Jakie dodatki do emerytury można dostać po 65. i po 70. roku życia? Trzeba wiedzieć, że poza podstawową emeryturą z ZUS, wiele osób ma jeszcze prawo do dodatków. Jest ich wiele i z różnych tytułów. W większości przypadków, by je otrzymywać, trzeba złożyć wniosek. To zaś oznacza, że najpierw trzeba mieć wiedzę o ich istnieniu.

Spis treści

1. Dodatek pielęgnacyjny: kiedy przysługuje po 65. roku życia, a kiedy później?
2. Dodatek do emerytury – kombatancki
3. Dodatek do emerytury za tajne nauczanie
4. Dodatek do emerytury dla przymusowo zatrudnianych
5. Dodatek do emerytury weterana poszkodowanego
6. Dodatek do emerytury deportowanych
7. Dodatki do emerytury dla cywilnych ofiar wojny
8. Jakie jeszcze dodatki do emerytury? Ryczałt lub ekwiwalent

Są dodatki do emerytury, które przysługują od razu po otrzymaniu decyzji o emeryturze, ale i takie, które uzyska się dopiero po osiągnięciu określonego wieku.

Dodatek pielęgnacyjny: kiedy przysługuje po 65. roku życia, a kiedy później?

Najpopularniejszym dodatkiem do emerytury jest dodatek pielęgnacyjny. By go uzyskać, trzeba złożyć wniosek, ale nie zawsze.

ZUS przyznamy Ci dodatek pielęgnacyjny na Twój wniosek, jeśli lekarz orzecznik ZUS (komisja lekarska ZUS) w orzeczeniu stwierdzi, że jesteś całkowicie niezdolny do pracy oraz do samodzielnej egzystencji.

Potrzebnego jest do tego zaświadczenia o stanie zdrowia. Druk OL-9 można pobrać ze strony  www.zus.pl. Takie zaświadczenie wypełnia lekarz prowadzący nie później niż na miesiąc przed dniem, w którym składany będzie  wniosek o dodatek pielęgnacyjny.

Dotyczy to osób, które kończą 75. rok życia.

Takie osoby nie muszą składać zaświadczenia o stanie zdrowia. ZUS z urzędu przyzna prawo do dodatku pielęgnacyjnego i będzie on od tej pory wypłacany wraz z emeryturą.

Jednak ZUS nie przyzna dodatku pielęgnacyjnego osobie przebywającej w zakładzie opiekuńczo-leczniczym lub w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym powyżej 2 tygodni w miesiącu.

Aktualnie dodatek pielęgnacyjny od 1 marca 2023 wynosi 294,35 zł. Jest on waloryzowany wraz z waloryzacją emerytur i rent.

Dodatek do emerytury – kombatancki

Jeśli pobierasz emeryturę lub rentę i jesteś kombatantem lub ofiarą represji, to przysługuje ci dodatek kombatancki i dodatek kompensacyjny. Przysługuje ci on również wtedy, jeśli jesteś wdową lub wdowcem po tych osobach, to przysługuje Ci dodatek kompensacyjny.

Aby otrzymywać te dodatki, trzeba złożyć do ZUS wniosek

Kwoty dodatku kombatanckiego oraz dodatku kompensacyjnego są podwyższane co roku przy waloryzacji świadczeń. Dodatek kompensacyjny wynosi 15% dodatku kombatanckiego.

Obecnie to 294,39 zł i 44,16 zł.

Dodatek do emerytury za tajne nauczanie

Taki dodatek ZUS przyzna osobie, która jest nauczycielem i spełnia przynajmniej jeden z poniższych warunków:

• w czasie okupacji podczas II wojny światowej prowadziłeś tajne nauczanie,
• przed 1 września 1939 r. nauczałeś w języku polskim w szkołach polskich na terenie III Rzeszy Niemieckiej lub byłego Wolnego Miasta Gdańska.

W tym celu też trzeba złożyć wniosek.

Kwota dodatku za tajne nauczanie ulega podwyższeniu przy zastosowaniu wskaźnika waloryzacji emerytur i rent – od miesiąca, w którym jest przeprowadzana waloryzacja.

Aktualnie dodatek ten wynosi 294,39 zł.

