Pięć lat po rozpoczęciu ruchu #MeToo i prawie sześć lat po tym, jak prezydent Emmanuel Macron ogłosił równość płci „Wielką Sprawą” swojej pierwszej kadencji, główny francuski organ nadzorujący równość przedstawił zjadliwą ocenę postępów kraju w tej sprawie.

Według Wysokiej Rady ds. Równości Kobiet i Mężczyzn (HCE) seksizm we Francji jest daleki od odwrotu. W rzeczywistości niektóre z jego najbardziej brutalnych przejawów pogarszają się, Rada ostrzegła w swoim rocznym raporcie w tym tygodniu, zauważając, że francuskie społeczeństwo pozostaje „wysoce seksistowskie na każdym poziomie” i że „młodsze pokolenia są najbardziej dotknięte”.

Strażnik zauważył seksistowską „reakcję”, wzmocnioną przez media społecznościowe, która ma na celu „zredukowanie kobiet do milczenia”. Wezwał do narodowego „planu awaryjnego” w celu zwalczania tego, co określił jako „masowe, brutalne, a czasem śmiertelne konsekwencje” seksizmu w kraju o uporczywie wysokich wskaźnikach przemocy ze względu na płeć.

Zjadliwy raport HCE jest dopiero najnowszym, który wskazuje na poważne niedociągnięcia w promowaniu równości płci we francuskich szkołach. Już w sierpniu ubiegłego roku szefowa HCE, Sylvie Pierre-Brossolette, skrytykowała rząd za brak „traktowania równości i szacunku między mężczyznami i kobietami jako priorytetu edukacyjnego dzieci”.

Pierre-Brossolette, który miał spotkać się w środę z prezydentem Macronem, wyraził szczególne zaniepokojenie brakiem odpowiedniej edukacji seksualnej w czasach, gdy młodzież jest narażona na bezprecedensową ekspozycję na pornografię w mediach społecznościowych. Ostrzegła, że ​​brak ochrony młodych chłopców przed treściami pornograficznymi „zasieje ziarno przyszłej przemocy i kobietobójstw”.

Seksualność i zgoda

Zajęcia z edukacji seksualnej są we Francji obowiązkowe, ale raport opublikowany w ubiegłym roku przez Inspektorat Generalny Ministerstwa Edukacji wykazał, że tylko 15% uczniów szkół średnich i 20% gimnazjalistów otrzymało odpowiednie czesne. Oddzielne badanie przeprowadzone przez grupę feministyczną #NousToutes wykazało, że francuscy uczniowie uczestniczyli średnio w jednej na siedem takich sesji w całym okresie szkolnym – większość z nich była prowadzona przez nauczycieli biologii, a nie przez przeszkolonych specjalistów.

„Rozmnażanie i seksualność to nie to samo – nie wystarczy wiedzieć, gdzie znajdują się jajowody!” powiedziała Margot Fried-Filliozat, seksuolog, która prowadzi zajęcia z seksualności dla uczniów w wieku od 12 do 15 lat w regionie paryskim.

Fried-Filliozat powiedział, że zajęcia z edukacji seksualnej są kluczowym elementem walki z seksizmem i przemocą seksualną, umożliwiając nauczycielom wprowadzenie pojęcia zgody, jednocześnie wspierając „prawdziwą i nieskrępowaną” wymianę z uczniami.

„Kiedy widzą, że używam prawdziwych słów i że się nie waham, mówią o wiele swobodniej” – powiedziała, dodając, że ruch #MeToo pomógł podnieść świadomość i rozwiązać języki. Zauważyła rosnącą otwartość wśród młodych dziewcząt, cytując jednego ucznia, który krzyczał w klasie: „Oczywiście, że dziewczyny się masturbują – to ważne!”

Przed każdą sesją Fried-Filliozat zapewnia studentom cyfrową skrzynkę pocztową, w której mogą anonimowo zadawać pytania.

„W tym wieku pytania zwykle krążą wokół norm i obowiązków, to, co zakładają, decyduje o akceptacji społecznej” – wyjaśnił terapeuta. Przypomniała sobie, jak jedna ze studentek zapytała ją, czy „była zobowiązana do robienia wszystkiego (seks waginalny i analny), kiedy uprawiała seks po raz pierwszy”.

