Jola pracuje w Niemczech od pięciu lat. W życiu chodzi też o godność
- Jola wyjechała do Niemiec pięć lat temu. Namówiła ją koleżanka, która pracuje w Hamburgu jako sprzątaczka
- W Polsce została pod opieką dziadków nastoletnia córka Joli, Ala. Mama co miesiąc przesyła na konto swojej rodziny pieniądze
- Jola próbowała zatrudnić się jako sprzątaczka, ale ostatecznie została pokojówką w hotelu
- Mówi, że odlicza dni do powrotu do Polski, a w Niemczech czuje się obco
- Więcej takich artykułów znajdziesz na stronie głównej Onetu
Jola wyjechała do Niemiec pięć lat temu. Skończyła 40 lat, pomyślała, że to jakiś taki przełomowy moment, że albo teraz coś w życiu zmieni, albo będzie wegetować kolejne dwadzieścia lat, a potem dostanie głodową emeryturę i będzie musiała żyć na utrzymaniu dziecka.
— Samotnie wychowywałam 13-letnią córkę, jej ojciec w ogóle nie łożył na jej utrzymanie, komornik z niego pieniędzy też nie mógł ściągnąć — opowiada Jola. — Było nam ciężko, pomagali trochę moi rodzice, ale oni sami mieli skromne emerytury, jechali na oparach. Do fabryki dojeżdżałam do większego miasta codziennie dwie godziny w jedną stronę, bo u nas z pracą kompletna bieda. Jak wracałam, to na jesieni było już ciemno. Dziecko czekało na mnie z obiadem, który przygotowywałam zawsze dzień wcześniej, chwilę rozmawiałyśmy i trzeba było iść spać, żeby następnego dnia znów wstać o 4:30 i zdążyć na autobus, który podwoził mnie na dworzec kolejowy. Jak przychodziła sobota, to trzeba było w domu ogarnąć, zrobić jakieś zakupy, zupę na cały tydzień zamrozić, z dzieckiem na spacer pójść. A raz w miesiącu jechałam do sąsiedniego miasteczka na sprzątanie domu u takiej znajomej naszego burmistrza, żeby dorobić parę groszy. Ale to ciągle było za mało.
Obiecywała Eldorado
Pod koniec 2017 r. Jola zaczęła myśleć o tym, żeby wyjechać do pracy do Niemiec. Firma, w której była zatrudniona, ogłosiła, że będą zwolnienia, brakowało pieniędzy na premie, poszła plotka, że szef wszystkich „puści z torbami” bez odprawy.
— Przestraszyłam się, zaczęłam szukać jakiegoś rozwiązania. Z mojej miejscowości do Hamburga wyjechały prawie wszystkie znajome, z którymi chodziłam do szkoły podstawowej — opowiada. — Kilka miesięcy wcześniej wyjechała też moja przyjaciółka i codziennie dzwoniła, żeby namówić mnie na przyjazd. Kasia mówiła, jak będzie świetnie, pięknie. Że Halina, która w życiu jednego dnia nie przepracowała, znalazła naiwnego Niemca, wyszła za niego za mąż i teraz już nie pamięta, jak się po polsku mówi, a dawnych znajomych nie poznaje. Ja żadnego Niemca nie chciałam, tylko przyzwoitych zarobków. Byłam gotowa na ciężką pracę, byle wyjść z tego dołka, dorobić się jakichś oszczędności, przestać się martwić.
Jola zrobiła szybką naradę z córką, potem z rodzicami. To oni mieli zająć się Alą, podczas nieobecności jej mamy.
— Najtrudniej było rozstać się z córką, bo jesteśmy ze sobą bardzo związane. No, ale przyjaciółka obiecała nam Eldorado, więc mówiłam sobie, że to wszystko dla Ali, żeby miała lepszy start, żeby było na szkołę, na kurs językowy, na ubrania, których nie musiałaby się wstydzić przed znajomymi w szkole. Od mojej decyzji nie było odwrotu. Zakładałam, że „szybko się dorobię” i za dwa lata wrócę.
Z dworca autobusowego Jolę odebrała Katarzyna. To u niej mieszkała zresztą przez następne trzy miesiące.
