Osoby, które przebyły nowotwór w dzieciństwie, są obarczone zwiększonym ryzykiem chorób układu krążenia, w przypadku których czynnikiem ryzyka jest większa częstość występowania cukrzycy typu 2, która ma nieproporcjonalny wpływ na cukrzycę typu 2 w porównaniu z osobami pochodzenia pozaeuropejskiego. Naukowcy ze Szpitala Badawczego dla Dzieci St. Jude zidentyfikowali cztery nieznane wcześniej warianty genetyczne powiązane z ryzykiem cukrzycy u wszystkich osób, które przeżyły.

Opublikowano w Journal of Onkologii Klinicznejw swojej pracy odkryli również związek pomiędzy wcześniej opisaną oceną ryzyka genetycznego cukrzycy typu 2 występującej w populacji ogólnej z ryzykiem cukrzycy u osób, które przeżyły. Odkrycia dostarczają także nowych informacji na temat różnic w ryzyku między osobami o różnym pochodzeniu.

W pracy wykorzystano badanie kohortowe St. Jude Lifetime (St. Jude LIFE), długoterminowe badanie obserwacyjne obejmujące osoby leczone z powodu nowotworu w dzieciństwie. Ta kohorta umożliwiła badaczom identyfikację czterech nieznanych wcześniej wariantów genetycznych. Warianty te występowały częściej u osób pochodzenia afrykańskiego niż u osób pochodzenia europejskiego.

Ustalili także, że w porównaniu z wielogenową skalą ryzyka cukrzycy typu 2 uzyskaną w ogólnej populacji europejskiego pochodzenia, wielogenowa skala ryzyka wygenerowana na podstawie zbiorów danych o różnych przodkach dostarczyła więcej informacji w ocenie ryzyka cukrzycy u osób, które przeżyły, zarówno pochodzenia europejskiego, jak i afrykańskiego. Wszystkie ryzyko genetyczne okazało się spotęgowane przez narażenie w dzieciństwie na środki alkilujące, powszechną klasę chemioterapeutyków.

„U ocalałych znaleźliśmy warianty DNA, które zwiększają ryzyko cukrzycy typu 2” – powiedział współautor i współautor, dr Yadav Sapkota z Wydziału Epidemiologii i Kontroli Raka St. Jude. „Wśród osób, które przeżyły narażenie na czynniki alkilujące, warianty te powodują zróżnicowane ryzyko w zależności od pochodzenia, co może częściowo wyjaśniać pewne różnice w obciążeniu cukrzycą typu 2 u osób, które przeżyły”.

Ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 2 u osób, które w dzieciństwie przeżyły nowotwór, jest trzykrotnie wyższe w porównaniu z ich rodzeństwem. Jednakże ocaleni, którzy nie są Latynosami, są narażeni na trzykrotnie większe ryzyko niż biali ocaleni niebędący Latynosami.

Aby zrozumieć te różnice, naukowcy przeprowadzili sekwencjonowanie całego genomu pacjentów z kohorty St. Jude LIFE biorącej udział w tym badaniu, porównując DNA osób, które przeżyły cukrzycę typu 2, z DNA osób, które nie chorowały, podzielone według pochodzenia. Dzięki tej pracy zespół stworzył bogaty i rzadki zbiór połączonych danych klinicznych i genetycznych.

Pochodzenie wpływa na ryzyko cukrzycy typu 2 u osób, które w dzieciństwie przeżyły raka

„Zagrożenie genetyczne w nieproporcjonalny sposób dotykało ocalałych osób pochodzenia afrykańskiego lub afroamerykańskiego, leczonych wcześniej środkami alkilującymi” – stwierdziła Sapkota. „Ten sam wariant występuje zarówno w grupach pochodzenia europejskiego, jak i afrykańskiego, ale poziom ryzyka związanego z posiadaniem tego wariantu jest różny”.

Aby bardziej szczegółowo zająć się tą rozbieżnością, naukowcy porównali wcześniej zgłoszone wskaźniki ryzyka wielogenowego cukrzycy w populacji ogólnej. Wcześniejsze badania wykorzystywały wiele wariantów genetycznych, rozpatrywanych jako grupa, do oceny ryzyka choroby. Jednakże te oceny ryzyka tradycyjnie opierały się na wynikach pochodzenia europejskiego.

Naukowcy porównali trzy skale ryzyka: tradycyjną, opartą wyłącznie na wynikach pochodzenia europejskiego i dwie inne opracowane na podstawie uwzględnienia osób o różnych przodkach. Obydwa bardziej inkluzywne wyniki wypadły lepiej u ocalałych, zarówno o przodkach europejskich, jak i afrykańskich.

„Dwie oceny ryzyka uzyskane na podstawie wielu przodków były silnie powiązane z ryzykiem cukrzycy typu 2 u osób, które przeżyły, o różnym pochodzeniu w porównaniu z oceną uzyskaną dla populacji pochodzącej wyłącznie z Europy” – stwierdziła Sapkota.

Genetyka zwiększa ryzyko cukrzycy spowodowanej środkami alkilującymi u osób, które przeżyły

Badanie sugeruje również, że kolejnym czynnikiem zwiększającym ryzyko cukrzycy typu 2 jest narażenie na środki alkilujące – grupę chemioterapii powszechnie stosowaną w leczeniu nowotworów u dzieci.

„W trzech z czterech zidentyfikowanych wariantów i wszystkich naszych wynikach ryzyka wielogenowego zaobserwowaliśmy bardzo konsekwentnie znaczny wzrost ryzyka cukrzycy, gdy osoby, które przeżyły, podczas początkowego leczenia były narażone na działanie środków alkilujących” – stwierdziła Sapkota. „Tak więc czynniki genetyczne w obecności czynników alkilujących mogą znacznie zwiększyć ryzyko cukrzycy typu 2”.

Efekt środka alkilującego miał również większy wpływ na tych pochodzenia afrykańskiego. Chociaż przyczyny tych różnic w ryzyku pozostają niejasne, badanie stanowi krok we właściwym kierunku, w kierunku ich rozwiązania.

„Mamy nadzieję, że te informacje pomogą zmniejszyć dysproporcje w obciążeniu cukrzycą typu 2” – powiedziała Sapkota. „Teraz wiemy, jak identyfikować osoby, które w dzieciństwie przeżyły nowotwór, najbardziej narażone na ryzyko cukrzycy typu 2, dzięki czemu możemy zapewnić bardziej spersonalizowane możliwości interwencji i zapobiegać powikłaniom sercowo-naczyniowym w przyszłości”.