Zespół naukowców z Australii, Kanady, Kostaryki i Wielkiej Brytanii odkrył, że lek powszechnie przepisywany w celu rozrzedzenia krwi może być tanim antidotum na jad kobry.

Ukąszenia węży zabijają rocznie około 138 000 osób, głównie na biedniejszych obszarach wiejskich w krajach o niskich i średnich dochodach w Afryce, Azji Południowej i Południowo-Wschodniej.

U ponad 400 000 innych osób rozwija się martwica, wskutek której tkanka wokół ukąszenia obumiera i czernieje.

Kobry odpowiadają za większość ukąszeń w częściach Afryki i Indii. A heparyna może neutralizować toksyny powodujące martwicę w jadzie niektórych plujących kobr.

Lek nie jest skuteczny przeciwko wszystkim gatunkom jadu węży, ale naukowcy twierdzą, że może być tańszy i bardziej wszechstronny niż obecnie stosowane surowice, z których wiele działa tylko na jeden gatunek węża i nie zapobiega martwicy.

Lek przetestowano już na myszach, teraz czas na badania na ludziach.

Starszy autor badania, prof. Greg Neely z University of Sydney, powiedział: „Nasze odkrycie może radykalnie zmniejszyć straszne obrażenia spowodowane martwicą wywołaną ukąszeniem kobry – a także może spowolnić działanie jadu, co może poprawić wskaźniki przeżywalności.

„Czynniki biologiczne, takie jak jady i toksyny, wymagają współpracy ze strony gospodarza, czyli człowieka, dlatego nasze badanie miało na celu zidentyfikowanie, co u ludzi wchodzi w interakcję z jadem, powodując martwicę i śmierć.

„Odkryliśmy, że kiedy przyjmujemy różne jady pochodzące od bardzo różnych gatunków, istnieje kilka sposobów, w jakie wchodzą one w interakcje z komórkami ludzkimi.

„Jedną z fajnych rzeczy z naukowego punktu widzenia jest to, że uważamy, iż jesteśmy w stanie zidentyfikować cztery lub pięć różnych sposobów, w jaki jady jako całość oddziałują na komórki – a następnie możemy stworzyć uniwersalne antidotum, które będzie w stanie blokować duże grupy gatunków.

„Mamy nadzieję, że nowe antidotum na kobrę, które znaleźliśmy, pomoże w globalnej walce o zmniejszenie liczby zgonów i obrażeń spowodowanych ukąszeniami węży w niektórych z najbiedniejszych społeczności świata”.

Główny autor, doktorant Tian Du, również z Uniwersytetu w Sydney, nazwał to dużym krokiem naprzód.

„Heparyna jest niedroga, powszechnie dostępna i znajduje się na liście podstawowych leków Światowej Organizacji Zdrowia” – powiedziała.

„Po udanych testach na ludziach, może zostać stosunkowo szybko wdrożony jako tani, bezpieczny i skuteczny lek na ukąszenia kobry”.

Inny z naukowców, profesor Nicholas Casewell, szef Centrum Badań i Interwencji w Sprawach Ukąszeń Węży w Liverpool School of Tropical Medicine, powiedział: „Ukąszenia węży pozostają najbardziej zabójczą z zaniedbanych chorób tropikalnych, a ich ciężar spada przede wszystkim na społeczności wiejskie w krajach o niskich i średnich dochodach.

„Nasze odkrycia są ekscytujące, ponieważ obecnie stosowane surowice są w dużej mierze nieskuteczne w przypadku poważnego miejscowego zatrucia, które objawia się bolesnym, postępującym obrzękiem, powstawaniem pęcherzy i/lub martwicą tkanek wokół miejsca ukąszenia.

„Może to prowadzić do utraty funkcji kończyny, amputacji i trwałego kalectwa”.