Dodatek do emerytury dla przymusowo zatrudnianych

Świadczenie pieniężne dla byłych żołnierzy przymusowo zatrudnianych przysługuję osobom, które były:

• żołnierzem zastępczej służby wojskowej i w latach 1949–1959 zostałeś przymusowo zatrudniony w kopalniach węgla, kamieniołomach lub w zakładach pozyskiwania i wzbogacania rud uranowych,
• żołnierzem z poboru w 1949 r. wcielonym do ponadkontyngentowych brygad „Służby Polsce” i zostałeś przymusowo  zatrudniony w kopalniach węgla i kamieniołomach,
• żołnierzem przymusowo zatrudnionym w batalionach budowlanych w latach 1949–1959.

Świadczenie jest przyznawane na wniosek i wypłacane co miesiąc z emeryturą lub rentą,

Świadczenie przysługuje bez względu na okres trwania przymusowego zatrudnienia, w kwocie równej kwocie dodatku kombatanckiego. Kwota świadczenia pieniężnego ulega podwyższeniu przy zastosowaniu wskaźnika waloryzacji emerytur i rent od miesiąca, w którym jest przeprowadzana waloryzacja.

Aktualnie wynosi 294,39 zł.

Dodatek do emerytury weterana poszkodowanego

Jeżeli pobierasz emeryturę lub rentę i masz status weterana poszkodowanego, ZUS może przyznać Ci taki dodatek.

Weteranem poszkodowanym jest osoba, która na podstawie skierowania brała udział w działaniach poza granicami państwa (np. w misji pokojowej lub stabilizacyjnej) i doznała uszczerbku na zdrowiu w następstwie wypadku pozostającego w związku z tymi działaniami albo choroby nabytej podczas wykonywania tych działań gdy z ich tytułu przyznano jej świadczenia odszkodowawcze.

Dodatek do emerytury przyznawany jest na wniosek. Podstawą do jego obliczenia jest kwota najniższej emerytury, a wysokość dodatku zależy od ustalonego  procentu uszczerbku na zdrowiu (od 10 do 80 proc. podstawy wymiaru).

Dodatek do emerytury deportowanych

Świadczenie pieniężne dla osób deportowanych do pracy przymusowej oraz osadzonych w obozach pracy przez III Rzeszę i ZSRR dotyczy osób, które podlegały represjom (tzw. osób represjonowanych).

Aby je otrzymywać, trzeba złożyć wniosek.

Wysokość świadczenia pieniężnego dla osób deportowanych zależy od liczby pełnych miesięcy pracy przymusowej. Przysługuje za każdy miesiąc pracy (co najmniej 6 miesięcy), nie więcej jednak niż za 20 miesięcy pracy. Świadczenie pieniężne dla osób deportowanych jest co roku podwyższane (waloryzowane).

Aktualnie jego wysokość mieści się w granicach od 14,76 zł do 279,71 zł.

Dodatki do emerytury dla cywilnych ofiar wojny

Świadczenie pieniężne dla osób będących cywilnymi niewidomymi ofiarami działań wojennych

Przysługuje ono osobom, które są cywilną niewidomą ofiarą działań wojennych. By je otrzymywać trzeba złożyć wniosek.

Świadczenie jest równe wysokości renty socjalnej, która wynosi tyle co najniższa emerytura. Co roku podwyższane jest od miesiąca w którym przeprowadzana jest waloryzacja.

Osoba uprawniona do świadczenia dla cywilnych niewidomych ofiar działań wojennych, która ma orzeczoną przez lekarza orzecznika ZUS niezdolność do samodzielnej egzystencji, dodatkowo ma prawo do wyższego dodatku pielęgnacyjnego – jego wysokość ulega zwiększeniu o 50%.

Jakie jeszcze dodatki do emerytury? Ryczałt lub ekwiwalent

Ponadto wielu grupom pobierającym emerytury lub renty przysługują świadczenia typu ryczałt lub ekwiwalent. Oto one

Ryczałt energetyczny

Ryczałt energetyczny przysługuje osobom, które są:

• kombatantem i inną osobą uprawnioną,
• żołnierzem zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnianym w kopalniach węgla, kamieniołomach oraz zakładach pozyskiwania rud uranowych i batalionach budowlanych,
• wdową lub wdowcem – emerytem i rencistą, pozostałym po kombatantach i innych osobach uprawnionych,
• wdową po żołnierzach przymusowo zatrudnianych, pobierającą emeryturę lub rentę.

