Uwaga redaktora: Wersja tej historii pojawia się w biuletynie CNN „W międzyczasie na Bliskim Wschodzie”, ukazującym się trzy razy w tygodniu w najważniejszych artykułach z regionu. Podpisz tutaj.

Abu Zabi i Jerozolima
CNN
—

Nie codziennie na ulicach Teheranu widać billboardy w języku hebrajskim.

Ten, rozwieszony w stolicy Iranu w tym tygodniu, brzmi: „400 sekund do Tel Awiwu” po persku, arabsku i hebrajsku. Jest to zapowiedź najnowszego pocisku w szybko rozwijającym się arsenale broni Iranu – takiego, który według irańskiej armii może podróżować z prędkością do 15 razy większą niż prędkość dźwięku.

Pocisk nazywa się Fattah i najwyraźniej pochodzi od jednego z 99 imion Boga w islamie, co oznacza „dawca zwycięstwa”. Został odsłonięty w tym tygodniu jako historyczne osiągnięcie armii tego kraju.

Pocisk hipersoniczny ma zdolność „przeniknięcia wszystkich systemów rakiet obrony powietrznej i ich zdetonowania” – powiedział dowódca sił powietrznych irańskiego Korpusu Strażników Rewolucji Islamskiej (IRCG), generał brygady Amir Ali Hadżizadeh w komentarzach opublikowanych przez półoficjalną agencję informacyjną Tasnim.

IRGC twierdzi, że może poruszać się w atmosferze ziemskiej i nad nią oraz ma zasięg 1400 kilometrów (870 mil). To postawiłoby Izrael w zasięgu ręki. Pociski hipersoniczne to takie, które mogą podróżować z prędkością przekraczającą Mach 5, czyli pięciokrotną prędkość dźwięku.

Minister obrony Izraela Yoav Gallant szybko odrzucił potencjalne zagrożenie dla swojego kraju.

„Słyszę, jak nasi wrogowie przechwalają się bronią, którą opracowują” – powiedział w komentarzach opublikowanych w izraelskich mediach. „Na każdy taki rozwój wydarzeń mamy jeszcze lepszą odpowiedź – czy to na lądzie, w powietrzu, czy na arenie morskiej, obejmującą zarówno środki obronne, jak i ofensywne”.

Twierdzenia Iranu nie zostały niezależnie zweryfikowane, ale eksperci twierdzą, że wynikają one z namacalnych postępów w rozwoju rakiet.

Uzi Rubin, założyciel i były dyrektor Izraelskiej Organizacji Obrony Przeciwrakietowej w izraelskim ministerstwie obrony, nie ma powodu sądzić, że pocisk nie jest prawdziwy i funkcjonalny.

„Koncepcja jest realistyczna, elegancka i wykonalna” – powiedział CNN.

Zauważył jednak, że niekoniecznie jest to wielka „rewolucja” w możliwościach rakietowych Teheranu, dodając, że nie jest to pierwszy pocisk hipersoniczny zaprojektowany przez Iran, mimo że jest to „rewolucyjny projekt”. Eksperci twierdzą, że większość pocisków balistycznych może podróżować z prędkością hipersoniczną.

Alex Vatanka, dyrektor Programu Iranu w Middle East Institute w Waszyngtonie, powiedział, że Iran ma „długą historię składania przesadnych twierdzeń”, jeśli chodzi o rozwój rakiet. „To powiedziawszy, Iran poczynił ogromne postępy w tym sektorze i nikt nie może temu zaprzeczyć. Czy Iran znalazł się na liście A wśród krajów, które mogą produkować pociski hipersoniczne? Tak nie jest”.

Stany Zjednoczone twierdzą, że Iran ma największe siły rakiet balistycznych na Bliskim Wschodzie i uważa swój arsenał rakietowy za jedno z „podstawowych narzędzi przymusu i projekcji siły”.

Iran w przeszłości podkreślał, że jego program rakietowy służy wyłącznie celom obronnym. Gazeta Kayhan, której redaktor jest mianowany przez najwyższego przywódcę Iranu, napisała jednak we wstępniaku w tym tygodniu, że celem pocisku Fattah jest również „pokazanie jego zdolności odstraszania w obszarach gospodarczych i politycznych”. Pod ciężkimi sankcjami amerykańskimi Iran regularnie oskarża Stany Zjednoczone o prowadzenie przeciwko niemu wojny gospodarczej.

