• Miało być przed Euro 2012, ale będzie 10 grudnia roku… 2023. Właśnie tego dnia regularnie kursujące pociągi po raz pierwszy pojawią się pod lotniskiem w Pyrzowicach.
• Na inwestycję cały region czekał kilkanaście lat. Wciąż jednak nie można mówić o pełnym sukcesie. Z lotniska Katowice Airport nie można bowiem – jeszcze – bezpośrednio dojechać pociągiem do Katowic.
• Niemniej znajdujące się w Pyrzowicach lotnisko ostatecznie kończy z niechlubnym przydomkiem „jedynego dużego portu regionalnego bez kolei”.

W niedzielę 10 grudnia, kwadrans po północy z Częstochowy odjedzie pociąg Kolei Śląskich, którego docelową stacją będą Tarnowskie Góry. Po drodze, planowo o godz. 1:14, dojdzie jednak do historycznego wydarzenia – pociąg regularnych kolei zatrzyma się pod lotniskiem Katowice-Pyrzowice, na nowiutkim dworcu kolejowym.

– Do tej pory katowickie lotnisko było jedynym dużym polskim portem regionalnym, do którego nie można było dojechać koleją. Pojawienie się takiej możliwości jest ważne, nie tylko z perspektywy osób latających z Pyrzowic, ale także pracowników. Coraz większym wyzwaniem jest dla nas zapewnienie na parkingach kilkuset miejsc postojowych dla osób pracujących w Katowice Airport. Znacząca część z około 4,5 tys. pracowników zatrudnionych na terenie portu mieszka w pobliżu linii nr 182 – mówi Artur Tomasik, prezes Górnośląskiego Towarzystwa Lotniczego, zarządzającego portem lotniczym.

Zgodnie z szacunkami przekazanymi przez prezesa Tomasika już w 2028 roku z katowickiego lotniska będzie korzystało około 8 mln pasażerów rocznie i zatrudnionych będzie tutaj około 7 tysięcy ludzi.

– Jestem przekonany, że podobnie, jak to było po uruchomieniu do Pyrzowic pięciu metrolinii autobusowych, również po otwarciu linii kolejowej duża część pracowników skorzysta z nowej możliwości dojazdu do portu transportem zbiorowym. Myślę, że to właśnie pracownicy lotniska zapewnią stałe i znaczące potoki pasażerskie przechodzące przez stację „Pyrzowice Lotnisko” – mówi Artur Tomasik.

Dworzec jest nowy. Plany jego wybudowania mają… 17 lat

Władze lotniska, ale także władze województwa i wielu miast, regionalni parlamentarzyści i wreszcie pasażerowie – zarówno lotniska jak i okolicznych gmin – czekali na ten moment od wielu lat. Wszakże dworzec kolejowy pod lotniskiem w Pyrzowicach, do którego prowadzi nowoczesna infrastruktura kolejowa, był oczekiwany co najmniej od 2006 r.

To właśnie w tamtym roku Polska rozpoczęła starania o organizację Mistrzostw Europy 2012 w piłce nożnej (organizację imprezy przyznano nam w 2007 r.). I w tym samym roku pojawiły się m.in. gwarancje rządowe dotyczące wielkich inwestycji w infrastrukturę. Na tej liście znalazła się także koncepcja szybkiego połączenia kolejowego Katowice Airport ze stolicą aglomeracji śląskiej.

Na pierwsze opóźnienia w realizacji tego celu miało też wpływ m.in. skreślenie Stadionu Śląskiego z listy gospodarzy Euro 2012, przez co impreza ominęła województwo śląskie. Wszyscy w regionie nie zmienili jednak zdania, że kolej z Katowic do Pyrzowic powstać powinna. I to jak najszybciej.

Budować od nowa czy remontować to, co już mamy? Długo nie było zgody

Kolejne opóźnienia to także m.in. brak zgody, co do tego, którędy poprowadzić drogę kolejową do Pyrzowic. Był nawet pomysł, aby „przeciąć” na pół część województwa śląskiego na północ od Katowic i nowym szlakiem poprowadzić super-szybką kolej do lotniska. Podróż miała trwać nawet tylko 20 minut.

Za tym rozwiązaniem optowały władze lotniska, którym zależało na szybkim połączeniu z centrum regionu. Chciało tego także miasto Piekary Śląskie, w którym pociągów nie ma w ogóle.

Protestowały za to władze mniejszych gmin, które znalazły się na trasie kolei – nie chciały być „rozjechane” na pół, tym bardziej że jednocześnie trwał proces budowy nieistniejącej wówczas Autostrady A1.

