Haniebne decyzje ministra Błaszczaka. Weterani cierpią, pomocy brak [KOMENTARZ]
![Haniebne decyzje ministra Błaszczaka. Weterani cierpią, pomocy brak [KOMENTARZ]](https://oen.pl/wp-content/uploads/2023/11/minister-obrony-narodowej-mariusz-blaszczak-770x470.jpg)
Od lat zajmujemy się problemem najciężej poszkodowanych weteranów polskich misji za granicami kraju i ich walką z Ministerstwem Obrony Narodowej o godziwe odszkodowania za odniesione rany.
Chodzi o zaledwie garstkę ludzi, którzy w wojskowych misjach stracili ponad 100 proc. zdrowia (tak, brzmi to dziwnie, ale takie są lekarskie wyliczenia). To ludzie z połamanymi kręgosłupami, bez kończyn, z poważnymi urazami układu nerwowego, rozległymi poparzeniami, utratą wzroku, ciężkim stresem pourazowym… lista jest długa.
Ta garstka weteranów od lat walczy w sądach o godziwe odszkodowanie od Ministerstwa Obrony Narodowej. Już za to, że służąc krajowi, zapłacili najwyższą cenę w postaci swojego zdrowia, powinni być doceniani przez państwo na wszelkie możliwe sposoby. Zamiast tego muszą walczyć o to, by starczyło im od pierwszego do pierwszego w warunkach intensywnej rehabilitacji.
Ludzie ci nie skaczą na państwową kasę, aby budować sobie wystawne rezydencje czy jeździć na ekskluzywne wczasy na Bahamy. Ich obrażenia są tak ciężkie i wymagają tak wielkich nakładów na leczenie, że pieniędzy, które otrzymali z resortu obrony w wyniku obrażeń na wojnie, starczało im na pierwsze dwa, góra trzy lata leczenia.
Po naszych publikacjach ludzie ci w końcu zaczęli wygrywać w sądach z resortem obrony. Cóż z tego, skoro przedstawiciele resortu odwołują się do upadłego od każdego wyroku, przedłużając procesy, a więc i wypłatę odszkodowań potrzebnych na leczenie o kolejne lata. Lata, które decydują o stale pogarszającym się zdrowiu weteranów.
Obiecanki cacanki ministra Błaszczaka
Po kolejnych naszych publikacjach minister obrony Mariusz Błaszczak ogłosił w końcu na Twitterze, że przesłanka przedawnienia — którą wówczas stosowano wobec weteranów — „nie powinna być stosowana”. Dodał: „Deklaruję współpracę resortu w tej sprawie. Żaden z poszkodowanych weteranów nie zostanie bez pomocy”.
Deklaracja min. Mariusza Błaszczaka na Twitterze.
Minister opublikował swoją deklarację w kwietniu 2019 r., a już w lipcu tego samego roku w sądzie przedstawiciele MON powołali się dokładnie na tę samą przesłankę przedawnienia w procesie z jednym z weteranów. W efekcie weteran przegrał proces.
W reakcji na tamten wyrok były szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego gen. Mieczysław Gocuł mówił: „To wstyd i hańba dla państwa polskiego”. Widocznie nie dla ministra Błaszczaka.
Weterani zaczynają coraz częściej wygrywać swoje procesy z MON w sądach, ale resort wciąż odwołuje się w każdej z tych spraw. W efekcie weterani, zamiast w spokoju skupić się na swoim zdrowiu, jeżdżą po sądach, aby udowadniać, że nie są wielbłądami.
Jedną z najbardziej gorszących spraw jest ta dotycząca Franciszka Jurgielewicza.
Sprawa Franciszka Jurgielewicza
Sierżant Franciszek Jurgielewicz pełnił służbę wojskową podczas VII zmiany Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Afganistanie. 15 maja 2010 r. w okolicach miejscowości Moqur kołowy transporter opancerzony Rosomak, którego dowódcą był sierż. Jurgielewicz, został zaatakowany przez rebeliantów silnym ogniem z granatników.
Na skutek ataku sierż. Jurgielewicz doznał szeregu obrażeń: lekarze amputowali mu prawą nogę, lewa też jest niesprawna z powodu pozostających w niej licznych odłamków. Żołnierz doznał znacznego uszkodzenia wzroku w obu oczach, a także silnego stresu pourazowego. Podstawowe leczenie trwało 28 miesięcy. Ból po amputacji i operacjach był tak wielki, że żołnierz musiał przyjmować coraz większe dawki morfiny.
Sierż. Jurgielewicz wciąż się leczy i rehabilituje, przyjmuje bardzo dużo leków, w tym środki psychotropowe. Jego trwały ubytek na zdrowiu wynosi 100 proc. i jak orzekła Wojskowa Komisja Lekarska, wymaga „stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy”. Kwestia opieki i pomocy jest o tyle skomplikowana, że wojennych traum nie wytrzymał jego związek. Obecnie sierż. Jurgielewicz mieszka samotnie i jest zdany na płatną pomoc innych ludzi.
