„W głębi duszy rozumie kulturę tego obszaru i tamtego okresu” – mówi Baker. „Było tak wiele rozmów, z powodu których nie musieliśmy odbywać [that] głębokie rozumienie.”

Baker wcześniej przedstawiała życie w Nowej Anglii na scenie, ale to pierwszy raz, kiedy 43-letnia dramatopisarka — która zdobyła Nagrodę Pulitzera w 2014 r. za „The Flick”, opowiadającą o nisko opłacanych pracownikach w kinie — napisała scenariusz i wyreżyserowała film. Niedawno wydany dramat o dorastaniu „Janet Planet” jest niedoceniany; Baker podnosi na wyższy poziom proste radości i egzystencjalne zagadki codziennego życia. „Jej bohaterowie zmagają się z tęsknotami i potrzebą udowodnienia swojej wartości, ale rzadko dzielą się swoimi zmaganiami na głos” — czytamy w czterogwiazdkowej recenzji The Washington Post.

Na szczęście 52-letni Nicholson potrafi przekazywać wielkie emocje przy niewielkim zamieszaniu. Powściągliwość jej bohaterów można pomylić ze stoicyzmem, ale ci, którzy przyjrzą się bliżej, wykryją wir uczuć kłębiący się pod powierzchnią. Jej zmarszczone czoło mówi wiele. Ta umiejętność przyniosła jej nagrodę Emmy w 2021 r. za kryminał HBO „Klacz z Easttown”, w którym wciela się w kobietę z małego miasteczka, która odkrywa bolesną prawdę o swojej rodzinie, i przykuła uwagę Baker w filmie „Monos” z 2019 r. w którym Nicholson gra inżyniera przetrzymywanego jako zakładnika w kolumbijskiej dżungli przez nastoletnich partyzantów.

Zdaniem Bakera Nicholson jest „niepozornym aktorem”.

„Ona zawsze myśli i można je wyczuć na jej twarzy, ale trudno jest wyrazić, o czym dokładnie myśli” – mówi Baker. „Ten rodzaj aktywnego myślenia, w połączeniu z psychologiczną tajemnicą, wydawał się naprawdę, naprawdę ważny dla tej roli. To bardzo rzadka rzecz, którą ma w nadmiarze”.

„Janet Planet” rozgrywa się z perspektywy 11-letniej Lacy (Zoe Ziegler), spokojnej, kontemplacyjnej dziewczynki, która mieszka z samotną matką, akupunkturzystką. Janet przyjmuje trzy osoby latem 1991 roku, których pobyty ujawniają Lacy, że Janet może nie być kobietą, za którą ją uważała. Materiały prasowe opisują to stopniowe rozczarowanie jako „odkochywanie się w matce”, co teraz sprawia, że ​​Baker się krzywi. „Czuję, że to bardziej skomplikowane” – mówi.

Po raz kolejny Nicholsonowi się to udało. Lacy zaczyna postrzegać Janet nie tylko jako swoją pilną opiekunkę, ale także jako w pełni ludzką istotę ze swoimi własnymi potrzebami. Aktorka powróciła do chwil z dzieciństwa, aby lepiej połączyć się z historią, przypominając sobie „długie uściski”, którymi dzielili się niektórzy przyjaciele jej matki, zielarki. Przedłużone uściski sprawiły, że Nicholson wzdrygnął się w tym momencie. Trudno było zrozumieć, dlaczego ci dorośli, którzy mieli mieć wszystko razem, tak się trzymają.

„Można wyczuć potrzebę lub desperację jednej lub obu osób” – mówi.

Po namyśle Nicholson uważa, że ​​przyjaciele jej matki, którzy prowadzili raczej bohemiczny styl życia, „poszukiwali sensu”. W filmie to Lacy dokonuje tego odkrycia. W milczeniu obserwuje, jak Janet obejmuje swoją starą przyjaciółkę Reginę (Sophie Okonedo), z którą nie utrzymuje kontaktu od lat. Lacy staje się opiekuńcza wobec Janet, gdy jej chłopak, Wayne (Will Patton), wybucha gniewem z powodu swoich problemów ze zdrowiem psychicznym. Później Lacy z ciekawością obserwuje, jak Janet rozmawia z Avi (Elias Koteas), liderem kultowej trupy teatralnej, który zwraca na nią uwagę.

