MEKSYK (AP) – Dżungla między Kolumbią a Panamą, niegdyś prawie nieprzenikniona dla migrantów udających się na północ z Ameryki Łacińskiej, stała się w tym roku szybka, ale wciąż zdradliwa autostrada dla setek tysięcy ludzi z całego świata.

Kierowani kryzysami gospodarczymi, represjami i przemocą ze strony rządu, migranci z Chiny na Haiti postanowiliśmy zaryzykować trzy dni głębokiego błota, rwących rzek i bandytów. Przedsiębiorczy miejscowi oferowali przewodników i tragarzy, zakładali kempingi i sprzedawali migrantom zaopatrzenie, używając kolorowych opasek na rękę, aby sprawdzić, kto za co zapłacił.

Dzięki mediom społecznościowym i kolumbijskiej przestępczości zorganizowanej ponad 506 000 migrantów – prawie dwie trzecie Wenezuelczyków – przekroczył dżunglę Darien do połowy grudnia dwukrotnie więcej niż 248 000, co ustanowiło rekord w roku poprzednim. Przed rokiem rekord w 2016 r. wynosił zaledwie 30 000.

Dana Graber Ladek, szefowa Międzynarodowej Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Migracji w Meksyku, stwierdziła, że ​​tegoroczne przepływy migracyjne przez region to „historyczne liczby, których nigdy wcześniej nie widzieliśmy”.

Nie dotyczyło to tylko Ameryki Łacińskiej.

W tym roku wzrosła liczba migrantów przepływających małymi łódkami przez Morze Śródziemne lub Atlantyk, aby dotrzeć do Europy. Według Komisji Europejskiej w 2023 r. zarejestrowano ponad 250 000 nielegalnych przyjazdów.

Co stanowi znaczny wzrost w porównaniu z ostatnimi latami, liczba ta utrzymuje się znacznie poniżej poziomu odnotowanego podczas kryzysu uchodźczego w 2015 r., kiedy do Europy przybyło ponad milion osób, w większości uciekających przed wojnami w Syrii, Iraku i innych miejscach. Jednak wzrost ten podsycił nastroje antyimigranckie i położył podwaliny pod zaostrzenie przepisów.

Na początku tego miesiąca ogłosił to brytyjski rząd nowe, twarde zasady imigracyjne którego celem jest zmniejszenie o setki tysięcy liczby osób, które mogą co roku przenieść się do Wielkiej Brytanii. Autoryzowana imigracja do Wielkiej Brytanii ustanowiła rekord w 2022 r. – prawie 750 000.

Tydzień później, Francuscy prawodawcy opozycji odrzucili projekt ustawy imigracyjnej od prezydenta Emmanuela Macrona, nawet bez debaty nad tym. Miało to ułatwić Francji wydalanie cudzoziemców uznawanych za niepożądane. Skrajnie prawicowi politycy utrzymywali, że ustawa zwiększyłaby liczbę migrantów przybywających do kraju, podczas gdy zwolennicy migracji twierdzili, że zagraża ona prawom osób ubiegających się o azyl.

W Waszyngtonie debata uległa zmianie z wysiłków podejmowanych na początku roku, mających na celu otwarcie nowych legalnych ścieżek, w dużej mierze w kierunku środków powstrzymujących migrantów, podczas gdy Republikanie próbują wykorzystać naciski administracji Bidena na zwiększenie pomocy dla Ukrainy w celu uszczelnienia południowej granicy USA.

Stany Zjednoczone rozpoczęły rok, otwierając ograniczone przestrzenie dla Wenezuelczycy – a także Kubańczycy, Nikaraguańczycy i Haitańczycy — w styczniu legalny wjazd na dwa lata ze sponsorem, jednocześnie wydalając tych, którzy nie zakwalifikowali się do Meksyku. Ich liczba nieco spadła przez jakiś czas, po czym ponownie wspinaj się z nową energią.

Wenezuelczyk Alexander Mercado wrócił do swojego kraju dopiero na miesiąc po utracie pracy w Peru, zanim on i jego partnerka zdecydowali się wyjechać do Stanów Zjednoczonych z ich synkiem.

Płaca minimalna w Wenezueli wynosiła wówczas około 4 dolary miesięcznie, a 2,2 funta (kilogram) wołowiny – około 5 dolarów, twierdzi Angelis Flores, jego 28-letnia żona.

„Wyobraźcie sobie, jak ktoś z pensja 4 dolary miesięcznie przeżyje” – stwierdziła.

Mercado (27 l.) i Flores byli już w drodze, gdy we wrześniu Stany Zjednoczone ogłosiły, że tak przyznanie tymczasowego statusu prawnego ponad 470 000 Wenezuelczyków już w kraju. Kilka tygodni później administracja Bidena stwierdziła, że ​​tak wznowienie lotów deportacyjnych do narodu Ameryki Południowej.

Mercado i Flores wędrowali dobrze wydeptanym szlakiem przez dżunglę i udało im się przedrzeć w ciągu trzech dni. Szczególnie Flores i ich syn poważnie zachorowali. Uważa, że ​​zostali zarażeni skażoną wodą, którą wypili po drodze.

„Na środku rzeki leżało ciało, które „zamuros”, te czarne ptaki, zjadały je i rozbierały… wszystko to pływało w rzece” – powiedziała.

