SAN DIEGO — W 1958 roku Ameryka podzieliła się tajną technologią, która umożliwiła Wielkiej Brytanii po raz pierwszy rozmieszczenie okrętów podwodnych o napędzie atomowym. W tym tygodniu oba kraje połączyły siły z trzecim mocarstwem, aby podpisać nowe porozumienie, które według brytyjskich dowódców wojskowych jest równie głębokie.

Pakt obronny AUKUS — Australia, Wielka Brytania, Stany Zjednoczone — to trójstronny program współpracy, który zasadniczo wprowadza tych pierwszych do podklubu nuklearnego, jednocześnie rozszerzając zasięg Wielkiej Brytanii i Ameryki na region Pacyfiku, który szybko staje się kluczowym globalnym teatrem w nadchodzącym stuleciu.

Podkreśla to niemal oszałamiającą zmianę punktu ciężkości dla Wielkiej Brytanii, gdy urzędnicy starają się ponownie rozważyć i ponownie skalibrować miejsce Wielkiej Brytanii na świecie po Brexicie.

W poniedziałek, gdy Sunak był w San Diego w Kalifornii, aby podpisać wieloletnią, wielomiliardową umowę wraz z prezydentem Joe Bidenem i premierem Australii Anthonym Albanese, brytyjski minister spraw zagranicznych James Cleverly był w Izbie Gmin, aby odsłonić brytyjską zaktualizowany przez rząd Zintegrowany Przegląd (IR) — obszerny dokument dotyczący polityki obronnej i zagranicznej, określający priorytety zagraniczne na nadchodzące lata.

Minęły niemal dwa lata co do dnia, odkąd opublikowano oryginalne IR – okres, w którym, jak powiedziało POLITICO trzech wyższych urzędników politycznych i wojskowych, wiele się zmieniło.

Jeden z urzędników państwowych, który pomagał w opracowaniu strategii, powiedział, że pierwotna recenzja zawierała zarówno optymistyczny scenariusz dotyczący przyszłości współpracy międzynarodowej, jak i bardziej negatywną wersję dotyczącą „nasilania się konkurencji między państwami”.

„Prostym faktem jest to, że w ciągu ostatnich kilku lat nasiliła się ta bardziej negatywna wersja konkurencji międzypaństwowej” – powiedział urzędnik. „I poszło nawet szybciej niż ocena, którą umieściliśmy w poprzednim IR”.

Najbardziej oczywistą zmianą była inwazja Rosji na Ukrainę w lutym 2022 r., która poważnie nadwyrężyła brytyjskie zasoby wojskowe i przyczyniła się do szoku energetycznego odczuwalnego w każdym gospodarstwie domowym w Wielkiej Brytanii, jednocześnie skupiając stolice od Warszawy po Waszyngton na wartości NATO.

Chiny wyzwanie

Ale także Chiny przeskoczyły wyżej w hierarchii problemów, którymi należy się zająć – a Wielka Brytania i jej sojusznicy ustalili, że najlepszą odpowiedzią po latach nieudanych prób budowania mostów jest proaktywne budowanie sojuszu obronnego.

„Widzieliśmy rosnący chiński autorytaryzm i asertywność za granicą” – powiedział ten sam urzędnik. „NATO uznaje i dostosowuje się do wyzwania Chin bardziej niż kiedykolwiek wcześniej”.

Służby wywiadowcze zarówno w USA, jak i Wielkiej Brytanii zgadzają się, że chiński przywódca Xi Jinping nie jest już aktorem logicznym, do którego się przyzwyczaili, powiedział wysoki rangą przedstawiciel zaangażowany w ustalanie polityki zagranicznej Wielkiej Brytanii. Osoba ta opisała, jak w przeszłości, pomimo całej kruchości relacji, można było liczyć na to, że Xi będzie działał racjonalnie, co czyniło go stosunkowo łatwym w obsłudze. Ale jego ostatnie przemówienia i działania wydają się bardziej ideologiczne, powiedzieli, i wydaje się bardziej autorytarny w kraju i asertywny za granicą.

