SAO PAULO (AP) — Pelé był po prostu „Królem”. Przyjął „piękną grę” w piłkę nożną w swoim debiucie na Mistrzostwach Świata w Brazylii w 1958 roku i nigdy tak naprawdę nie odpuścił.

Zdobył rekordowe trzy mistrzostwa świata i był powszechnie uważany za jednego z najlepszych graczy w swoim sporcie. Jego majestatyczna i porywająca prezencja postawiła go wśród najbardziej rozpoznawalnych postaci na świecie.

Pelé zmarł w czwartek w wieku 82 lat. Od 2021 roku leczył się na raka jelita grubego.

Pelé był jednym z najbardziej płodnych strzelców w grze i spędził prawie dwie dekady, czarując fanów i olśniewając przeciwników. Jego wdzięk, atletyzm i ruchy na najwyższym piłkarskim etapie zniewalały wszystkich. Zaaranżował szybki, płynny styl gry, który zrewolucjonizował ten sport – talent, który uosabiał brazylijską elegancję na boisku.

Wyniósł swój kraj na piłkarskie wyżyny i został globalnym ambasadorem swojego sportu w podróży, która rozpoczęła się na ulicach stanu Sao Paulo, gdzie kopał skarpetę wypchaną gazetami lub szmatami.

„Pelé zmienił wszystko. Przekształcił piłkę nożną w sztukę, rozrywkę” – napisał na Instagramie Neymar, brazylijski piłkarz. „Piłka nożna i Brazylia podniosły swoją pozycję dzięki królowi! Odszedł, ale jego magia przetrwa. Pelé jest wieczny!”

W rozmowie o największym piłkarzu obok niego wymienia się tylko zmarłego Diego Maradonę, Lionela Messiego i Cristiano Ronaldo.

Różne źródła, licząc różne zestawy meczów, podają liczbę bramek Pelé od 650 (mecze ligowe) do 1281 (wszystkie mecze seniorskie, niektóre z rywalami na niskim poziomie). Kiedy Maradona przeprowadzał kiedyś wywiad z Pelé, żartobliwie zapytał Brazylijczyka, w jaki sposób zgromadził tak wiele bramek.

Zawodnik, który zostanie nazwany „Królem”, został przedstawiony światu w wieku 17 lat na Mistrzostwach Świata w Szwecji w 1958 roku, jako najmłodszy zawodnik w historii turnieju.

Pelé był emblematem triumfu swojego kraju w Pucharze Świata w 1970 roku w Meksyku. Strzelił gola w finale i wystawił Carlosa Alberto nonszalanckim podaniem do ostatniego gola w wygranym 4:1 meczu z Włochami.

Wizerunek Pelé w jaskrawożółtej brazylijskiej koszulce z numerem 10 wytłoczonym na plecach wciąż żyje wśród fanów piłki nożnej na całym świecie. Podobnie jak celebracja gola, który jest jego znakiem rozpoznawczym — skok z prawą pięścią wyrzuconą wysoko nad głową.

Sława Pelé była taka, że ​​w 1967 roku frakcje wojny domowej w Nigerii zgodziły się na krótkie zawieszenie broni, aby mógł rozegrać mecz pokazowy w tym kraju. Został pasowany na rycerza przez brytyjską królową Elżbietę II w 1997 roku. Kiedy Pelé odwiedził Waszyngton, aby pomóc spopularyzować grę w Ameryce Północnej, to prezydent Stanów Zjednoczonych jako pierwszy wyciągnął rękę.

„Nie musisz się przedstawiać, ponieważ wszyscy wiedzą, kim jest Pelé” – powiedział Ronald Reagan.

Pelé był pierwszym współczesnym czarnym bohaterem narodowym Brazylii, ale rzadko mówił o rasizmie w kraju, w którym bogaci i potężni wywodzą się z białej mniejszości.

Fani przeciwnych drużyn szydzili z Pelé małpimi pieśniami w domu i na całym świecie.

„Powiedział, że nigdy nie grałby, gdyby musiał przerywać za każdym razem, gdy słyszał te pieśni” – powiedziała Angelica Basthi, jedna z biografek Pelégo. „Jest kluczem do dumy Czarnych w Brazylii, ale nigdy nie chciał być chorążym”.

Życie Pelé po piłce nożnej przybierało różne formy. Był politykiem — nadzwyczajnym ministrem sportu Brazylii — bogatym biznesmenem, ambasadorem UNESCO i Organizacji Narodów Zjednoczonych.

Miał role w filmach, operach mydlanych, a nawet komponował piosenki i nagrywał płyty z popularną muzyką brazylijską.

Pelé był ambasadorem swojego sportu do ostatnich lat, ale wraz z pogorszeniem się stanu zdrowia jego podróże i występy stały się rzadsze. Po konieczności wymiany stawu biodrowego zaczął używać laski.

W ostatnich latach często widywano go na wózku inwalidzkim i nie brał udziału w ceremonii odsłonięcia jego pomnika reprezentującego reprezentację Brazylii na Mistrzostwach Świata 1970.

