorzystano dane z rejestrów lokalnych i krajowych, wzięło udział 6901 mieszkańców Göteborga (mediana wieku 76 lat; 47% kobiet), którzy przeszli udar w okresie od listopada 2014 r. do grudnia 2019 r. Prawie połowa (48,1%) nie miała żadnych niekorzystnych uwarunkowań społecznych zdrowia, przy czym 36,5% miało jedno, 12,8% dwa, 2,3% trzy, a 0,2% cztery.

Chociaż korzystniejszy poziom wykształcenia i dochodów wiązał się z niższym ryzykiem śmiertelności po udarze, miejsce zamieszkania i kraj urodzenia nie miały wpływu na ryzyko. W analizie uwzględniającej liczbę niekorzystnych społecznych determinantów zdrowia, posiadanie jednego takiego czynnika wiązało się ze wzrostem ryzyka zgonu o 17,5%, a posiadanie dwóch lub więcej wiązało się z ryzykiem większym o 24,3%.

Odkrycia te nie są zaskakujące, skomentowała dr n. med. Annemijn Algra (UMC Utrecht, Holandia), ponieważ są zgodne z jej doświadczeniem klinicznym oraz danymi z badania Global Burden of Diseases, Injuries and Risk Factors Study, które wykazało wzrost śmiertelności i niepełnosprawności związanej z udarem w regionach o niskich dochodach.

„Jest to odzwierciedleniem zwiększonego narażenia na niektóre czynniki ryzyka i jest niepokojące” – stwierdziła Algra, która jest przewodniczącą komisji ds. public relations ESOC.

Ludzie przynoszą ze sobą nie tylko chorobę, ale także swoją historię i warunki życia, a to wszystko ma wpływ na to, co robimy. Katarzyny Stibrant Sunnerhagen

Odnosząc się do potencjalnych czynników przyczyniających się do gorszych wyników leczenia osób o niższych dochodach, wskazanych w bieżącym badaniu, Algra zwróciła uwagę, że „na obszarach o niskich dochodach często występuje nie tylko słaby dostęp do opieki, ale także słaby dostęp do zdrowej żywności i zdrowych zachowań”.

Jako możliwe rozwiązanie dysproporcji podała narzędzia takie jak Wynik pielęgnacji mózgu opracowany przez naukowców z McCance Center for Brain Health w Massachusetts General Hospital w Bostonie. „Jesteśmy bardzo skupieni na wszystkich rzeczach, które są dla nas złe i na ryzyku, jakie ze sobą niosą, ale myślę, że ująwszy to w pozytywny sposób, możesz zadbać o swój mózg, postępując właściwie, ćwicząc, jedzenie większej ilości warzyw, rzucenie palenia, kontrolowanie ciśnienia krwi i tym podobne. Myślę, że pozytywne nastawienie to jedna z rzeczy, które uważam za bardzo obiecujące i myślę, że to bardzo ważne”.

Jednak Algra, podobnie jak Sunnerhagen, wskazała, że ​​rozwiązania będą musiały pochodzić również spoza systemu opieki zdrowotnej. „To nie tylko coś, co możemy zrobić w szpitalu jako lekarze – oczywiście możemy to promować – ale jest to także coś, w ramach czego nasze rządy muszą promować zdrowie mózgu” – podkreśliła.