Zharmonizowany indeks cen konsumpcyjnych (HICP) w strefie
euro w marcu był o 6,9 proc.
wyższy niż przed rokiem – wynika z finalnych szacunków Eurostatu. Był to piąty
z rzędu spadek rocznej dynamiki HICP, po tym jak w
październiku wskaźnik ten osiągnął historyczny rekord na poziomie 10,6%.
Inflacja HICP dla całej Unii Europejskiej wyniosła 8,3% wobec 9,9% w lutym i
10% w styczniu.

Był to już 21. miesiąc z rzędu, w którym inflacja HICP
przekraczała 2-procentowy cel Europejskiego Banku Centralnego. Aby sprowadzić
inflację do celu,
EBC w marcu zdecydował się na kolejną podwyżkę stóp procentowych, ponownie
w wymiarze 50 punktów bazowych. W dalszym ciągu główna stopa procentowa w
strefie euro (3,50%) jest wyraźnie niższa od bieżącej stopy inflacji.

To popyt napędza inflację

Należy odnotować fakt, że pomimo spadku „szerokiego”
wskaźnika HICP, ponownie w górę poszła
inflacja bazowa, która w strefie euro w marcu przyspieszyła do
5,7% względem 5,6% w lutym i 5,3% w styczniu. To najwyższy odczyt w historii
serii danych Eurostatu sięgającej 2001 r. Rok wcześniej wynosiła ona 3,0%.   

Opublikowane w środę dane nie się różnią od wstępnego szacunku,
który
poznaliśmy pod koniec marca. Jednak wyraźnie różnią się one od tego, co obserwowaliśmy jesienią. Wtedy wzrost
wskaźnika HICP był napędzany przede wszystkim galopującymi cenami energii. Natomiast
w marcu ceny energii w strefie euro były
o 0,9% niższe niż rok temu (oraz o 2,2% niższe niż w lutym). Wciąż szybko
drożała za to żywność (o 1,3% mdm i aż o 15,7% rdr). Ceny dóbr przemysłowych wzrastały
w tempie 2,3% mdm i 6,6% rdr. Nadal przyspieszała za to roczna dynamika cen
usług, która podniosłą się do 5,1% względem 4,8% w lutym. Widać więc, że teraz
głównym źródłem presji inflacyjnej jest popyt konsumpcyjny, a nie szoki
podażowe.

Europa Środkowa inflacyjnym epicentrum

W statystykach Eurostatu jedna rzecz pozostała bez zmian. To
w krajach Europy Środkowej odnotowano najwyższe wskaźniki inflacji cenowej. Inflacyjnym
liderem Europy bezapelacyjnie pozostały Węgry z inflacją HICP na poziomie
25,6%. Grupę pościgową tworzyły Łotwa (17,2%), Czechy (16,5%), Estonia (15,6%)
oraz Polska z Litwą (15,2%) i Słowacją (14,8%).

Poza Europą Środkową
w żadnym kraju UE nie zaobserwowano dwucyfrowej inflacji HICP. Najniższe
tempo wzrostu cen dóbr konsumpcyjnych Eurostat odnotował w Luksemburgu (2,9%),
Hiszpanii (3,1%) oraz w Holandii (4,5%).

Rządowe manipulacje wskaźnikami inflacyjnymi

Przy tym koniecznie trzeba dodać, że sam spadek wskaźników
HICP w strefie euro w wielu krajach wynikał nie tylko z efektów rynkowych (np.
niższych cen paliw), lecz z działań administracyjnych w zakresie cen energii.
Spadki wskaźników inflacji w kilku krajach europejskich były po
części zasługą nadzwyczajnych rozwiązań wprowadzanych przez władze. Na ogół są
to wszelkiej maści subsydia, bądź dopłaty do cen energii lub też wprowadzenie
administracyjnych cen maksymalnych na prąd, gaz ziemny czy ciepło sieciowe.

W
rezultacie wskaźniki inflacji w krajach Unii Europejskiej (zarówno CPI, jak i
HICP) przestały być ze sobą porównywalne. Urzędowe limity cen energii albo
przejściowe obniżki stawek podatków wpływają na obniżenia wskaźnika HICP (albo
CPI), ale nie na spadek inflacji samej w sobie rozumianej jako spadek siły
nabywczej pieniądza.

Dodajmy też, że inflacja HICP jest odmienną miarą wzrostu cen od
najpopularniejszego i stosowanego przez GUS wskaźnika CPI. O różnicach między
wskaźnikami pisaliśmy w artykule „Jak
GUS mierzy inflację? Statystycy wyjaśniają”. W skrócie: obie miary stosują
nieco odmienny system wag i uwzględniają nieco inny zakres wydatków.

Z
danych GUS wynika, że w
marcu inflacja CPI w Polsce wyniosła 16,1 proc. Według ekonomistów inflacja
w Polsce pozostanie bardzo wysoka zarówno w tym, jak i kolejnym roku. Rekordowo
wysoka i wciąż rosnąca jest też inflacja bazowa, co sygnalizuje silną
presję na wzrost cen pochodzącą z kraju.