Częściowo film drogi, częściowo opowieść o dorastaniu i częściowo policyjny kryminał, cicha i pewna siebie Fantazyjny taniec oznacza pełnometrażowy debiut Erica Tremblay, dokumentalistki, która napisała i wyreżyserowała także odcinki serialu FX Rezerwacja psówScenariusz autorstwa Tremblaya i Miciany Alise ma pewne podobieństwo do tego uznanego serialu, ponieważ oba opowiadają o życiu i tęsknotach jednego lub więcej nastoletnich Indian amerykańskich mieszkających w rezerwacie w Oklahomie: Rezerwacja psów akcja rozgrywała się w kraju Muscogee, podczas gdy Fantazyjny taniec dzieje się głównie w i wokół ziemi narodu Seneca-Cayuga, z pewnymi dialogami w języku Cayuga. Ale pozaprawne intrygi dzieci w rezerwacie nabierają bardziej tragicznego wymiaru Taniec fantazyjnyfilmu, którego akcja rozgrywa się na tle złowrogiej epidemii zaginięć i morderstw rdzennych kobiet w całym kraju.

Kiedy jej siostra Tawi (Hauli Sioux Gray) nagle znika, Jax Goodiron (Lily Gladstone) staje się odpowiedzialny za 13-letnią córkę Tawi, Roki (Isabel Deroy-Olson). Jax jest lojalną siostrą i kochającą ciotką, ale jest także niezwykle niezależną i czasami odstraszającą samotniczką, która zarabia na życie drobnymi sprawami, a gdy czasy gospodarcze stają się trudne, sprzedaje narkotyki lokalnemu przestępcy. Jax siedział w przeszłości w więzieniu za to i inne drobne wykroczenia‍ — co oznacza, że ​​kiedy śledczy ze służb ochrony dzieci przybywa, aby ocenić sytuację życiową Roki, ma on prawnie pewny, choć marny pretekst, aby zabrać dziecko z domu na rezerwację i oddanie jej pod opiekę jej białego dziadka (zawsze mile widziane Shea Whigham) i jego dobrej woli, ale niezdarnie nieczułej żony (Audrey Wasilewski). Wiedząc, że największym pragnieniem Roki jest wzięcie udziału w nadchodzącym plemiennym powwow, Jax wymyka ją z domu dziadka w środku nocy na zaimprowizowaną wycieczkę.

Jeśli chodzi o białych policjantów z rezerwatu, ta dobrowolna przejażdżka stanowi porwanie w ramach Amber Alert, o wiele bardziej godne zbadania niż niewyjaśnione zniknięcie Tawi. Przyrodni brat Jaxa, JJ (Ryan Begay), policjant w rezerwacie, lepiej rozumie trudną sytuację zbiegów, choć on również ma wątpliwości co do niezawodności swojej przyrodniej siostry jako pełnoetatowej opiekunki. Gdy policjanci próbują zbliżyć się do uciekającej pary ciotki i siostrzenicy, JJ rozpoczyna własne solowe śledztwo w sprawie miejsca pobytu Tawi.

Taniec fantazyjny jest jednym z tych niezależnych filmów na małą skalę, które badają problemy społeczne przez mikrosoczewkę życia jednostek, dzięki czemu widzowie mogą poczuć systemowe problemy wpływające na wybory bohaterów, bez konieczności wygłaszania przemówienia przez reżysera: Debra Granik (Kość Zimy, Nie zostawiaj śladów) jest mistrzem tego rodzaju pomniejszonego realizmu społecznego. Zwięźle napisany scenariusz Tremblaya i Alise dotyka nierówności ekonomicznych, związku między biedą a uzależnieniem oraz instytucjonalnego rasizmu w systemie pieczy zastępczej, nigdy nie wymieniając tych kwestii bezpośrednio. Łatwo zrozumieć, dlaczego Gladstone poświęciła tak wiele uwagi w sezonie nagród Zabójcy Kwiatowego Księżyca zamiast tego potykał się o ten słabszy film, który po bardzo chwalonej premierze w Sundance przez ponad rok pozostawał bez dystrybutora, dopóki Apple go nie przejął. (Film miał swoją premierę kinową w zeszłym tygodniu, a premiera w Apple TV+ w najbliższy piątek.)

Jax, grany przez coraz bardziej niezwykłą Gladstone w mroczniejszym wydaniu niż milcząca bohaterka, która przyniosła aktorowi pierwszą nominację do nagrody dla najlepszej aktorki, jest bohaterem, z którym można się utożsamić, ale który nie jest bez skazy. Potrafi być szorstka, skryta (szczególnie, co jest zrozumiałe, jeśli chodzi o jej na wpół ukrytą queerowość) i impulsywnie dokonuje samosabotażu, i nie waha się okłamywać Rokiego w sprawie niebezpieczeństwa, na jakie naraziła ich ucieczka przed prawem, nawet jeśli oszustwa generalnie leżą w interesie jej ochrony. Nikt nie wchodzi Fantazyjny taniec, nawet naiwny Roki, zachowuje się bez zarzutu, ale Tremblay nigdy nie ocenia swoich bohaterów za ich często wątpliwe wybory. Nawet biali dziadkowie Rokiego, nieświadomi tego, w jaki sposób ich przywilej łączy ich z siłami, które zagrażają stylowi życia ich rdzennych krewnych, wychodzą nie na złoczyńców, ale na nieudolnych potencjalnych Samarytan uwikłanych w zasadniczo uszkodzony system ekonomii. i wyzysk rasowy.

Ostatnie 15 lub 20 minut Taniec fantazyjnychoć trzymające w napięciu, rozwijają się w zbyt szybkim tempie, aby każdy wątek fabularny, szczególnie ten dotyczący zaginięcia Tawi, mógł się w pełni zakończyć, jak można by sobie tego życzyć. Ale ostatnia scena, w której ciotka i siostrzenica przybywają na powwow tuż przed rozpoczęciem dorocznego rytualnego tańca matki z córką, pozostawia film zawieszony w delikatnie niejednoznacznym miejscu, gdzieś pomiędzy utopijnym ideałem społeczności, za którym Roki tęskniła od początku filmu, a o wiele bardziej ponurą rzeczywistością społeczną, z którą ona i jej ciotka, jako rdzenne Amerykanki, właśnie się spotkały w czasie podróży i z którą muszą się zmierzyć ponownie, gdy fantazyjny taniec się skończy. Jednak przez te kilka chwil siostrzenica i jej ciotka wirują i kopią w unisonie, razem, pełne nadziei i bezpłatny.