Jeden z cytowanych powyżej wysokich urzędników wojskowych powiedział, że spodziewa się, że chińskie okręty podwodne prawdopodobnie wkrótce będą operować bliżej wód europejskich. Jako kluczowe czynniki wymienili topnienie czap lodowych, ułatwiające nawigację po trasach oraz bardziej agresywne podejście obecnego reżimu.

A to oznaczało, że Wielka Brytania nie mogła po prostu przeczekać „przechylania się” w kierunku regionu Indo-Pacyfiku, które Waszyngton już rozpoczął.

Stan Pacyfiku

Dla Amerykanów umowa AUKUS oznacza, że ​​Stany Zjednoczone mogą teraz mieć dalszą, potężną obecność na Pacyfiku, której inaczej by brakowało, ponieważ Chiny nadal rosną w siłę i władzę w nadchodzących latach i dziesięcioleciach.

Malcolm Chalmers, zastępca dyrektora londyńskiego think-tanku Royal United Services Institute (RUSI), powiedział: „Wielkim strategicznym dylematem, z jakim borykają się Stany Zjednoczone, jeśli chodzi o prowadzenie wojny z Chinami, jest to, że region jest bardzo daleko z Ameryki, ale bardzo blisko Chin. Im bardziej Stany Zjednoczone mogą skierować do przodu dużą część swoich sił, tym lepiej. Daje im to znacznie większą dostępność operacyjną, gdyby wojna miała rozpocząć się w krótkim czasie. Z australijskiego punktu widzenia zapewnia im to większą widoczność amerykańskiej gwarancji, którą przyjęliby z zadowoleniem”.

Jeden z amerykańskich okrętów podwodnych, USS Asheville, operuje już w australijskim porcie, a zgodnie z warunkami umowy AUKUS Royal Navy ma po raz pierwszy rozmieścić się w Australii w 2027 roku.

W nadchodzącej dekadzie, gdy w Barrow-in-Furness w Cumbrii rozpoczną się prace nad zaprojektowanym przez Brytyjczyków okrętem podwodnym SSN-AUKUS, wykorzystującym technologię amerykańską i przeznaczonym do Canberry, patrole brytyjskich i amerykańskich okrętów podwodnych będą zwyczajowo korzystać z australijskich portów . Personel ze wszystkich trzech marynarek wojennych zostanie osadzony na statkach drugiej strony, gdy rozpocznie się intensywne szkolenie wymagane do obsadzenia nuklearnej łodzi podwodnej.

Dla Wielkiej Brytanii, która oderwała się od Unii Europejskiej, dalsze zbliżenie się do Stanów Zjednoczonych i ich sojuszników stało się nagle koniecznością. AUKUS łączy oba narody razem z ich australijskim partnerem w sposób, jakiego być może nie widziano od czasów drugiej wojny światowej. Nic dziwnego, że urzędnicy na szczycie brytyjskiego rządu i wojska postrzegają pakt jako wielki dyplomatyczny zamach stanu.

Chalmers powiedział, że połączenie z Australijczykami w celu opracowania nowej generacji łodzi podwodnej było mądrym posunięciem: „Z brytyjskiego punktu widzenia bardzo trudno jest kupić te bardzo drogie, wysoce zaawansowane platformy bez międzynarodowej współpracy… Logika wskazuje na współpracę z innymi średniej wielkości kumplami.

Daleko od domu

Ale plan ma krytyków. Niektórzy pytają, dlaczego Wielka Brytania wydaje tak dużo pieniędzy i personelu na odległy region, skoro na Ukrainie toczy się wielka wojna.

Inni wątpią, czy Wielka Brytania jest w stanie zrealizować zamówienia dla Australii, kiedy jej przemysł obronny jest już przeciążony i grozi „drenażem mózgów” ekspertów kuszonych wyższymi zarobkami w Down Under. Biorąc pod uwagę, że armia brytyjska znosi spadek liczebności, który według niektórych jest nie do utrzymania, hojne wydatki na okręty podwodne mogą wydawać się luksusem, na który Wielka Brytania nie może sobie pozwolić.