Dodała, że ​​czasami pytania niektórych uczniów posuwają się niepokojąco daleko, wskazując na praktyki „bukkake” i „zoofilne” – konsekwencję rosnącego narażenia młodzieży na pornografię, która jest łatwo dostępna za pośrednictwem mediów społecznościowych.

Według niedawnej ankiety przeprowadzonej przez grupę adwokacką Mémoire Traumatique et Victimologie, jedna trzecia osób w wieku od 18 do 24 lat postrzega pornografię jako sposób zdobywania edukacji seksualnej, jak każdy inny. We wrześniu zeszłego roku raport parlamentarny wezwał rząd do ograniczenia branży pornograficznej i uniemożliwienia nieletnim dostępu do treści pornograficznych w Internecie – środek, który jest już wymagany od sklepów pornograficznych, ale rzadko jest egzekwowany.

12:24

„Dzieci są narażone na obrazy pornograficzne od coraz młodszych lat, nie dlatego, że chcą, ale dlatego, że pojawiają się w ich wątkach w mediach społecznościowych” – powiedziała Anabelle Pasillas, konsultantka, która doradza szkołom w zakresie równości płci.

„Często zdarza się, że połowa uczniów w klasie podnosi rękę, gdy pyta się ich, czy byli narażeni na seksting lub obrazy pornograficzne na swoich telefonach, bez ich zgody” – dodała, wskazując na „niewidzialny cyberseksizm, który szerzy się na mediów społecznościowych i pogłębia rzeczywiste nierówności”.

Pasillas wykorzystuje popularne wideoklipy i reklamy podczas swoich sesji ze studentami, aby „analizować i dekonstruować” ich przekazy, takie jak „reklamy perfum, które seksualizują kobiece ciała lub „wirylizują” mężczyzn. Podkreśliła, jak ważne jest wspieranie otwartej debaty z uczniami, którzy są „w wieku, w którym ich tożsamość seksualna wciąż się kształtuje – oraz zachęcanie młodych mężczyzn i kobiet do podjęcia tematu i kwestionowania stereotypów związanych z płcią”.

„Rozwiń krytyczny umysł”

Chociaż szkoły nie mogą samodzielnie walczyć z nierównościami płci, mają do odegrania decydującą rolę w długoterminowym zapobieganiu przemocy na tle płciowym i przemocy seksualnej, powiedziała Sarah Durocher, współprzewodnicząca Planowanie rodziny, parasolowa grupa stowarzyszeń feministycznych zajmujących się edukacją seksualną, antykoncepcją i poradnictwem. Edukację seksualną opisała jako „narzędzie emancypacji indywidualnej i zbiorowej – sposób na rozwijanie krytycznego umysłu i dokonywanie własnych wyborów”.

Seksizm i przemoc seksualna wywodzą się z „patriarchalnego społeczeństwa, w którym role są płciowe – widzimy to w książkach, kreskówkach i filmach” – wyjaśniła. „Kwestionowanie roli kobiet w fikcji od najmłodszych lat, a tym samym kwestionowanie ich roli w prawdziwym życiu, może pomóc zasiać małe ziarno w ich umysłach”.

Durocher powiedział Code de l’Education – ustawodawstwo leżące u podstaw francuskiego systemu edukacji – jest teoretycznie dobrze przygotowane do poruszania takich tematów, jak dojrzewanie, seksistowskie i homofobiczne uprzedzenia oraz zdrowie seksualne. „Prawo jest dobre takie jakie jest, nie chcemy go zmieniać. Problem w tym, jak to zrealizować” – dodała, wskazując na brak woli politycznej i środków finansowych.

Niedobór woli i środków znajduje odzwierciedlenie w tym, co specjalista ds. edukacji Simon Massei, doktor habilitowany na Université Paris-Est Créteil, opisał jako praktykę „przekazywania edukacji seksualnej i kwestii płci stowarzyszeniom – zamiast szkolenia nauczycieli”.