— Płaciłam 1/3 wynajmu i w kwartał wydałam wszystkie oszczędności, żeby się utrzymać. Musiałam przecież jeszcze coś zjeść, kupić bilety, żeby dojechać na rozmowy o pracę, a tej nie mogłam znaleźć przez cały pierwszy miesiąc. Tak się mówi, że praca leży na ulicy, ale to nieprawda. Szczególnie jeśli nie znasz żadnego języka obcego. A Kasia, która naopowiadała mi o tym, jakie ma wszędzie znajomości i jak mi pomoże w znalezieniu pracodawcy, mimo chęci nie zdołała mi nic załatwić. Byłam zdana jedynie na siebie.
W końcu Jola trafiła na „próbne sprzątanie” do pary emerytów, którzy mieszkali na obrzeżach Hamburga.
— Przyjechałam do nich pierwszego dnia zaopatrzona w swoje środki czystości, ściereczki, szczotkę, a ta kobieta popatrzyła na to, co mam w torbie i pokręciła głową. Coś do mnie przez chwilę mówiła, ale ja nic nie zrozumiałam. W końcu zaprowadziła mnie do łazienki i pokazała, że mam sprzątać tym, co było w jej schowku. Przez następne trzy godziny myłam kafelki, wannę, umywalki, podłogę w kuchni, zlewy, okna w salonie i odkurzałam, a ona chodziła za mną krok w krok i patrzyła, jak pracuję. W życiu się tak nie denerwowałam. To był koszmar. Kiedy skończyłam, wcisnęła mi do ręki 20 euro i wypchnęła za drzwi. Nie wiedziałam, czy mam czekać, aż zadzwoni, czy dostanę jeszcze jakieś pieniądze… Ale już więcej się nie odezwała, więc raczej jej się nie spodobałam.
Miała być wspólniczką, została z długiem
Potem Jolę oszukała Polka, która zatrudniła ją w swojej firmie sprzątającej.
— Po tej wizycie u emerytów, skontaktowała się ze mną młoda kobieta, która zaproponowała mi pracę u siebie — mówi Jola. — To była dziewczyna z Poznania, która sprzątała w Hamburgu już od kilku lat, znała ten rynek i wiedziała, gdzie szukać klientów. Obiecała dobre pieniądze, kontrakt, a nawet, że za jakiś czas zostanę jej wspólniczką. Ucieszyłam się, uwierzyłam, że los się do mnie uśmiechnął.
Beata dała Joli zaliczkę w wysokości 100 euro i przez miesiąc wysyłała ją do klientów na sprzątanie mieszkań i mniejszych domów. A potem przestała odbierać od niej telefony.
— Zapadła się pod ziemię — opowiada Jola. — Pracowałam ciężko od rana do wieczora, nie dostałam za to pieniędzy, poza zaliczką, którą w całości przeznaczyłam na dojazdy. Po dwóch tygodniach Beata napisała mi SMS-a, że nie mam żadnego dowodu na to, że u niej pracowałam, bo nie podpisałyśmy żadnej umowy. I że mam jej oddać 100 euro, bo akurat na to dokument miała. Doliczyła do tego jeszcze wartość zużytych przeze mnie produktów do sprzątania, które mi dała. Wyszło na to, że jestem jej winna ok. 300 euro. Kompletnie się załamałam. I przez miesiąc miałam paranoję, że ona naśle na mnie jakąś mafię.
Po tej „przygodzie” Jola powiedziała, że więcej sprzątać u Niemców nie będzie. Ale przez blisko rok dorywczo pracowała jako opiekunka do dzieci w polsko-niemieckich rodzinach.
— Tam mamy były Polkami i ich zdaniem wszystko robiłam nie tak, jak trzeba — opowiada. — To takie paniusie, które po kilku latach w Niemczech pozapominały języka polskiego i właściwie dzieci też nie uczyły polskich słów. Przyprowadzałam kilkulatki z przedszkola i starsze dzieci ze szkoły, gotowałam im obiad i siedziałam z nimi do powrotu rodziców. Więcej z tego było stresu niż pieniędzy. Pamiętam, jak raz zrobiłam ciasto ze śliwkami, oblizałam łyżkę po cieście, zanim wsadziłam ją do zmywarki, a potem usłyszałam, że mam „wiejskie przyzwyczajenia i pani sobie nie życzy, żebym się tak zachowywała w jej domu”.