W przypadku Mercado i Floresa podróż przyspieszyła, gdy opuścili dżunglę. W październiku, Panama i Kostaryka ogłosiły porozumienie mające na celu przyspieszenie migracji przez ich kraje. Panama przewiozła migrantów autobusem do ośrodka w Kostaryce, gdzie byli przetrzymywani do czasu, aż mogli kupić bilet autobusowy do Nikaragui.

Wydawało się, że Nikaragua również opowiada się za przepędzaniem migrantów przez swoje terytorium. Mercado powiedział, że przejechali autobusami w ciągu jednego dnia.

Po odkryciu, że w Nikaragui obowiązują luźne wymogi wizowe, Kubańczycy i Haitańczycy napływali do Nikaragui lotami czarterowymikupując bilety w obie strony, których nigdy nie zamierzali. Obywatele narodów afrykańskich wykonał okrężną serię lotów z przesiadkami przez Afrykę, Europę i Amerykę Łacińską, aby dotrzeć do Managui i rozpocząć podróż drogą lądową w kierunku Stanów Zjednoczonych, omijając Darien.

W Hondurasie Mercado i Flores otrzymali od władz przepustkę zezwalającą im na pięć dni na tranzyt przez kraj.

Adam Isacson, analityk śledzący migrację w Waszyngtońskim Biurze ds. Ameryki Łacińskiej, powiedział, że Panama, Kostaryka i Honduras przyznają migrantom status prawny podczas tranzytu przez kraje, które mają ograniczone zasoby, a pozwalając migrantom legalnie przedostać się do kraju, kraje ich zmuszają do mniej podatne na wymuszenia ze strony władz i przemytników.

Następnie są Gwatemala i Meksyk, które Isacson nazwał krajami, w których „zrobimy pokaz blokowania was”, próbując zdobyć punkty u rządu USA.

Dla wielu oznaczało to wydawanie pieniędzy na zatrudnienie przemytników przemierzających Gwatemalę i Meksyk lub narażanie się na wielokrotne próby wymuszenia.

Mercado nie zatrudnił przemytnika i nie zapłacił za to ceny. „Bardzo trudno było przedostać się przez Gwatemalę” – stwierdził. „Policja nadal brała pieniądze”.

Ale to był tylko przedsmak tego, co miało nadejść.

Stojąc niedawnego popołudnia przed schroniskiem w Meksyku w Meksyku, Flores opowiedziała wszystkie kraje, które przemierzyli.

„Ale nie okradają cię tak bardzo, nie wymuszają tak bardzo i nie odsyłają cię tak, jak wtedy, gdy przyjeżdżasz do Meksyku” – powiedziała. „Tutaj zaczyna się prawdziwy koszmar, ponieważ jak tylko wejdziesz, zaczną zabierać ci dużo pieniędzy”.

Meksykański system imigracyjny pogrążył się w chaosie 27 marca, kiedy migranci przetrzymywani w ośrodku detencyjnym w przygranicznym mieście Juarez, naprzeciwko El Paso w Teksasie, w ramach jawnego protestu podpalili materace w swojej celi. Wysoce łatwopalne materace piankowe w jednej chwili wypełniły celę gęstym dymem. Strażnicy nie otworzyli celi, w wyniku czego zginęło 40 migrantów.

Dyrektor agencji imigracyjnej znalazł się wśród kilku urzędników oskarżonych o różne przestępstwa, od zaniedbania po zabójstwo. Do czasu przeprowadzenia przeglądu agencja zamknęła 33 mniejsze ośrodki detencyjne.

Nie mogąc zatrzymać wielu migrantów, Meksyk rozesłał ich po całym kraju, stosując krótkie, wielokrotne zatrzymania, z których każde stanowiło okazję do wymuszenia, powiedziała Gretchen Kuhner, dyrektor IMUMI, pozarządowej organizacji świadczącej usługi prawne. Zwolennicy nazywali to „politica de desgaste”, czyli polityką wyniszczającą.

Mercado i Flores dotarli do Matamoros, po drugiej stronie granicy z Brownsville w Teksasie, gdzie zostali zatrzymani, przetrzymywani na noc w ośrodku dla imigrantów w przygranicznym mieście Reynosa, a następnego ranka przelecieli samolotem odległość 650 mil (1046 km). na południe do Villahermosa.

Tam zostali wypuszczeni, ale bez telefonów komórkowych, sznurówek i pieniędzy. Mercado musiał poczekać, aż brat prześle 100 dolarów, aby mogli zacząć próbować przedostać się do Meksyku pośrednią trasą, która wymagała podróży ciężarówką, motocyklem, a nawet konno.

Pod koniec listopada właśnie ponownie dotarli do Meksyku. Tym razem Mercado był jednoznaczny: nie opuszczą Meksyku, dopóki rząd USA nie wyznaczy im spotkania w celu złożenia wniosku o azyl w granicznym porcie wjazdu.

„Naprawdę trudno jest tu wrócić” – powiedział. „Jeśli uda im się odesłać mnie ponownie, nie wiem, co bym zrobił”.

__

Wkład w powstanie tego raportu wnieśli autorzy AP, María Verza z Meksyku, Juan Zamorano z Panamy i Renata Brito z Barcelony.