Od 2017 roku Iran przeprowadził pięć dużych transgranicznych ataków rakietowych w regionie, powiedział John Krzyzaniak, pracownik naukowy Wisconsin Project on Nuclear Arms Control w Waszyngtonie. Obejmują one dwa ataki na ISIS w Syrii i trzy w Iraku, w których rzekomo wymierzono siły amerykańskie, kurdyjskich bojowników i izraelski wywiad.

Eksperci twierdzą, że tym, co odróżnia nowy pocisk Iranu od innych zaprojektowanych przez niego pocisków, jest to, że jest zwrotny. Ma ruchomą dyszę, która pozwala mu podróżować po nieregularnej ścieżce, co utrudnia przechwycenie.

„Jeśli twierdzenia irańskich urzędników dotyczące nowej rakiety Fattah są prawdziwe, to z pewnością będzie ona miała większą manewrowość w porównaniu z poprzednimi systemami” – powiedział Krzyżaniak. „Ale nie osiąga tego w taki sam sposób, jak broń hipersoniczna innych krajów i prawdopodobnie nie będzie miała zwrotności w takim samym stopniu”.

Powiedział, że twierdzenia Iranu o Fatcie są w większości wiarygodne, ponieważ pocisk jest „w dużej mierze iteracją wcześniejszej, sprawdzonej technologii, którą Iran opracował w kraju”.

Co to oznacza dla istniejących systemów obrony przeciwrakietowej na Bliskim Wschodzie?

Izrael ma kilka systemów obrony przeciwrakietowej. Jego Żelazna Kopuła ma chronić przed rakietami krótkiego zasięgu, takimi jak te wystrzeliwane z sąsiedniej Gazy lub Libanu. David’s Sling odstrasza pociski średniego zasięgu. W przypadku pocisków balistycznych dalekiego zasięgu ma rodzinę systemów obronnych Arrow, których zasięg operacyjny wynosi 2400 kilometrów (1500 mil).

Izrael, Arabia Saudyjska i Zjednoczone Emiraty Arabskie rozmieszczają wyprodukowany w USA system obrony przeciwrakietowej Patriot, a Arabia Saudyjska i Zjednoczone Emiraty Arabskie używają również systemu THAAD (Terminal High Altitude Area Defense), który może przechwytywać pociski balistyczne krótkiego i średniego zasięgu z większej wysokości. THAAD został po raz pierwszy użyty w walce w styczniu 2022 r., kiedy pocisk Houthi został wystrzelony przeciwko ZEA.

„Możliwe, że Patriot jest w stanie zestrzelić pocisk Fattah, ale trudno powiedzieć na pewno, ponieważ w obu systemach wciąż jest wiele niewiadomych” – powiedział Krzyżaniak. „Doniesienia z Ukrainy sugerują, że Patriot zestrzelił rosyjskie pociski Kinzhal, które są podobne do Fattah, ponieważ mogą manewrować z dużą prędkością”.

Zauważył jednak, że Patriotom rozmieszczonym w Arabii Saudyjskiej nie udało się zestrzelić kilku pocisków wystrzelonych przez wspieranych przez Iran rebeliantów Houthi w Jemenie, „mimo że nie były one szczególnie wyrafinowane”.

„Nawet wysoce wydajny system obrony przeciwrakietowej może„ zawieść ”, jeśli znajduje się w niewłaściwym miejscu, jeśli jego radar jest skierowany w złym kierunku, jeśli pociski lecą zbyt nisko, aby je wykryć, lub jeśli jest zbyt wiele pocisków w jednym ostrzale ,” powiedział.

Państwa Zatoki Perskiej od dawna opowiadają się za tym, aby program rakietowy Iranu był częścią rozmów krajów zachodnich z Teheranem na temat jego programu nuklearnego, argumentując, że pociski stanowią bardziej bezpośrednie zagrożenie dla ich bezpieczeństwa. Arabscy ​​przeciwnicy Iranu w regionie zaczęli jednak ostatnio godzić się z Republiką Islamską, znacznie zmniejszając potencjał konfliktu w Zatoce Perskiej.

To sprawia, że ​​Izrael jest państwem, które może być najbardziej zaniepokojone nową rakietą Iranu.

Rubin, były izraelski urzędnik ds. obrony, powiedział, że jest przekonany, że nawet jeśli Izrael nie ma teraz możliwości obrony przed nim, „będziemy w stanie się przed nim obronić (w przyszłości)”.