WYGRZEWANIE SIĘ NA SŁOŃCU jest uważane za zagrożenie dla zdrowia od co najmniej czterech dekad. Główne ryzyko wiąże się ze światłem ultrafioletowym (UV), które Słońce emituje wraz z promieniowaniem widzialnym. Może to zwiększyć ryzyko zachorowania na raka skóry — liczba diagnoz rośnie — a także powodować przedwczesne starzenie się i powstawanie zmarszczek. W rezultacie większość krajów rozwiniętych zaleca osobom opalającym się ochronę skóry w upale dnia za pomocą kremu przeciwsłonecznego, szczególnie w miesiącach letnich.

PREMIA

Ryzyko związane z promieniowaniem UV jest realne, ale nowe badania sugerują, że być może nadszedł czas, aby rozważyć korzyści. Według badania opublikowanego niedawno w Health and Place, zwiększone narażenie na promieniowanie UV wydaje się znacznie zmniejszać prawdopodobieństwo śmierci z powodu chorób układu krążenia, a także raka. Ryzyko śmierci z powodu czerniaka skóry, najśmiertelniejszej postaci raka skóry, nie zmieniło się znacząco wraz z narażeniem na promieniowanie UV. Chociaż badania na mniejszą skalę wcześniej wskazywały na korzyści zdrowotne, to jest to największe badanie, które wykazało bezpośrednią korelację między narażeniem na promieniowanie UV a dłuższą długością życia.

Aby przeprowadzić analizę, naukowcy z University of Edinburgh wykorzystali dane ponad 360 000 osób z UK Biobank, bazy danych. Zidentyfikowali dwie grupy osób, które są bardziej narażone na wysokie narażenie na promieniowanie UV: osoby, które twierdziły, że korzystają z łóżek opalających lub lamp opalających; oraz osoby mieszkające w bardziej nasłonecznionych miejscach. Aby sprawdzić, czy ich założenia dotyczące narażenia badanych na promieniowanie UV były prawidłowe, naukowcy przyjrzeli się również poziomom witaminy D w podzbiorze próbek krwi. Ponieważ witamina D jest syntetyzowana w skórze w obecności niektórych form promieniowania UV, jest ona wiarygodnym wskaźnikiem narażenia na działanie promieni słonecznych.

Następnie naukowcy zbadali wskaźniki śmiertelności badanych, korygując inne czynniki zakłócające, w tym wiek, płeć, palenie i status społeczno-ekonomiczny (w Wielkiej Brytanii osoby mieszkające w cieplejszych klimatach są zazwyczaj bogatsze). Skorygowali również o ćwiczenia, ponieważ niektórzy poszukiwacze słońca mogą prowadzić zdrowsze życie na świeżym powietrzu.

Ich analiza wykazała, że ​​osoby korzystające z łóżek opalających miały o 23% mniejsze prawdopodobieństwo śmierci z powodu chorób układu krążenia i o 14% mniejsze prawdopodobieństwo śmierci z powodu raka niż osoby niekorzystające z łóżek opalających. Podobne tendencje występowały w zależności od miejsca zamieszkania. Na przykład osoba mieszkająca w Truro na południu Wielkiej Brytanii doświadczyłaby średnio o 25% więcej promieniowania słonecznego o krótkiej fali (miara obejmująca promieniowanie ultrafioletowe, widzialne i trochę światła podczerwonego) w ciągu roku niż osoba mieszkająca w Glasgow lub Edynburgu, które są znacznie dalej na północ. Zespół doszedł do wniosku, że przekłada się to na 19% niższe ryzyko śmierci z powodu chorób układu krążenia i 12% niższe ryzyko śmierci z powodu raka. Innymi słowy, osoby korzystające z łóżek opalających żyły średnio o 48 dni dłużej niż osoby niekorzystające z łóżek opalających w ciągu 15 lat, w których były badane. Odpowiednia liczba dla osób mieszkających w bardziej nasłonecznionych miejscach wynosiła 26 dni.

Według Richarda Wellera, który współkierował badaniem, większość wytycznych dotyczących ekspozycji na promieniowanie UV do tej pory była ściśle ukierunkowana na zapobieganie czerniakowi skóry. Jednak, jak mówi, „wiele razy więcej osób umiera z powodu innych nowotworów i chorób. Musimy pomyśleć o tym, w jaki sposób promieniowanie UV może pomóc im uniknąć choroby”.

Dokładny mechanizm, dzięki któremu światło UV może wydłużać życie, jest nieznany. Autorzy uważają, że część wyjaśnienia może leżeć w zdolności witaminy D do wzmacniania układu odpornościowego i poprawy zdrowia kości. Wskazują również na tlenek azotu, silny rozszerzacz naczyń krwionośnych, który może zmniejszać ryzyko chorób układu krążenia. Badania opublikowane w Journal of Investigative Dermatology w 2014 r. wykazały, że tlenek azotu jest uwalniany w komórkach skóry, które są umiarkowanie narażone na promieniowanie UV, a światło słoneczne pomaga mu przedostać się do układu krwionośnego, gdzie może mieć korzystny wpływ na zdrowie. Naukowcy mają nadzieję, że przyszłe badania mogą jeszcze bardziej wyjaśnić łańcuch przyczynowo-skutkowy.

Są inne pytania, na które trzeba odpowiedzieć. Po pierwsze, zespół dr Wellera był w stanie przeanalizować dane pochodzące wyłącznie od osób mieszkających w Wielkiej Brytanii: w innych miejscach mogą występować różne postawy wobec ryzyka i korzyści związanych z ekspozycją na słońce. Ze względu na strukturę danych nie mogli również kontrolować stosowania kremów przeciwsłonecznych.

Być może najważniejsze było to, że badali uczestników wyłącznie o białym pochodzeniu europejskim, aby upewnić się, że reakcja na promieniowanie UV była spójna. „Wiemy, że kolor skóry wpływa na reakcję organizmu na promieniowanie UV i jeszcze nie wiemy, jak” — mówi dr Weller. Ponieważ osoby o ciemniejszej karnacji są najbardziej narażone na niedobór witaminy D, konieczne są dalsze badania nad tym, jak ekspozycja na promieniowanie UV wpływa na tę populację — mówi Frank de Gruijl, emerytowany profesor dermatologii w Leiden University Medical Centre. „Musimy zgłębić biologię”.

Nowe badania mogą skłonić naukowców i ekspertów ds. zdrowia do głębszego przyjrzenia się korzyściom ekspozycji na promieniowanie UV w porównaniu z ryzykiem, a być może w przyszłości udostępnić bardziej szczegółowe porady na temat tego, jak różne grupy ludzi mogą najlepiej chronić się przed słońcem. Jednak na razie eksperci zgadzają się, że badanie nie jest licencją na zaprzestanie stosowania kremu przeciwsłonecznego.

Jesteś ciekawy świata? Aby cieszyć się naszą poszerzającą umysł nauką, zapisz się na Simply Science, nasz cotygodniowy newsletter dostępny wyłącznie dla subskrybentów.