Po stronie aktywów IIP obejmuje wszystkie zagraniczne aktywa finansowe będące w posiadaniu Hindusów, w tym rezerwy międzynarodowe utrzymywane przez bank centralny. Pasywa obejmują aktywa krajowe będące własnością cudzoziemców: inwestycje bezpośrednie i portfelowe w Indiach oraz zadłużenie zagraniczne, takie jak obligacje, pożyczki, depozyty, kredyt kupiecki. Różnica między nimi nazywana jest międzynarodową pozycją inwestycyjną netto (NIIP).

Zadłużenie zagraniczne Indii przewyższa ich aktywa zagraniczne, zatem ich międzynarodowa pozycja netto jest ujemna (tj. zadłużenie netto). W latach 2003–2023 to zobowiązanie netto wzrosło z 60 miliardów dolarów do 396 miliardów dolarów, co oznacza wzrost z 9,9% do 11,1% PKB. Porównanie z innymi krajami G20 pokazuje to we właściwej perspektywie: Stany Zjednoczone są najbardziej zadłużone, Japonia jest największym wierzycielem, a Indie plasują się gdzieś pośrodku.

Wartość netto netto jest ściśle powiązana z przepływami na rachunku bieżącym (ogółem przepływów do i z kraju w związku z handlem, przekazami pieniężnymi i transakcjami finansowymi). Utrzymujące się tutaj deficyty prowadzą do ujemnego lub niższego MPI netto (Indie, USA), gdyż trzeba je nadrabiać przejmowaniem zobowiązań kapitałowych w postaci napływu kapitału zagranicznego. Kraje eksportujące netto mają wyższą wartość NIP (Japonia, Korea Południowa, Arabia Saudyjska), ponieważ wykorzystują nadwyżkę handlową do zakupu aktywów zagranicznych.

Równoważenie prześcieradeł

Międzynarodowa pozycja inwestycyjna kraju stanowi w pewnym sensie jego bilans z resztą świata. Podział aktywów i pasywów pokazuje, że duża różnica między nimi nie jest aż tak niepokojąca z tych powodów.

Po pierwsze, aktywa zagraniczne Indii obejmują w dużej mierze rezerwy walutowe, stanowiące zabezpieczenie przed wahaniami kursów walut. Porównajmy to z Argentyną, której aktywa zagraniczne składają się głównie z prywatnego długu zagranicznego – będącego wynikiem ucieczki krajowego kapitału do bezpieczniejszych brzegów za granicą.

Po drugie, po stronie pasywów dominują bezpośrednie inwestycje zagraniczne (BIZ), które mają charakter inwestycji długoterminowych i mają działanie stabilizujące, ponieważ jest mniejsze prawdopodobieństwo ich nagłego wycofania.

Co prawda około połowa zobowiązań ma charakter zadłużeniowy, jednak w ciągu ostatniej dekady udział ten spadł (co potwierdza tweet ministra finansów). To dobra wiadomość, ponieważ istnieje silny związek między wysokim zadłużeniem zagranicznym a prawdopodobieństwem kryzysu zewnętrznego dla gospodarek wschodzących.

Efekt kuli śnieżnej

Profil aktywów i pasywów większości gospodarek wschodzących, w tym Indii, zwiększa ich wrażliwość zewnętrzną. Po stronie aktywów gromadzą rezerwy walutowe, które inwestują w bezpieczne, niskodochodowe obligacje skarbowe krajów rozwiniętych. Po stronie pasywów aktywnie poszukują inwestycji zagranicznych, głównie poprzez kapitał własny.

Z powodu tej pozycji „długi dług, krótki kapitał” zyski z inwestycji zagranicznych są niższe niż dywidendy i odsetki płacone inwestorom zagranicznym. Różnica – zwana dochodem z inwestycji netto – jest dla Indii ujemna i rośnie wraz ze wzrostem kapitału zagranicznego napływy środków W 2023 r. Indie zapłaciły 80 miliardów dolarów i otrzymały 55 miliardów dolarów jako dochód z inwestycji, tworząc lukę w wysokości 25 miliardów dolarów.

Ujemny dochód netto z inwestycji pogłębia wpływ deficytu handlowego i sprawia, że ​​niezwykle istotne jest przyciągnięcie wystarczającej liczby napływów zagranicznych, aby wypełnić obie luki. Wynikająca z tego zależność od zagranicznego kapitału czyni Indie bardziej podatnymi na kryzysy zewnętrzne (choć niski poziom zadłużenia dolarowego i silne rezerwy minimalizują to ryzyko).

Uwaga naprzód

Inwestorzy są mniej tolerancyjni wobec zobowiązań zewnętrznych w krajach o niskich dochodach, ponieważ dochód jest postrzegany jako wskaźnik zastępczy zdolności spłaty. Badania pokazują, że kryzysy zewnętrzne są bardziej prawdopodobne w krajach o niższych dochodach.

BIZ są wyjątkiem – nic więc dziwnego, że gospodarki wschodzące w dużym stopniu opierają się na inwestycjach bezpośrednich w celu finansowania krajowego wzrostu. Z kolei bogate kraje mogą uniknąć dużych zobowiązań zewnętrznych wynikających z zadłużenia, które równoważą nadwyżkami handlowymi lub sprzedażą obligacji reszcie świata.

Indie mają najniższy dochód na mieszkańca w grupie G20. Spojrzenie na IIP przypomina nam, że napływ kapitału zagranicznego stanowi obciążenie, mimo że sam napływ stanowi dowód na atrakcyjność inwestycyjną Indii.

Oczekuje się, że potencjał wzrostu Indii i ich włączenie do światowych indeksów obligacji przyniesie w przyszłości większy napływ środków. Biorąc pod uwagę preferencje inwestorów, ostrożnym sposobem zrównoważenia zobowiązań i aktywów zagranicznych kraju byłoby pobudzenie eksportu i poprawa rachunku bieżącego.

Autor jest niezależnym pisarzem zajmującym się ekonomią i finansami.