Gdy święto wypada w sobotę, pracownikowi zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę należy się tak zwany dodatkowy dzień urlopowy – dzień wolny za święto przypadające w sobotę. Kiedy ten dzień można wykorzystać i czy pracodawca musi udzielić wolnego w terminie wskazanym przez pracownika?

Spis treści

1. Kiedy należy się dzień wolny za święto
2. Okres rozliczeniowy czasu pracy: ile wynosi
3. Czy pracodawca musi udzielić wolnego dnia za święto w sobotę

Zwyczajowo w większości firm jest przyjęte, że jeśli święto przypada w sobotę, to gdy to jest możliwe ze względów organizacyjnych pracodawca zarządza dzień wolny dla wszystkich w przeddzień takiego święta albo zaraz potem. A co gdy firma musi funkcjonować także w piątek i w poniedziałek?

Kiedy należy się dzień wolny za święto

Prawo pracy – konkretnie art. 130 kodeksu pracy – stanowi, że jeśli święto wypada w sobotę to pracownikowi zatrudnionemu w ramach pięciodniowego tygodnia pracy pracodawca jest zobowiązany udzielić innego dnia wolnego w ramach tego samego okresu rozliczeniowego.

Okresy rozliczeniowe zależą od systemu czasu pracy przyjętego w danej firmie i zazwyczaj są uregulowane w regulaminie pracy.

W praktyce bezdyskusyjne jest prawo do tego dodatkowego dnia wolnego, bowiem potwierdził je nawet w 2012 roku wyrok Trybunału Konstytucyjnego. Dlatego właśnie wolne za święto przypadające w sobotę nazywane jest często dodatkowym dniem urlopowym.

W 2023 roku taki dodatkowy dzień urlopowy należy się tylko raz, bowiem wyłącznie w sobotę 11 listopada wypada dzień świąteczny – Święto Niepodległości Polski.

Okres rozliczeniowy czasu pracy: ile wynosi

Co do zasady okres rozliczeniowy czasu pracy nie powinien być dłuższy niż cztery miesiące. W praktyce pracodawcy najchętniej stosują kwartalne okresy rozliczeniowe lub miesięczne okresy rozliczeniowe.

Jeśli więc pracodawca nie zarządził wolnego dnia od pracy za święto przypadające w sobotę dla wszystkich w tym samym terminie – np. w piątek 10 listopada albo w poniedziałek 13 listopada – sprawdź jaki okres rozliczeniowy czasu pracy obowiązuje w twojej firmie.

Jeśli jest to okres miesięczny, to dzień wolny za 11 listopada pracodawca powinien ci „oddać” do końca listopada. Przy czym nic nie stoi na przeszkodzie, by za porozumieniem dodatkowy dzień urlopowy za sobotę 11 listopada wykorzystać w pierwszych dniach tego miesiąca.

Analogicznie będzie w przypadku gdy w firmie obowiązują trzymiesięczne okresy rozliczeniowe czasu pracy, na dodatek pokrywające się z kwartałami. Wtedy dodatkowy dzień urlopowy powinien być przyznany do końca grudnia, ale możliwe jest też udzielenie go z wyprzedzeniem – począwszy już od 2 października (1 października 2023, jak wiadomo, wypada w niedzielę).

Czy pracodawca musi udzielić wolnego dnia za święto w sobotę

Musi – jak już o tym była mowa, wynika to z kodeksu pracy. Podobnie jak za inne naruszenia praw pracowniczych, pracodawca za odmowę udzielenia dodatkowego dnia urlopowego za święto przypadające w sobotę, w tym samym okresie rozliczeniowym czasu pracy ponosi odpowiedzialność.

Za naruszenia przepisów dotyczących czasu pracy inspektor pracy może pracodawcę ukarać mandatem w wysokości 2 tys. zł, a jeśli zjawisko to ma powszechniejszy charakter, może wnieść sprawę o ukaranie pracodawcy grzywną w sądzie pracy – górna granica takiej kary wynosi wtedy 30 tys. zł.

Jak widać kary są surowe i zazwyczaj z wykorzystaniem dnia wolnego za święto przypadające w sobotę nie ma większych problemów. Pracodawcy są świadomi tego obowiązku i w miarę swoich możliwości starają się postępować elastycznie, idąc na rękę pracownikowi. Do tego stopnia, że znane są przypadki, że gdy święto wypada w sobotę w okresie gdy konkretny pracownik ma w planie wykorzystanie urlopu wypoczynkowego, pracodawca wyraża zgodę na dołączenie tego, było nie było dodatkowego dnia urlopowego, do czasu trwania dłuższego urlopu.