Rzeczywiście, szefowie marynarki wojennej naciskają na rząd, aby zwiększył liczbę brytyjskich okrętów podwodnych z obecnych siedmiu do aż 19. Jest to lista życzeń, zważywszy, że każda łódź przewozi £1,5 miliarda dolarów, z czego otwarcie śmiał się jeden z urzędników z Downing Street, kiedy pomysł pojawił się podczas podróży Sunaka do San Diego w tym tygodniu.

Szefowie obrony twierdzą jednak, że członkostwo w AUKUS i zaangażowanie w regionie Pacyfiku są drogie, a sojusze i porozumienia wielostronne to droga na przyszłość. Jeden z urzędników ds. obrony zasugerował, że brak tworzenia podobnych zaufanych partnerstw może ostatecznie oznaczać upadek Chin.

Urzędnik, który pomagał sporządzić RM, powiedział: „Prześcignąć konkurencję i współpracę z tymi, którzy chcą zakwestionować nasze podstawowe interesy, oraz [deliver] naszego większego zainteresowania otwartym, dobrze prosperującym, stabilnym porządkiem międzynarodowym, będziemy musieli skuteczniej współpracować z sojusznikami i partnerami. Będziemy również musieli wydać większą część zasobów narodowych na obronę”.

Cytowany wyżej wysoki rangą wojskowy dodał: „Od wielu lat chińskie podejście filozoficzne opiera się na oddzieleniu. [Beijing believes] tylko słabe państwa łączą się w sojusze.

„Ale jeśli te sojusze rosną w zakresie kompetencji i wzajemnego zaangażowania, to ogólny efekt zaczyna przeciwdziałać strategii oddzielenia. Zaczyna przeciwdziałać ich możliwości wpływania na to, co chcą zrobić. Jeśli świat się dostosuje, w rzeczywistości Chiny przegrają debatę na temat zdolności, ponieważ ich jedyną odpornością są one same”.

Świat Sunaka

Jeśli chodzi o Sunaka, premier widzi ubiegłotygodniową wizytę we Francji, gdzie spotkał się z prezydentem Emmanuelem Macronem, a następnie jego podróż do San Diego, jako przykłady jego wizji nowego miejsca Wielkiej Brytanii na świecie.

Wielka Brytania może już nie być częścią UE, ale w szczególności Francja pozostaje kluczowym partnerem, zwłaszcza w sprawach wojskowych, a prywatnie premier jest zjadliwy w stosunku do niesławnej dwuznaczności swojej poprzedniczki Liz Truss podczas konkursu konserwatywnego przywództwa w 2022 r. o to, czy Paryż był „przyjacielem”.

Wydaje się, że posiniaczone uczucia Macrona po odrzuceniu go przez Australię na rzecz AUKUS zostały uspokojone.

Formułowanie sojuszy z przyjaznymi narodami, z Wielką Brytanią w porozumieniu ze Stanami Zjednoczonymi i sympatycznymi przyjaciółmi, w tym Japonią, Kanadą i Koreą Południową, podczas gdy narody europejskie wciąż są blisko siebie, wydaje się być dobrym rozwiązaniem dla Sunaka. Osoby, z którymi POLITICO rozmawiało, wymieniały jego starania o członkostwo Wielkiej Brytanii w dużej transpacyficznej umowie handlowej, w której uczestniczy wiele głównych gospodarek regionu, z Chinami na zewnątrz, jako kolejny przykład przechyłu.

Rzeczywiście, w miarę jak Chiny stawiają na Tajwan, wysocy urzędnicy brytyjscy uważają, że kraje takie jak Sri Lanka czy RPA – które mogły być kuszone inwestycjami gotówkowymi z Pekinu – zaczynają odczuwać, że przystąpienie do tych sojuszy kierowanych przez USA jest krokiem mniej ryzykownym.

Przyszłość wygląda na bardziej skomplikowaną i potencjalnie bardziej niebezpieczną, niż pokazały ostatnie dziesięciolecia. Dla Wielkiej Brytanii posiadanie przyjaciół związanych bliskimi więzami wojskowymi i geodyplomatycznymi sprawia, że ​​ten niepewny świat wydaje się mniej zniechęcający.

Cristina Gallardo relacjonowała z Londynu.