Czasami Janet zaprasza Lacy do swojego procesu myślowego. Kiedy zaczynają się odcinki Wayne’a, Janet pyta nastolatkę, co powinna zrobić. Nicholson, wspominając krótki okres, zanim jej matka wyszła ponownie za mąż, mówi, że samotne matki i córki łączy „bardzo szczególna relacja”. Wyjaśnia, że ​​może istnieć pewien poziom współzależności „i nie mam na myśli tego w negatywny sposób. Jest po prostu inaczej.”

Baker, która dorastała z rozwiedzioną matką, dodaje, że „w małżeństwie spędza się dużo czasu ekranowego w szarej strefie, bez zbytniego moralizowania. Poczułam, że nie do końca widziałam to w taki sposób, w jaki chciałam, w relacji rodzic–dziecko”.

Latem Janet i Lacy ewoluują obok siebie. Lacy, która stara się znaleźć przyjaciół w swoim wieku, próbuje zrozumieć ludzkie więzi. Jej podróż dotyczy „o tym, jak postrzeganie, światopogląd, filozofia i życie duchowe jednego dziecka mogą zmienić się w ciągu dwóch miesięcy, co dla 11-letniej dziewczynki stanowi ogromny okres” – mówi Baker. Janet dowiaduje się, że musi szukać akceptacji wewnątrz, a nie u mężczyzn takich jak Wayne i Avi.

„To klucz do tego, kim ona jest i gdzie przez większość swojego życia zdobywała uznanie” – mówi Nicholson. „Zawsze mogła się zwrócić na taki rodzaj uwagi”.

Baker twierdzi, że w ciągu swojej kariery napisała kilka scenariuszy, ale jako swój reżyserski debiut wybrała „Janet Planet”, ponieważ „to był pierwszy raz, kiedy napisałam scenariusz, który naprawdę widziałam”. Choć opowieść porusza tematy uniwersalne, jego obudowy są specyficzne dla danego regionu. Baker wróciła do zachodniego Massachusetts, aby pisać, spędzając miesiąc wśród innych artystów u podnóża wzgórz Berkshires. Wkradła się na teren swojego starego obozu wypoczynkowego, Shire Village w Cummington — gdzie nakręcili sceny otwierające „Janet Planet” — i zanurzyła się w naturalnych dźwiękach lata w Amherst. Film rezygnuje z tradycyjnej ścieżki dźwiękowej, aby „nie podważać mocy owadów i drzew” — mówi. „Nie chciałam w ogóle przekazywać tego, co działo się w środku [Lacy’s] mózg poprzez muzykę.”

Praca nad filmem przywróciła Nicholson mnóstwo wspomnień, ponieważ nie była w tym miejscu od około 30 lat. „To szaleństwo, jak wiele się tam nie zmieniło” – mówi. Nakręcili scenę w Hampshire Mall w Hadley, w którym nadal mieści się osobiście kluczowy JC Penney. W drodze do innego miejsca przejechali przez Goshen, gdzie Nicholson każdego lata był opiekunem obozowym. Wyprowadziła członków rodziny i pokazała dwóm nastolatkom ulicę, na której dorastała. Wraz ze swoją 73-letnią matką odwiedzała stare baseny.

Według Nicholsona, większość procesu tworzenia filmu sprowadzała się do „pogłębienia naszych więzi z miejscem, ponieważ jest ono tak ważną postacią w filmie”. Wejście w życie Janet — w tak osobistym otoczeniu — skłoniło aktorkę do zastanowienia się nad tym, co oznacza badanie swojego pochodzenia. Czy wracała do przeszłości, czy tworzyła nową teraźniejszość? Czyje wewnętrzne życie eksplorowała?

„Czy to ja? Czy to moja mama? Czy to przyjaciele mojej mamy? Kobiety w ogóle? Średni wiek?” ona mówi. „To wymaga zagłębienia się w swoje serce. Ale dla mnie to właśnie jest soczyste”.