Czytaj też: Spokojny jak kamienicznik. Jak inwestować w mieszkania na wynajem tak, żeby szybko pójść na emeryturę?

Najem w Polsce. Nie tylko single i bezdzietne pary

Kolejnym mitem, o którym czytamy w raporcie, jest przekonanie, że tylko mieszkanie własnościowe daje prawdziwe poczucie bezpieczeństwa i stabilizacji. A z najmu korzystają tylko ci, którzy cenią mobilność i życiową niezależność oraz osoby, które założenie rodziny mają dopiero w planach. Raport obala ten sposób myślenia. Okazuje się bowiem, że we wszystkich grupach najemców największy odsetek stanowią gospodarstwa domowe z dziećmi. To zazwyczaj małżeństwa, ale też pary w nieformalnych związkach czy samotni rodzice. Co więcej, rodzice z dziećmi to średnio niemal połowa wszystkich badanych. Nawet w przypadku osób z umowami na czas określony jest to aż jedna trzecia najemców.

Co jeszcze zaliczyć można do mitów polskiego rynku najmu? A choćby i to, że inwestując w mieszkanie na wynajem, najczęściej wyobrażamy sobie przyszłych najemców jako młodych singli, ewentualnie pary. I pod takiego klienta kupujemy oraz aranżujemy mieszkania. A to błąd, bo nasza oferta najmu nie jest dopasowana do potrzeb dużej grupy najemców – mieszkania są zbyt małe, a czasem niedostosowane do potrzeb dzieci czy domowych zwierząt. To zniechęca najemców i wpycha ich na rynek własnościowy, nawet jeżeli początkowo nie mieli w planach zakupu lokalu.

– Dlatego potrzebujemy w Polsce inwestorów instytucjonalnych, którzy mają w ofercie zróżnicowany wachlarz mieszkań na wynajem – przekonuje Adam Czerniak, dyrektor ds. badań w Polityce Insight.

Czytaj też: „Nieruchomości się do mnie kleją jak piłka do Ronaldo”. Polka sprzedaje luksusowe mieszkania w Portugalii. Podpowiada, na co uważać

Profesjonalny najem. Tylko dla bogatych?

Ile zarabiają najemcy w Polsce i jaka część ich dochodu jest przeznaczana na pokrycie kosztów związanych z najmem mieszkania? Z pozoru może się wydawać, że najdroższy jest najem od firmy, a to oznaczałoby, że najemcy instytucjonalni stanowią najzamożniejszą grupę spośród wszystkich badanych. I znowu pudło, bo najwyższe dochody — powyżej 7 tysięcy złotych miesięcznie — deklarują najemcy mieszkań TBS (tj. od spółek non profit, najczęściej gminnych). A same dochody osób najmujących od firm, są porównywalne z sytuacją finansową osób najmujących lokal od prywatnych właścicieli.

Najemcy instytucjonalni nie są też nadmiernie obciążeni wydatkami mieszkaniowymi, bo przeznaczają na czynsz najmu 20-40 proc. swojego dochodu. Z pewnością zaskakującym wnioskiem, który płynie z raportu, jest to, że sytuacja finansowa badanych najemców mieszkań komunalnych jest nieco lepsza od sytuacji najemców wynajmujących mieszkania na wolnym rynku i posiadających umowy na czas nieokreślony. Rodzi to pytania o efektywność gospodarowania krajowymi zasobami komunalnymi.

Przeczytaj: Król polskiego najmu był w 193 krajach. Ale inwestuje wyłącznie w Polsce. Dlaczego?

Najem tymczasowy jako mieszkanie docelowe?

Badanie potwierdza, że przeważająca większość wszystkich badanych najemców wolałaby mieć własne mieszkania niż je wynajmować, ale aż 59 proc. respondentów boi się zaciągać kredyt hipoteczny. Także sama sytuacja finansowa ankietowanych sprawiła, że trafili na rynek najmu. Badani najemcy nie tylko deklarują, że czują się w najmowanych mieszkaniach bezpiecznie, ale także decydują się przedłużać umowy z wynajmującym. Oczywiście najdłuższy okres najmu dotyczy osób korzystających z mieszkań pozostających w zasobach komunalnych oraz najemców TBS.

Jednak, co może zaskakiwać, najem trwający kilka lat przeważa także na rynku komercyjnym. Wśród badanych najemców instytucjonalnych największą część (32,5 proc.) stanowią ci, którzy mieszkania od firmy najmują już ponad pięć lat. Co więcej, aż 15 proc. z nich traktuje najem instytucjonalny jako docelową formę zamieszkiwania.

Niezależnie od tego, że wśród badanych chęć posiadania mieszkania na własność nadal jest bardzo silna, ankietowani dostrzegają wiele korzyści płynących z najmu. Wyniki pokazały, że blisko 40 proc. najemców instytucjonalnych planuje pozostawać w swoich obecnych miejscach zamieszkania przez co najmniej kilka lat, a 15 proc. traktuje najmowane mieszkania jako docelowe miejsce zamieszkania.

– To pozytywny sygnał dla sektora najmu instytucjonalnego, który stwarza perspektywy do jego dalszej profesjonalizacji – ocenia Anna Błaszczyk, członek zarządu PFR Nieruchomości S.A.

Raport „Dekada polskiego rynku najmu. Portret społeczno- ekonomiczny najemców w Polsce” Polityki Insight i PFR Nieruchomości powstał na bazie badań 603 respondentów, którzy są najemcami korzystającymi z mieszkań socjalnych, komunalnych, spółdzielczych mieszkań lokatorskich, najemcami instytucjonalnymi oraz osobami najmującymi mieszkania na wolnym rynku. Ankieta obejmowała 38 pytań dotyczących sytuacji osobistej, mieszkaniowej i finansowej.