Ostatecznie Jola została pokojówką w dużym hotelu.
— Udało mi się tylko dlatego, że menadżerka tego obiektu jest Polką — przyznaje. — W styczniu miną trzy lata, jak tam pracuję i choć powinnam być za tę pracę wdzięczna, to tylko codziennie jestem coraz bardziej sfrustrowana.
Niemka patrzyła na mnie dziwnie
Bo Jola mówi, że jest ciężko, że się w kraju nie zaaklimatyzowała, że czuje się w nim obca, a Niemcy traktują ją z dystansem.
— Tu jest tylu przyjezdnych i z Ukrainy i z Turcji, czy Afryki, że oni chyba mają już nas serdecznie dosyć — twierdzi. — Jak rozmawiamy na mieście z Kasią po polsku, to zawsze się na nas tak spojrzą, ja nie lubię tego spojrzenia. Po prostu wiem, że nie jestem u siebie i każdego dnia tego żałuję.
Praca pokojówki przynosi Joli ok. 1700 euro miesięcznie, jeśli doliczyć napiwki. Bywa, że klient zostawi napiwek w wysokości 200 euro, ale to się zdarza raz od wielkiego dzwonu. Czasem napiwków nie ma w ogóle.
— Zazwyczaj po prostu jesteśmy niewidzialne — mówi. — Mamy zrobić swoje tak, żeby nikomu nie przeszkadzać. Pracę zaczęłam od szkolenia, dowiedziałam się, że w hotelu używa się tylko niemieckich środków czystości, że jest uniform, że nie wolno zdjąć żadnej jego części. W jeden dzień trzeba było nauczyć się jak ścielić łóżka, żeby „było idealnie”, co i gdzie sprawdzać, co wymieniać w każdym pokoju, co robić, gdy gość się wyprowadza, a co, gdy mieszka na dłużej, a ja jedynie sprzątam w jego pokoju.
— Jedyne, co dobrego w tej pracy, to że czas mija w niej bardzo szybko. Pomogła mi bardzo koleżanka, Kubanka, która pracuje tu już dziesięć lat. Na początku chodziłam z nią w parze, ona czyściła łazienkę, ja resztę pokoju. Po miesiącu dostałam swój przydział i kartę do drzwi. Nie rozmawiałam z gośćmi, robiłam swoje i znikałam.
Jola zaznacza, że praca pokojówki nie jest łatwa, jeśli się wcześniej nie pracowało w szybkim tempie. Tu wszystko musi być na czas: są terminy, godziny i menadżer, który uważnie ocenia twoją pracę, przyznając punkty dodatnie albo ujemne.
— No i raz w miesiącu jest potkanie z kierowniczką, taką bardzo niesympatyczną Niemką — dodaje Jola. — Jeśli ona zobaczy, że któraś z nas ma jej zdaniem niedokładnie zapięty guzik, potrafi podejść i taki guzik oderwać. Przekonałam się już, że lepiej jej w drogę nie wchodzić.
Jola mówi, że miewa w pracy koleżanki z Polski, które przepracują miesiąc i rezygnują, bo mówią, że wolą już iść do fabryki, niż „Niemcom kible sprzątać”. Ale ona nie zamierza odejść z pracy jeszcze przez najbliższe sześć miesięcy.
— Trzymam się tego hotelu, bo wiem, że tu nic lepszego nie znajdę, a zaraz przecież wracam na Śląsk. Większą część tego, co zarabiam, posyłam na konto, z którego korzystają moi rodzice. Zebrałam już sporo oszczędności. Nie wyobrażam sobie, żebym miała w tym kraju zamieszkać na stałe. Nigdy nie będę tu „u siebie”.
Za dwa tygodnie Jola wróci do domu na święta. Jak zwykle przywiezie jakieś prezenty, dobrą czekoladę.
— Popracuję jeszcze pół roku i wracam do Polski — mówi. — Nauczyłam się w Niemczech języka, znajomy zaproponował, żebym u niego popracowała i pomagała przy zamówieniach części do maszyn. Będę miała ubezpieczenie, umowę o pracę. Może nie jakieś wielkie pieniądze, ale nie o pieniądze tylko w życiu chodzi. Człowiek musi mieć przecież jeszcze jakąś godność.