Sprawa Franciszka Jurgielewicza trwa od 2013 r. W 2014 r. Sąd Okręgowy oddalił jego roszczenia, jednak Sąd Apelacyjny uchylił tamten wyrok i nakazał ponownie rozpatrzyć sprawę. Kolejny proces w Sądzie Okręgowym trwał aż osiem lat, obejmując pięciu biegłych i niezliczone uwagi MON do ich opinii.
W czerwcu tego roku napisaliśmy, że po latach sądowych batalii weteran w końcu odniósł zwycięstwo. Sąd Okręgowy w Warszawie przyznał mu 600 tys. zł tytułem zadośćuczynienia oraz 353 tys. zł odsetek liczonych od 2015 r., kiedy Sąd Apelacyjny w Warszawie uznał, że rannym weteranom należą się godziwe pieniądze za poniesione rany.
Ponieważ był to wyrok w pierwszej instancji, adwokat weterana mecenas Piotr Sławek zwrócił się wówczas za naszym pośrednictwem do ministra z uprzejmą prośbą: „Apelujemy do ministra Błaszczaka, aby nie odwoływał się od dzisiejszego wyroku i wypłacił żołnierzowi zasądzone dziś zadośćuczynienie wraz z odsetkami. Każda inna decyzja będzie po raz kolejny upokarzała ciężko rannego weterana i będzie dla niego zupełnie niezrozumiała. Przez 10 lat wielokrotnie apelowaliśmy do MON o podjęcie rozmów ugodowych z ciężko rannymi weteranami, o ugodę apelowały do ministra również sądy orzekające w sprawach weteranów, ale odpowiedź zawsze była odmowna. W sądach, na różnych etapach jest jeszcze kilka spraw ciężko rannych weteranów przeciwko MON. Również w tych sprawach należy podjąć rozmowy i w końcu zawrzeć stosowne ugody. Nie może być tak, że MON, które dysponuje wielomiliardowym rocznym budżetem, uchyla się od naprawienia szkód osób, które oddały w służbie dla kraju swoje zdrowie”.
Dziś dowiedzieliśmy się, że prośba weterana i jego adwokata została zignorowana przez ministra. 16 listopada do Sądu Okręgowego w Warszawie wpłynęła apelacja Ministerstwa Obrony Narodowej od korzystnego dla Franciszka Jurgielewicza wyroku.
„Zarówno pan Franciszek, jak i ja liczyliśmy na to, że pan Błaszczak okaże choćby odrobinę przyzwoitości… na próżno… Pan Franciszek walczy w sądzie od 10 lat, jego stan zdrowia jest fatalny i ciągle się pogarsza, niedługo nie będzie już w stanie stawiać się na kolejne rozprawy. Takie traktowanie ciężko rannego człowieka jest po prostu podłe” – napisał do nas zdenerwowany adwokat weterana.
W tym momencie obie strony sporu mają w ręku wystarczająco dużo narzędzi prawnych, aby procesy toczyły się jeszcze latami. Franciszek Jurgielewicz jest w coraz gorszym stanie. Nie chcemy nawet przypuszczać, na jakie rozwiązanie liczy resort obrony w tej sprawie.
0,001 proc. budżetu MON
Zupełnie nie pojmujemy uporu ministra Błaszczaka w kwestii najciężej rannych weteranów. Aby zrozumieć, jak nieznacznym wydatkiem dla resortu byłoby przychylne rozwiązanie ich roszczeń, trzeba wiedzieć, że obecnie mamy w Polsce pięcioro weteranów (czterech mężczyzn i jedną kobietę) z uszczerbkiem na zdrowiu 100 proc. lub więcej, którzy ubiegają się o odszkodowania od resortu. Budżet MON w 2023 r. wyniósł 97,4 mld zł.
Gdyby przyjąć odszkodowanie dla każdego z weteranów w wysokości 1 mln zł, to resort wydałby na nich 0,001 proc. swojego budżetu. Na okazanie przez ministra Błaszczaka szacunku dla tych weteranów straciliśmy już nadzieję. Jednak — patrząc na to już zupełnie cynicznie — za tak drobną dla MON kwotę minister mógłby znacznie wzmocnić swój wizerunek osoby przychylnej poszkodowanym żołnierzom, co dla polityka jest sprawą niebagatelną.
Tak się jednak nie dzieje. Upór ministra w sprawie najciężej rannych weteranów pozostaje niezrozumiały. Nie znajdujemy wystarczająco surowych słów na to, aby opisać jego postawę. Jedyne, które przychodzą nam do głowy, to te, które nie nadają się do publikacji w poważnym medium.
W zarządzanym przez Mariusza Błaszczaka resorcie obrony ta grupa weteranów nie znajdzie dla siebie ani przychylności, ani litości. Nasze nadzieje wiążemy w tej sprawie z przyszłym ministrem obrony. Liczymy na to, że ta sprawa zostanie pilnie rozwiązana. Weterani zasługują na coś więcej niż wieloletnie procesy, szczególnie że czas nie gra na ich korzyść.
