Ile emeryt może dorobić do emerytury? Choć osoby, które osiągnęły wiek emerytalny mogą zarabiać bez ograniczeń, nawet gdy pobierają już emeryturę z ZUS, to duże grupy osób korzystających z emerytur i innych świadczeń ograniczają limity zarobków oraz obowiązek zawiadamiania ZUS o dochodach. Za złamanie przepisów grożą wysokie kary finansowe!

Spis treści

1. Ile emeryt może dorobić do emerytury we wrześniu 2023
2. Kto może dorabiać do emerytury bez ograniczeń?
3. Jakie zarobki spowodują zabranie lub zmniejszenie emerytury?
4. Ograniczenie zarobków – kogo jeszcze dotyczy?
5. Emeryt dorabiający do emerytury: jak i o czym musi zawiadomić ZUS

Najsurowsza kara jest za niepoinformowanie ZUS o osiąganych przychodach, które przekroczyły obowiązujące w danym roku limity. Zmieniają się one co trzy miesiące. Osoba pobierająca emeryturę lub inne świadczenie, jeśli osiągała przychody, a nie poinformowała o tym ZUS, może być zobowiązana do zwrotu świadczeń, które jej nie przysługiwały, za trzy lata wstecz. Jeśli powiadomi ZUS – ten zażąda zwrotu tych świadczeń tylko za ostatni rok.

Ile emeryt może dorobić do emerytury we wrześniu 2023

Zgodnie z Komunikatem Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 10 sierpnia 2023 r. w sprawie kwot przychodu odpowiadających 70% i 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za II kwartał 2023 stosowanych przy zmniejszaniu albo zawieszaniu emerytur i rent, od dnia 1 września 2023 kwota przychodu odpowiadająca:

• 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za II kwartał 2023 wynosi 4 904,10 zł;
• 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za II kwartał 2023 wynosi 9 107,50 zł.

Pierwsza z wymienionych kwot to granica miesięcznych dochodów, które nie powoduje żadnych konsekwencji. Przekroczenie drugiej powoduje zawieszenie wypłaty emerytury i podobnych do niej świadczeń. Dochody między tymi kwotami powodują, że ZUS odpowiednio zmniejszy świadczenie.

Kto może dorabiać do emerytury bez ograniczeń?

Co do zasady ZUS nie zawiesi ani nie zmniejszymy emerytury – niezależnie od wysokości przychodu, jaki osiąga emeryt – jeżeli emeryt ma prawo do emerytury i ukończył powszechny wiek emerytalny.

Warto też wiedzieć, że w przypadku gdy ktoś ma prawo do emerytury i ukończył powszechny wiek emerytalny (60 lat kobieta i 65 lat mężczyzna) i jest uprawniony do innego świadczenia, na przykład do renty rodzinnej, którą pobiera jako świadczenie korzystniejsze – renta  przysługuje  w pełnej wysokości, niezależnie od tego, jak wysokie są zarobki takiej osoby.

Ponadto ZUS nie zawiesi ani nie zmniejszy świadczenia zarabiającej osobie – niezależnie od wysokości przychodu, jaki ona osiąga – jeżeli ta osoba:

• ma prawo do emerytury częściowej;
• ma prawo do renty inwalidy wojennego z tytułu pobytu w obozie i w miejscach odosobnienia lub do renty rodzinnej po takim inwalidzie;
• ma prawo do renty inwalidy wojskowego w związku ze służbą wojskową lub renty  rodzinnej po żołnierzu, którego śmierć ma związek ze służbą wojskową.

Jakie zarobki spowodują zabranie lub zmniejszenie emerytury?

Chodzi tu o wszelkie zarobki i dochody z działalności, od której są obowiązkowe składki na ubezpieczenia społeczne.

Lista takich dochodów jest długa. Z najpopularniejszych to zarobki z pracy na etacie, ale i na zleceniu (agencyjnej, o świadczeniu usług itp.), z działalności gospodarczej, ale i np., z zasiłków chorobowych, macierzyńskich i opiekuńczych, z wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, ze świadczenia rehabilitacyjnego i wyrównawczego, z zasiłku wyrównawczego oraz dodatku wyrównawczego czy choćby z wynagrodzenia za pełnienie funkcji członka rady nadzorczej.

Są jednak przypadki, w których osiąga się dochody nie powodujące obowiązku zapłaty składek na ubezpieczenia społeczne, a ZUS mimo to po przekroczeniu aktualnych limitów zabierze emeryturę lub ją ograniczy. Stanie się tak wtedy gdy emeryt:

• osiąga przychód z dodatkowej pracy i jesteś wyłączony z obowiązku ubezpieczeń społecznych, ponieważ pobiera emeryturę lub rentę;
• wykonuje dodatkową pracę, od której nie trzeba opłacać składek na ubezpieczenia społeczne, bo opłaca już składki na te ubezpieczenia z innego tytułu.

Warto też wiedzieć, że gdy ZUS ustala przychód, od którego zależy, czy zmniejszy lub zawiesi emeryturę, uwzględnia kwotę, od której oblicza się składki ubezpieczenia emerytalne i rentowe (jest to tzw. podstawa wymiaru składek). Jeśli emeryt prowadzi pozarolniczą działalność, ZUS przyjmie przychód, który stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Ograniczenie zarobków – kogo jeszcze dotyczy?

Na takich samych zasadach, co dotyczących standardowej emerytury, ZUS może zmniejszyć lub zawiesić niektóre inne świadczenia.

Z takimi sankcjami ze strony ZUS liczyć się muszą osoby pobierające:

• emeryturę;
• emeryturę pomostową;
• nauczycielskie świadczenie kompensacyjne;
• rentę z tytułu niezdolności do pracy;
• rentę z tytułu niezdolności do pracy w związku z: wypadkiem przy pracy, wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy sprzed 1 stycznia 2003 r. oraz chorobą zawodową;
• rentę inwalidy wojskowego, jeżeli Twoja niezdolność do pracy nie ma związku ze służbą wojskową;
• rentę rodzinną po inwalidzie wojskowym, jeśli śmierć inwalidy nie pozostawała w związku ze służbą wojskową;
• rentę rodzinną.

Emeryt dorabiający do emerytury: jak i o czym musi zawiadomić ZUS

Gdy już przy składaniu wniosku o emeryturę lub rentę ktoś wie, że będzie mieć dodatkowe zarobki, powinien zaznaczyć to we wniosku.

Jeśli jest już emerytem lub rencistą, a nie osiągnął ustawowego wieku emerytalnego, powinien jak najszybciej zawiadomić nas o podjęciu pracy zarobkowej oraz o wysokości przychodu. Można w tym celu skorzystać z formularza ZUS EROP.

Dodatkowo, co roku – do końca lutego – dorabiający emeryt lub rencista, którego dotyczą przepisy o ograniczeniu zarobków musi dostarczyć do ZUS zaświadczenie o wysokości przychodu za ubiegły rok. Na jego podstawie ZUS ustali, czy wypłacał świadczenie w prawidłowej wysokości.

Jeśli okaże się, że emeryt osiągał przychody, a nie poinformował o tym ZUS, ten zażąda zwrotu świadczeń, które emerytowi nie przysługiwały, za trzy lata wstecz. Jeśli  powiadomi – ZUS zażąda zwrotu tych świadczeń tylko za ostatni rok.

Więcej szczegółów znajdziesz na oficjalnej stronie ZUS.