Ryczałt ten przyznawany jest na wniosek. Aktualnie wynosi on 255,17 zł.

Ekwiwalent pieniężny z tytułu prawa do bezpłatnego węgla

Ekwiwalent pieniężny z tytułu prawa do bezpłatnego węgla przysługuje:

• osobom, które uzyskały emeryturę i rentę przed 1 stycznia 2007 r. i były wtedy uprawnione do bezpłatnego węgla z kopalń całkowicie zlikwidowanych,
• wdowom, wdowcom i sierotom mającym ustalone prawo do renty rodzinnej po byłym pracowniku kopalń całkowicie zlikwidowanych.

Ekwiwalent przyznawany jest na wniosek. Wyliczany jest następująco. Mnożona jest ilość przyznanego węgla (maksymalnie 3 tony) przez przeciętną cenę zbytu węgla ustalaną i ogłaszaną każdego roku przez Ministra Energii do 20 stycznia w „Monitorze Polskim”.

Ekwiwalent pieniężny z tytułu prawa do bezpłatnego węgla dla osób uprawnionych z przedsiębiorstw robót górniczych

Z takiego ekwiwalentu dla odmiany mogą skorzystać:

• emeryci i renciści, którzy pobierali bezpłatny węgiel od przedsiębiorstw robót górniczych albo przeszli na emeryturę lub rentę z tych przedsiębiorstw oraz
• wdowy, wdowcy i sieroty pobierający rentę rodzinną po byłych pracownikach przedsiębiorstw robót górniczych.

Ci, którzy mają prawo do bezpłatnego węgla na podstawie Układu zbiorowego pracy dla pracowników zakładów górniczych z dnia 21 grudnia 1991, uzyskali emeryturę lub rentę przed 1 stycznia 2007, a po 31 grudnia 2001 nie pobrali ekwiwalentu. Także wdowy, wdowcy i sieroty, którzy pobierają rentę rodzinną po byłych pracownikach przedsiębiorstw robót górniczych – niezależnie od tego, od kiedy mają prawo do renty rodzinnej.

Ekwiwalent przyznawany jest na wniosek, a jego wysokość wylicza się w taki sposób, iż mnożona jest ilość przyznanego węgla (maksymalnie 3 tony) przez przeciętną cenę zbytu węgla ustalaną i ogłaszaną każdego roku przez Ministra Energii do 20 stycznia w „Monitorze Polskim”.

Ekwiwalent pieniężny dla byłych pracowników kolejowych

Jeśli jesteś byłym pracownikiem kolei, sprawdź, czy przysługuje ci ekwiwalent pieniężny za prawo do bezpłatnego węgla (czyli deputat węglowy).

Deputat to część wynagrodzenia za pracę dostarczona w naturze. Byłym pracownikom kolejowym możemy wypłacić deputat węglowy w formie ekwiwalentu pieniężnego. Ekwiwalent ten to równowartość pieniężna 1800 kg węgla kamiennego rocznie.

Jeżeli byłeś pracownikiem kolejowym i korzystałeś z deputatu węglowego w czasie Twojego zatrudnienia, a prawo do Twojej emerytury lub renty powstało z tytułu tego zatrudnienia, możesz otrzymać deputat węglowy w formie ekwiwalentu pieniężnego.

Deputat węglowy przysługuje także członkom rodziny byłego pracownika kolejowego, którzy pobierają po nim rentę rodzinną.

Ekwiwalent wypłacany jest na wniosek, a jego wysokość ustalana jest w dość skomplikowany sposób. Wysokość wypłaty ZUS wylicza na podstawie przeciętnej średniorocznej ceny detalicznej 1000 kg węgla kamiennego w roku, który poprzedza rok wypłaty ekwiwalentu. Cenę tę – do 20 stycznia każdego roku – ogłasza prezes Głównego Urzędu Statystycznego w komunikacie i publikuje w „Monitorze Polskim”. Koryguje ją przy tym o przewidywany w ustawie budżetowej średnioroczny wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych dla gospodarstw domowych emerytów i rencistów na dany rok.

Listen on Spreaker.