„Staje się bardzo nieśmiały, bardzo zawstydzony” – powiedział Globoesporte.com jego syn Edinho. „On nie chce wychodzić”.

Pelé spędził swoje 80. urodziny z kilkoma krewnymi.

Pelé spędził miesiąc w szpitalu w 2021 roku po operacji usunięcia guza z okrężnicy. Pelé powiedział, że jest gotowy „grać 90 minut plus dogrywka”, ale wkrótce zaczął chemioterapię.

Urodzony jako Edson Arantes do Nascimento, w małym miasteczku Tres Coracoes we wnętrzu stanu Minas Gerais 23 października 1940 roku, Pelé dorastał w lśniących butach, by kupować swój skromny strój piłkarski. Jego ojciec również był graczem.

Talent Pelé zwrócił na siebie uwagę, gdy miał 11 lat, a miejscowy zawodowy gracz sprowadził go do młodzieżowych drużyn Santosa. Pomimo swojego młodego wieku i wzrostu 5 stóp i 8 cali, Pelé’ strzelał gole przeciwko dorosłym mężczyznom z taką samą łatwością, jaką prezentował przeciwko przyjaciołom w domu. Zadebiutował w brazylijskim klubie w wieku 15 lat w 1956 roku, a klub szybko zyskał światowe uznanie.

Imię Pelé pochodzi od tego, że źle wymówił imię gracza o imieniu Bilé. Później stał się znany po prostu jako „O Rei” – Król.

Pelé pojechał na Mistrzostwa Świata 1958 jako rezerwowy, ale stał się kluczowym elementem mistrzowskiej drużyny swojego kraju. Jego pierwszy gol, w którym przerzucił piłkę nad głową obrońcy i ścigał się wokół niego, aby strzelić z woleja do bramki, został uznany za jednego z najlepszych w historii mistrzostw świata.

„Kiedy Pelé strzelił gola”, powiedział weteran szwedzkiego pomocnika Sigge Parling, „Muszę być szczery i powiedzieć, że miałem ochotę klaskać”.

Mistrzostwa Świata 1966 w Anglii – wygrane przez gospodarzy – były gorzkie dla Pelé, już wtedy uważanego za najlepszego gracza świata. Brazylia odpadła w fazie grupowej, a Pelé, zły na faule i ostre wślizgi Portugalii, przysięgał, że to jego ostatnie mistrzostwa świata.

Zmienił zdanie i został odmłodzony na mundialu w 1970 roku. W meczu z Anglią uderzył głową, zdobywając określony wynik, ale wspaniały bramkarz Gordon Banks przerzucił piłkę nad poprzeczką w zadziwiającym ruchu. Pelé porównał obronę – jedną z najlepszych w historii mistrzostw świata – do „łososia wspinającego się po wodospadzie”. Później strzelił pierwszego gola w finale z Włochami, swoim ostatnim meczu na mistrzostwach świata.

W sumie Pelé rozegrał 114 meczów z Brazylią, strzelając rekordową liczbę 95 bramek — w tym 77 w meczach oficjalnych. Większość jego bramek zdobył z Santosem, który doprowadził do pięciu tytułów krajowych, dwóch trofeów Copa Libertadores i dwóch klubowych mistrzostw świata — wszystko to w latach 60.

Jego bieg z Santosem rozciągał się przez trzy dekady, aż po sezonie 1972 przeszedł na pół-emeryturę. Zamożne kluby europejskie próbowały go podpisać, ale rząd brazylijski interweniował, aby nie dopuścić do sprzedaży, ogłaszając go skarbem narodowym.

Na boisku energia, wizja i wyobraźnia Pelé napędzały utalentowaną reprezentację Brazylii, wykonując skomplikowane kombinacje podań, przecinając obronę, pozostawiając graczom miejsce na pokazanie błyskotliwych umiejętności.

Szybki, płynny styl gry był przykładem „O Jogo Bonito” — po portugalsku „Piękna gra”. A w centrum tego wszystkiego, niczym maestro dowodzący swoją orkiestrą, znajdował się Pelé. To jego autobiografia z 1977 roku, „My Life and the Beautiful Game”, sprawiła, że ​​fraza ta stała się częścią leksykonu piłki nożnej.

W 1975 roku dołączył do New York Cosmos w North American Soccer League. Chociaż w wieku 34 lat był już u szczytu kariery, Pelé na krótko nadał piłce nożnej większy rozgłos w Ameryce Północnej, zanim zakończył karierę 1 października 1977 r., w wystawie pomiędzy Cosmos i Santos. Wśród obecnych dygnitarzy był prawdopodobnie jedyny inny sportowiec, którego sława obejmowała cały świat — Muhammad Ali.

Pelé miał dwie nieślubne córki i pięcioro dzieci z dwóch pierwszych małżeństw, Rosemeri dos Reis Cholbi i Assiria Seixas Lemos. Później poślubił bizneswoman Marcię Cibele Aoki.

___

Azzoni ma siedzibę w Madrycie.