Protestowały także – a może przede wszystkim – takie miasta, jak Tarnowskie Góry i Zawiercie. Przypominały, że przecież łączy je już wybudowana linia, o numerze 182, która przechodzi przez Pyrzowice.

Już poniesiono ogromne koszty, choć do osiągnięcia celu brakuje sporo

Ostatecznie ta właśnie koncepcja została zrealizowana, choć poprzedziło ją wieloletnie planowanie. Wreszcie, po ponad trzech latach prac budowlanych, odbudowaniu 30 km torów, zelektryfikowaniu niemal 50 km linii oraz wybudowaniu nowych peronów i dworca, będzie można dojechać do lotniska w Pyrzowicach.

Koszt powyższych działań wyniósł 660 mln zł netto. Na teraz nie możemy jednak mówić o pełnym sukcesie. Pamiętajmy, że pierwotnym założeniem był dowóz pasażerów samolotów do centrum regionu, czyli do Katowic. To jednak nie jest jeszcze możliwe.

PKP PLK prowadzi obecnie prace na połączeniu kolejowym Katowice-Tarnowskie Góry, a to właśnie tamtędy mają jeździć pociągi do Pyrzowic. Te prace mają się zakończyć w roku 2024, ale… za chwilę zaczną się kolejne.

Zarządca sieci kolejowej planuje bowiem przebudowę węzła komunikacyjnego wokół Katowic. Te prace mają potrwać od 3 do nawet 4 lat. Nie uniemożliwią one realizacji pociągów jadących do, i z lotniska, jednak utrudnią spełnienie idei o tym, aby to połączenie było naprawdę szybkie.

10 par pociągów dziennie – to na początek. Nie do Katowic, a do Częstochowy

Pod koniec października podpisana została umowa, zgodnie z którą przewoźnikiem na trasie do lotniska w Pyrzowicach zostaną do 2030 r. Koleje Śląskie. Pociągi będą jeździły na trasie z Częstochowy do Tarnowskich Gór – każdego dnia po 10 pociągów dla każdego kierunku.

Od poniedziałku 11 grudnia pociągi z Częstochowy będą odjeżdżały w godzinach:

• 00.15
• 03.01
• 05.05
• 07.34
• 10.30
• 13.22
• 15.17
• 17.26
• 18.59
• 21.20

Czas przejazdu do lotniska zajmie od 58 minut do 1 godziny i 3 minut. Jeżeli zaś chodzi o pociągi powrotne, czyli ruszające z Tarnowskich Gór, rozkład wygląda następująco:

• 00.11
• 02.09
• 05.26
• 07.40
• 09.13
• 12.00
• 15.24
• 17.25
• 19.06
• 21.28

W tym przypadku podróż do lotniska ma trwać około 17 minut.

Choć wciąż nie dojedziemy do Katowic, już obecna linia kolejowa daje lotnisku duże możliwości

Artur Tomasik zwraca także uwagę, że kluczowym elementem w planach inwestycyjnych Górnośląskiego Towarzystwa Lotniczego jest integracja trzech rodzajów transportu: lotniczego, kolejowego i drogowego. Do 2028 r. w Katowice Airport powstanie nie tylko nowy główny terminal pasażerski, ale także multimodalne centrum przesiadkowe zlokalizowane pomiędzy nowym terminalem a stacją kolejową. Te trzy obiekty zostaną połączone tunelem mierzącym około 250 metrów.

– Z perspektywy Górnośląskiego Towarzystwa Lotniczego oddanie do użytku linii kolejowej nr 182 ma też duże znaczenie biznesowe. Aktualnie realizujemy dofinansowany ze źródeł Unii Europejskiej projekt budowy multimodalnego węzła przeładunku towarów i paliw w oparciu o bocznicę kolejową. Całkowity budżet tego przedsięwzięcia szacowany jest na 95,5 mln zł, z tego do 50 proc. kosztów kwalifikowanych będzie stanowiła dotacja z Unii Europejskiej w ramach Instrumentu „Łącząc Europę” (CEF) 2021-2027 Military Mobility – mówi Artur Tomasik.

Nie ukrywa także, że jednym z kluczowych argumentów, który pozwolił przekonać unijnych urzędników do tego projektu, był ten, mówiący o tym, że paliwo do węzła będzie transportowane koleją.

Materiał chroniony prawem autorskim – zasady przedruków określa regulamin.