Szacowany czas czytania: 5-6 minut

TOKYO — Dziecko jadące na ramionach ojca uśmiecha się, gdy przechadzają się po parku otoczonym żółtymi, dotykanymi jesiennymi liśćmi — to typowy obraz japońskiego „ikumenu”.

Termin łączy japońskie słowa ikuji, oznaczające opiekę nad dziećmi, oraz ikemen, odnoszące się do fajnie wyglądających mężczyzn.

Japońskie władze szeroko promowały ten termin w ostatniej dekadzie, aby walczyć z notorycznie długimi godzinami pracy w kraju, które nie tylko pozbawiły ojców pracoholików czasu rodzinnego i matek pozostających w domu kariery zawodowej, ale także pomogły obniżyć wskaźnik urodzeń do jednego z najniższych w świat.

Aby wykorzystać „ostatnią szansę na odwrócenie” sytuacji, premier Fumio Kishida przedstawił w zeszłym tygodniu szereg polityk, w tym zwiększenie alimentów na dzieci i zobowiązanie do zwiększenia liczby pracowników płci męskiej korzystających z urlopu ojcowskiego z obecnych 14% do 50%. do 2025 r. i 85% do 2030 r.

Ale niektórzy w trzeciej co do wielkości gospodarce świata – która od dawna zmaga się ze spadającym współczynnikiem dzietności i starzeniem się społeczeństwa – są sceptyczni, czy plan naprawdę może poruszyć igłę.

Makoto Iwahashi, członek POSSE, związku zawodowego zajmującego się młodszymi pracownikami, powiedział, że chociaż plan rządu miał dobre intencje, wielu Japończyków było po prostu zbyt przestraszonych, by wziąć urlop ojcowski ze względu na potencjalne reperkusje ze strony pracodawców.

Zgodnie z ustawą uchwaloną przez japoński parlament w 2021 roku, Japończycy mają prawo do czterech tygodni elastycznego urlopu ojcowskiego, do 80% ich wynagrodzenia.

Ale pomimo prawa mężczyźni nadal „bali się”, że wzięcie urlopu może mieć negatywny wpływ na ich perspektywy awansu lub że mogą zostać przeniesieni na inne stanowisko z mniejszym zakresem obowiązków, powiedział Iwahashi.

Chociaż dyskryminacja pracowników korzystających z urlopów macierzyńskich i ojcowskich w Japonii jest nielegalna, Iwahashi powiedział, że pracownicy zatrudnieni na czas określony są szczególnie narażeni.

W każdym razie „drobna poprawka dotycząca urlopu ojcowskiego nie zmieni znacząco spadającego wskaźnika urodzeń” – dodał.

Hisakazu Kato, profesor ekonomii na Uniwersytecie Meiji w Tokio, powiedział, że podczas gdy duże firmy z biegiem lat coraz bardziej akceptowały urlopy rodzicielskie, mniejsze firmy nadal miały zastrzeżenia.

„Małe firmy obawiają się (niedoborów pracowników) z powodu urlopu wychowawczego, a to wywiera presję na młodych ojców, którzy chcą w przyszłości skorzystać z urlopu wychowawczego” – powiedział.

Na konferencji prasowej w zeszłym tygodniu premier potwierdził obawy i zobowiązał się do rozważenia przyznania ulg dla małych i średnich przedsiębiorstw, a szczegóły zostaną ogłoszone w czerwcu w jego rocznym planie polityki.

Przedstawił również plan mający na celu zwiększenie wykorzystania urlopu ojcowskiego poprzez zachęcanie firm do ujawniania swoich wyników.

Salon „ostatniej szansy”.

W 2022 roku liczba nowo narodzonych dzieci w Japonii spadła poniżej 800 000 po raz pierwszy od rozpoczęcia rejestrowania danych w 1899 roku, co jest ostatnim kamieniem milowym w trendzie, który rząd uważa za coraz bardziej niepokojący.

W zeszłym tygodniu Kishida posunął się nawet do ostrzeżenia, że ​​„następne sześć do siedmiu lat będzie ostatnią szansą na odwrócenie spadkowej tendencji urodzeń”.

Ale Stuart Gietel-Basten, profesor porządku publicznego i nauk społecznych na Uniwersytecie Nauki i Technologii w Hongkongu, ostrzegł, że niski wskaźnik urodzeń jest często oznaką zakorzenionych czynników kulturowych, które prawdopodobnie byłyby odporne na zmiany polityczne. Dodał, że takie czynniki mogą wahać się od kultury pracy do postaw związanych z płcią.

„Wydłużenie urlopu ojcowskiego jest bez wątpienia dobrą polityką. Z pewnością przyniesie pozytywny skutek wielu mężczyznom (i kobietom). Jednak jeśli dominujące normy kulturowe i postawy nie zmienią się, wpływ na poziomie makro może być ograniczony” – powiedział uczony.

26-letni Riki Khorana, który planuje wziąć ślub ze swoją dziewczyną w czerwcu, powiedział, że wysokie koszty utrzymania były jedną z jego największych obaw podczas zakładania rodziny.

Pracując jako inżynier w jednym z największych japońskich konglomeratów w sercu Tokio, stolicy kraju, przedstawił się jako stosunkowo dobrze zarabiający, ale powiedział, że obecnie mieszka z rodzicami w Jokohamie, drugim co do wielkości mieście Japonii na południe od Tokio.

Po ślubie wyprowadzi się z domu rodziców, ale nadal będzie musiał mieszkać w Jokohamie ze względu na wysokie czynsze w Tokio.

Według ankiety przeprowadzonej przez amerykańską firmę konsultingową Mercer’s Cost of Living Survey, Tokio jest dziewiątym najdroższym miastem dla emigrantów.

Khorana powiedział, że planuje mieć dwoje dzieci, ale gdyby istniała bardziej skuteczna polityka rządu, rozważyłby więcej.

„Jeśli chodzi o mnie, czuję, że nie stać mnie na więcej niż dwoje dzieci” – powiedział. „Są mniej bezpieczni finansowo ludzie, którzy myślą, że nie mogą mieć więcej niż jednego dziecka”.

Współczynnik dzietności kraju – średnia liczba dzieci urodzonych przez kobiety w wieku rozrodczym – spadł do 1,3, znacznie poniżej 2,1 wymaganych do utrzymania stabilnej populacji.

Na przestrzeni lat eksperci wskazywali również na poczucie pesymizmu panującego wśród młodych ludzi, którzy z powodu presji pracy i stagnacji ekonomicznej mają niewielkie zaufanie do przyszłości.

W zeszłym tygodniu premier powiedział, że planuje reformy rynkowe, które podniosą płace i pomoc ekonomiczną dla młodych pracowników. Zobowiązał się również do wprowadzenia świadczeń, które mogłyby wspierać osoby samozatrudnione lub samozatrudnione i mówił o dodatkowych zasiłkach na alimenty, edukację i mieszkanie.

Profesor ekonomii Kato uważał, że nowa polityka raczej nie wystarczy do rozwiązania problemów demograficznych kraju.

Ale widział pozytywne strony w zachęcaniu do urlopu ojcowskiego.

„Myślę, że to dobra propozycja, ponieważ nie tylko poprawia politykę rodzinną, ale także równość płci” – powiedział.

×

Powiązane historie

Najnowsze historie rodzinne