Nauczyciele francuscy przechodzą tylko minimalne szkolenia na takie tematy, zazwyczaj w formie dodatkowych modułów, które nie są obowiązkowe, wyjaśnił Massei, zauważając, że seksualność i kwestie związane z płcią są podobnie pomijane w programach szkolnych.

„Relacje między płciami wpływają na wiele aspektów życia i nie ograniczają się do seksualności; można je zintegrować z nauką literatury, historii i innych przedmiotów” – powiedział. „Zamiast tego nauczyciele otrzymują „zestawy edukacyjne”, które są opcjonalne i szybko o nich zapominają”.

Francuskim rządom można wybaczyć ostrożne podejście do walki z nierównościami płci w szkołach. W 2014 r. ówczesny socjalistyczny rząd został zmuszony do upokarzającego zwrotu, gdy jego plan zwalczania seksizmu i stereotypów związanych z płcią ze szkoły podstawowej wywołał gwałtowny sprzeciw rodziców przekonanych, że ich dzieci nie są uczone, by nie być ani chłopcami, ani dziewczynkami, ale „ neutralny”.

Podobne reakcje pojawiły się po innych próbach zajęcia się uprzedzeniami płciowymi, w tym feministycznych wysiłkach na rzecz zajęcia się seksizmem zakorzenionym w języku francuskim, który zdaniem ekspertów sprzyja nierównościom ze względu na płeć w społeczeństwie.

Można się spodziewać antyfeministycznych reakcji, powiedziała mieszkająca w Paryżu ekonomistka i pisarka feministyczna Ginevra Bersani, zauważając, że takie reakcje są „bardziej widoczne, ponieważ ludzie więcej mówią, a seksistowskie zachowania są łatwiej sygnalizowane”.

Bersani jest ostatnio współautorką książki na temat „kosztu męskości” – ekonomicznego kosztu dla społeczeństwa mężczyzn zachowujących się zgodnie ze stereotypami związanymi z płcią. Powiedziała, że ​​mężczyźni również są uwięzieni w patriarchalnym systemie, który „oczekuje od nich, aby byli silni, odważni i nigdy nie okazywali emocji”.

Zwalczanie tych społecznie konstruowanych stereotypów nie może odbywać się wyłącznie na poziomie szkoły, dodał Bersani, zauważając, że należy zająć się dysproporcjami płci na wszystkich poziomach – czy to w rządzie, życiu rodzinnym, reklamie czy mediach.

„Młodzi mężczyźni podlegają nakazom patriarchalnego systemu, który mówi, że nie powinni płakać, być delikatni ani mówić pewnych rzeczy, w tym między przyjaciółmi” — dodał dokumentalista Laurent Metterie, który przeprowadził obszerne wywiady z chłopcami w wieku od 7 do 7 lat. 18, sprawdzając ich reakcje na takie tematy, jak nierówność płci, zawstydzanie ciałem, pornografia i seksualność.

Fragmenty wywiadów, widoczne w Internecie, ujawniają niezwykłą klarowność i świadomość różnic płciowych wśród niektórych młodych ludzi.

„Chłopcom łatwiej jest wykonywać pracę, którą chcą” — mówi jeden z uczniów szkoły podstawowej, zauważając, że dziewczęta z jego klasy uważają, że „niektóre zawody nie są dla nich”. Z drugiej strony chłopcom trudniej jest wyrazić emocje – mówi starsza uczennica i dodaje: „Zrób to raz, a wszyscy chłopcy będą się z ciebie śmiać”.

Zaprojektowany jako narzędzie edukacyjne, nadchodzący dokument Metterie ma na celu ujawnienie napięcia między postępami feministycznymi a patriarchalną reakcją. Reżyserka, która współpracuje z feministyczną filozofką Camille Froidevaux-Metterie, podkreśliła, że ​​mężczyźni muszą odgrywać swoją rolę w promowaniu idei równości płci wśród młodych chłopców, uważając jednocześnie, by nie przypisywać winy ani nie podsycać urazy.

„W systemowym kontekście patriarchatu naturalne jest obserwowanie napięć i oporu wobec postępów feministycznych – ale niekoniecznie jest to zły znak” – powiedział. „Oznacza to, że sprawy również posuwają się naprzód, w zachęcający sposób”.