Podstawowy zarys interakcji między współczesnymi ludźmi a neandertalczykami jest obecnie dobrze ugruntowany. Obaj weszli w kontakt, gdy współcześni ludzie rozpoczęli swoją ekspansję poza Afrykę, która miała miejsce około 60 000 lat temu. Ludzie przejęli część DNA neandertalczyka poprzez krzyżowanie się, podczas gdy populacja neandertalczyków, zawsze dość mała, została zmieciona przez fale nowych przybyszów.

Ale są pewne aspekty tego ogólnego obrazu, które nie do końca pokrywają się z danymi. Podczas gdy ładnie wyjaśnia to fakt, że sekwencje neandertalskie są o wiele bardziej powszechne w populacjach nieafrykańskich, nie bierze pod uwagę faktu, że każda populacja afrykańska, którą badaliśmy, ma DNA, które pasuje do DNA neandertalczyka.

Badanie opublikowane w czwartek twierdzi, że wiele z tego dopasowania nastąpiło, ponieważ wczesna populacja ludzi współczesnych również opuściła Afrykę i krzyżowała się z neandertalczykami. Jednak w tym przypadku rezultatem było wprowadzenie współczesnego ludzkiego DNA do populacji neandertalczyków. Badanie pokazuje, że to DNA odpowiada za dużą część różnorodności genetycznej neandertalczyków, co sugeruje, że ich populacja była jeszcze mniejsza, niż sugerowały wcześniejsze szacunki.

Wczesne wyjście z Afryki

To badanie nie jest pierwszym, które sugeruje, że współcześni ludzie i ich geny spotkały neandertalczyków na długo przed naszą główną ekspansją poza Afrykę. Kluczem do zrozumienia tego jest genom neandertalczyka z regionu Ałtaju na Syberii, który pochodzi sprzed około 120 000 lat. Było to na długo przed tym, jak współcześni ludzie wyszli poza Afrykę, jednak jego genom ma pewne regiony, które doskonale pasują do genomu ludzkiego, ale nie występują w linii denisowiańskiej.

Jednym z wyjaśnień jest to, że są to segmenty DNA neandertalczyka, które później zostały przejęte przez populację, która rozprzestrzeniła się poza Afrykę. Problem z tym poglądem polega na tym, że większość tych sekwencji pojawia się również w populacjach afrykańskich. Tak więc badacze wysunęli pomysł, że populacja przodków współczesnych ludzi opuściła Afrykę około 200 000 lat temu, a część jej DNA została zachowana przez syberyjskich neandertalczyków. Jest to zgodne z niektórymi znaleziskami kopalnymi, które umieszczają anatomicznie współczesnych ludzi na Bliskim Wschodzie mniej więcej w tym samym czasie.

Istnieje jednak alternatywne wyjaśnienie: część populacji, która 60 000 lat temu wyemigrowała z Afryki i przejęła DNA neandertalczyków, powróciła do Afryki, zabierając ze sobą DNA neandertalczyków. Doprowadziło to do tego, że niewielka część DNA neandertalczyków przetrwała w populacjach afrykańskich.

Aby wyjaśnić tę kwestię, zespół badawczy z Uniwersytetu Princeton skupił się na DNA neandertalczyka znalezionym u Afrykanów, wykorzystując fakt, że obecnie dysponujemy znacznie większą liczbą kompletnych genomów ludzkich (około 2000 z nich).

Praca opierała się na prostej hipotezie. Wszystkie nasze prace nad DNA neandertalczyków wskazują, że ich populacja była stosunkowo niewielka, a zatem miała mniejszą różnorodność genetyczną niż współcześni ludzie. Jeśli tak jest, to dodanie współczesnego ludzkiego DNA do populacji neandertalczyków powinno zwiększyć jej różnorodność genetyczną. Jeśli tak, to fragmenty DNA „neandertalczyka” znalezione w populacjach afrykańskich powinny obejmować niektóre z bardziej zróżnicowanych regionów genomu neandertalczyka.